Tematy - Spółdzielnie mieszkaniowe

Czym są mieszkania lokatorskie w spółdzielniach, a czym TBS? Czy te podmioty funkcjonują w taki sam sposób? Bardzo często obie struktury są ze sobą mylone, błędnie interpretowane oraz określane mianem “wytworu PRL”. W artykule obalamy mity i przedstawiamy ich aktualny status.

Pojawiła się nowa zachęta dla wspólnot i spółdzielni mieszkaniowych do inwestycji we własne źródło OZE, czyli koncepcja prosumenta lokatorskiego. Ta forma rozliczeń dla części wspólnych bloku lub budynku wielolokalowego zakłada przede wszystkim możliwość bezpośredniego zarabiania na wprowadzanych do sieci nadwyżkach energii. Eksperci wskazują, że nowe rozwiązanie ma szansę zyskać większą popularność niż formuła prosumenta zbiorowego.

Sąd Najwyższy aktualnie stoi na stanowisku, że dopuszczalne jest obciążenie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu prawem użytkowania, o którym mowa w art. 265 § 1 kodeksu cywilnego. W uzasadnieniu jednego z tegorocznych wyroków SN przedstawił argumenty za tą tezą.

W dzisiejszej publikacji skupimy się na wyjaśnieniu kwestii odpowiedzialności spółdzielni mieszkaniowej za bezpieczeństwo użytkowanego budynku na podstawie ciekawego wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 8 maja 2014 r. sygn. akt: I ACa 34/14. Problem ten polegał na odpowiedzialności spółdzielni za wykafelkowanie pierwszego, niższego niż pozostałe, schodka biegu schodów w sposób de facto go maskujący (bez zastosowania innego koloru, specjalnego oznaczenia etc.), oraz braku zastosowania balustrady, co sprowadziło niebezpieczeństwo na użytkowników klatki schodowej.

W dniu 31 sierpnia 2023 r. w Dzienniku Ustaw opublikowano nowelizację ustawy o odnawialnych źródłach energii (OZE), która wnosi znaczące zmiany w polskim sektorze energetycznym, w tym modyfikuje rozliczenie energii z fotowoltaiki dla wspólnot mieszkaniowych i spółdzielni mieszkaniowych. Nowelizacja ta wchodzi (co do zasady) w życie 1 października 2023 r. ale część przepisów wchodzi w życie w późniejszych teminach. Wprowadzone zmiany mogą sprawić, że zmniejszą się opłaty dla mieszkańców np. z tytułu funduszy remontowych, sprzątania czy użytkowania części wspólnych.

Nowelizacja ustawy o OZE wnosi znaczące zmiany w polskim sektorze energetycznym, w tym modyfikuje rozliczenie energii z fotowoltaiki dla Wspólnot Mieszkaniowych i Spółdzielni. Wprowadzone zmiany mogą sprawić, że zmniejszą się opłaty dla mieszkańców np. z tytułu funduszy remontowych, sprzątania czy użytkowania części wspólnych.

Od wielu lat nierozwiązany jest problem braku tytułu prawnego wielu spółdzielni mieszkaniowych do gruntów pod budynkami spółdzielczymi. Niekorzystne skutki tego stanu dotykają bezpośrednio właścicieli mieszkań w takich spółdzielniach, którzy nie mogą założyć księgi wieczystej. W Ministerstwie Rozwoju i Technologii opracowano projekt ustawy, który całościowo obejmuje kwestie regulacji stanów prawnych gruntów zabudowanych przez spółdzielnie. Wpisano go do wykazu prac Rady Ministrów (nr UD458), a 31 marca 2023 r. przekazano do uzgodnień międzyresortowych. Rzecznik Praw Obywatelskich zapytał pod koniec kwietnia 2023 r. Prezesa Rządowego Centrum Legislacji, czy są procedowane także inne projekty ustaw dotyczące tego problemu.

Rośnie liczba osób, które mają problem z terminowym regulowaniem czynszów i opłat za mieszkanie. Jakie są skutki prawne zaległości czynszowych? Kiedy możne dojść do licytacji mieszkania za długi? Czy można sprzedać mieszkanie mając długi czynszowe?

Koszty życia rosną niemalże z dnia na dzień. Wiele osób już boryka się z problemami finansowymi i regulowaniem swoich opłat, w tym za mieszkanie. Wzrost kosztów utrzymania lokali o prognozowane 100% - 150% może zwiększyć grono osób mających problemy z płatnościami. Jak sobie poradzić z takim problemem? Czy zarządca nieruchomości może rozłożyć na raty zobowiązania?

Kooperatywy mieszkaniowe. W projekcie ustawy o kooperatywach mieszkaniowych oraz o zasadach zbywania nieruchomości należących do gminnego zasobu nieruchomości w celu wsparcia realizacji inwestycji mieszkaniowych zabrakło odpowiedzi na prawidłowo zdiagnozowane problemy rynku: brak mieszkań oraz domów mieszkalnych w przystępnych cenach, a w samych przepisach jest szereg nieścisłości i usterek. Projekt wymaga dalszych prac, zwłaszcza gruntownego i ponownego przeanalizowania jego założeń - pisze Business Centre Club.

Spółdzielnie mieszkaniowe a parkowanie pojazdów. Po pozwie skierowanym przez prokuraturę sąd unieważnił zapisy umowy, które zezwalały firmie współpracującej z jedną z katowickich spółdzielni mieszkaniowych usuwać na koszt kierowców pojazdy zaparkowane na jej terenie niezgodnie z zapisami regulaminu i bez jej zezwolenia.

Polski Ład ma zapewnić dofinansowanie wkładu mieszkaniowego dla członków spółdzielni. Wspomnianym rozwiązaniem będą zainteresowane głównie małe rodziny. Spółdzielnie na razie obserwują sytuację i na pewno będą oceniać dodatkowy popyt. Jakie znaczenie będzie miał Polski Ład dla spółdzielni mieszkaniowych?

Spółdzielnie mieszkaniowe od lat borykają się z uciążliwymi dla nich problemami natury własności gruntów i spraw podatkowych. Brakuje nadal jakichkolwiek symptomów poprawy sytuacji ekonomiczno-finansowej podmiotów sektora spółdzielczego. W odniesieniu do całego sektora spółdzielczego, nadal aktualna pozostaje kwestia uwzględnienia tych podmiotów w przyszłych rozwiązaniach podatkowych dla osób prawnych w zakresie możliwości skorzystania przez nie z rozwiązania tzw. „CIT- u estońskiego”. Inną kwestią jest zbyt małe uwzględnienie form wspólnego działania, w szczególności spółdzielni i ich związków oraz brak wsparcia sektorowego w kluczowych sektorach produkcji rolnej i przetwórstwa rolnego - w Planie Strategicznym Wspólnej Polityki Rolnej dla Polski na nową perspektywę UE 2021-2027. Business Centre Club przedstawił swoje rekomendacje dla rządu w sprawie sektora spółdzielczego.

Budownictwo czynszowe. Ruszył nabór wniosków w programie wspierania Społecznego Budownictwa Czynszowego (SBC).

Hipoteka przymusowa - spółdzielnia mieszkaniowa. Członkowie spółdzielni nie ponoszą odpowiedzialności za jej długi, a właściciele lokali nie przyczynili się do ich powstania - wskazuje Prokurator Generalny w skargach nadzwyczajnych od wpisów hipoteki przymusowej na odłączonych lokalach. Dotychczas do SN trafiło 17 takich skarg.

Spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe - zmiany 2021 r. Ministerstwo Rozwoju, Pracy i Technologii przygotowuje projekt ustawy o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, ustawy – Prawo spółdzielcze oraz ustawy o własności lokali. Zmiany dotyczyć będą m.in. pozycji prawnej członków spółdzielni mieszkaniowych i ich udziału w głosowaniach nad uchwałami walnego zgromadzenia spółdzielni. Doprecyzowane mają zostać też przepisy dot. wspólnot mieszkaniowych. Projekt ma zostać przyjęty przez Radę Ministrów w III. lub IV. kwartale 2021 roku.

Jak wynająć mieszkanie spółdzielcze. W swojej pierwotnej wersji, ustawa o spółdzielniach mieszkaniowych obligowała do uzyskania zgody na wynajem mieszkania lokatorskiego. Obecnie obowiązują przepisy, które są bardziej korzystne dla posiadaczy spółdzielczego lokatorskiego i własnościowego prawa do mieszkania. W niektórych sytuacjach, trzeba jednak powiadomić spółdzielnię o prowadzonym wynajmie. Kiedy mieszkanie spółdzielcze można wynająć bez zgody i powiadamiania spółdzielni mieszkaniowej?

Zwrot wkładu mieszkaniowego a PIT. Czy zwrot wkładu mieszkaniowego podlega zwolnieniu z PIT? Czy nadwyżka ponad wysokość wniesionego wkładu korzysta ze zwolnienia?

Prawa własności do lokali w spółdzielniach mieszkaniowych będą przedmiotem prac parlamentarnego zespołu ds. uregulowania gruntów pod budynkami spółdzielczymi.

O wykonanie wyroku TK z 10 czerwca 2020 r. w tej sprawie apeluje Rzecznik Praw Obywatelskich, który zaskarżył art. 4 ustawy z 20 lipca 2017 r. o spółdzielniach mieszkaniowych. TK stwierdził niekonstytucyjność tego przepisu, choć odroczył utratę jego mocy do czerwca 2021 r. Zdaniem RPO szybkiej zmiany prawa wymaga ochrona praw obywateli, zrzeszonych w spółdzielniach mieszkaniowych.

Walne zgromadzenia spółdzielni mieszkaniowych mogą się odbyć w 6 tygodni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii - stanowi tarcza antykryzysowa 1.0. Nie wiadomo jednak, kiedy ten stan się zakończy – a od decyzji walnych zgromadzeń zależy czasem los spółdzielni. Dlatego Rzecznik Praw Obywatelskich za konieczne uznaje wprowadzenie przepisów, które umożliwią walnym zgromadzeniom podejmowanie uchwał - przynajmniej w sprawach niecierpiących zwłoki. Rzecznik Praw Obywatelskich wystąpił w tej sprawie do Jadwigi Emilewicz, pełniącej funkcje Wiceprezesa Rady Ministrów i Ministra Rozwoju.

Członkowie wspólnot mieszkaniowych skarżą się, że muszą płacić za utrzymywanie schronów znajdujących się w budynkach mieszkalnych, a te są przecież przeznaczone dla szerokiego kręgu ludności

Przeniesienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego w ramach umowy renty odpłatnej (renty dożywotniej) nie skutkuje powstaniem obowiązku zapłaty przez podatnika podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT). W konsekwencji, na podatniku nie ciąży obowiązek wykazania kwoty renty w zeznaniu podatkowym.

TK stwierdził, że niezwłoczna derogacja art. 4 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy – Prawo spółdzielcze mogłoby pociągnąć za sobą dalsze niepożądane skutki w działalności spółdzielni mieszkaniowych. Dlatego Trybunał zdecydował, że art. 4 traci moc obowiązującą po upływie 12 miesięcy od dnia ogłoszenia wyroku w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej.

Pierwszym i najważniejszym celem spółdzielni mieszkaniowych jest zaspokajanie mieszkaniowych i innych potrzeb mieszkańców oraz ich rodzin. Jeśli posiadamy prawo spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu, nasze potrzeby wynikające z pracy spółdzielni mieszkaniowej, do której należymy, powinny być zaspokajane. Jakie są najważniejsze cele spółdzielni mieszkaniowych?

Spółdzielcze prawo lokatorskie może należeć zarówno do jednej osoby, jak i do obojga małżonków i jest to prawo niezbywalne. Mimo to może jednak dojść do wygaśnięcia spółdzielczego prawa lokatorskiego. W jakich sytuacjach istnieje ryzyko wygaśnięcia prawa lokatorskiego?

Polacy poszukują małych mieszkań, a tych nadal brakuje na rynku nieruchomości. Na nowe, małe lokale mieszkalne trzeba będzie poczekać.

Pod obrady sejmowej komisji infrastruktury trafił projekt nowelizacji ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. Głównym założeniem projektu jest automatyczne powstanie wspólnoty mieszkaniowej w momencie, gdy co najmniej jeden z lokali mieszczących się w budynku należącym do spółdzielni mieszkaniowej zostanie wykupiony na własność. Konsekwencją wprowadzenia nowych przepisów będzie stopniowe ograniczanie liczby zasobów mieszkaniowych należących do spółdzielni mieszkaniowych, co ostatecznie ma doprowadzić do likwidacji spółdzielni.

Nabywcy poszukują mieszkań o powierzchni około 50 metrów kwadratowych. Deweloperzy wówczas oferują nam lokale nawet o 15 metrów większe. Lepiej więc szukać przyszłego M na rynku wtórnym. Tam znajdziemy nieruchomość spełniającą nasze wymagania.

Procedura fizycznego wydania lokalu ma istotne znaczenie. Fakt uiszczenia wkładu oraz zawarcia umowy o budowę przez nabywcę nie daje mu uprawnień do korzystania z lokalu, zaś otrzymuje on prawo do przedmiotowego lokalu. Dopiero po formalnym odbiorze nabywca ma możliwość korzystać z przedmiotowego lokalu.

Postanowienia dotyczące gwarancji powinny zostać zawarte w umowie ustanowienia odrębnej własności lokalu spółdzielczego, gdyż na ich podstawie w przyszłości strony będą miały możliwość dochodzenia swoich roszczeń z tytułu gwarancji obejmującej tylko wady powstałe z przyczyn tkwiących w sprzedanej rzeczy.

Umowa ustanawiająca prawo spółdzielcze odpowiedzialność z tytułu rękojmi powstaje w sytuacji, gdy rzecz ma wady prawne lub fizyczne. Jednakże istnieją sytuacji, które umożliwiają zwolnienie z odpowiedzialności z tytułu rękojmi.

Reguły dotyczące wydania lokalu mogą być zawarte zarówno w umowie sprzedaży prawa do lokalu, jak i w dokumentach spółdzielni. W umowie należy także określić szczegółowo obowiązki sporządzania protokołu zdawczo-odbiorczego.

W momencie zawarcia umowy o budowę lokalu mieszkalnego – dla ustanowienia spółdzielczego prawa własności oraz prawa spółdzielczej własności tego lokalu – powstaje roszczenie członka o zawarcie ze spółdzielnią mieszkaniową umowy definitywnej.

Zgodnie z regulacjami zawartymi w ustawie o spółdzielniach mieszkaniowych - umowa sprzedaży własnościowego prawa powinna zostać sporządzona w formie aktu notarialnego.

Prawo lokatorskie może zostać ustanowione zarówno na czas oznaczony, jak i nieoznaczony. W umowie ustanawiającej prawo lokatorskie do lokalu mieszkalnego należy zawrzeć szczegółowy opis przedmiotu umowy tj. strony umowy, precyzyjny opis lokalu (położenie, skład, sposoby jego wykończenia).

W celu dokonania przekształcenia spółdzielczego prawa lokatorskiego w spółdzielcze prawo własnościowe należy pamiętać o prawidłowym złożeniu wniosku, o zachowaniu odpowiedniej formy, treści, oznaczeniu stron wniosku.

Członek spółdzielni jest zobowiązany złożyć do spółdzielni stosowny wniosek w celu dokonania przekształcenia spółdzielczego prawa lokatorskiego w spółdzielcze prawo własnościowe.

Umowa sprzedaży prawa własnościowego do lokalu może być zawarta tylko i wyłącznie pomiędzy nabywcą – osobą, która zamierza nabyć prawa a sprzedawcą. Umowa ta przenosi automatycznie na nabywcę prawo własnościowe.

Członek spółdzielni posiadający prawo lokatorskie ma prawo żądać od spółdzielni ustanowienia na jego rzecz prawa spółdzielczej własności do lokalu przez niego zajmowanego.

Umowa o przekształcenie spółdzielczego prawa lokatorskiego w spółdzielcze prawo własnościowe jest typem umowy konsensualnej. Oznacza to, iż umowa ta w sposób automatyczny tworzy spółdzielcze prawo własnościowe na rzecz nabywcy. Sam fakt zawarcia umowy w formie pisemnej powoduje nabycie prawa do tego lokalu przez nabywcę.

Określenie obowiązków stron umowy o budowę lokalu mieszkalnego – spółdzielni mieszkaniowej oraz członka spółdzielni prowadzi do istotnego wniosku, iż umowa ta jest swego rodzaju umową przedwstępną – co oznacza, że jest wstępem do zawarcia umowy definitywnej.

Informacja dotycząca szczegółów zamierzenia budowlanego powinna zostać uwzględniona w umowie o budowę lokalu mieszkalnego. Z tego też powodu strony niniejszej umowy w sposób precyzyjny muszą określić wszystkie czynności związane z budową lokalu.

Strony umowy o budowę lokalu mieszkalnego mają prawo do tego, aby określić w umowie wszelkie uprawnienia w sytuacji pojawienia się istotnych wad. Tego typu postanowienia stanowią gwarancję dochodzenia roszczeń w wyniku nie wywiązania się z niniejszej umowy.

Mając na uwadze fakt, iż funkcjonowanie spółdzielni mieszkaniowej opiera się na bardzo sformalizowanych zasadach warto przed zawarciem umowy o budowę lokalu pozyskać różnego typu niezbędne informację, które zostaną opisane poniżej.

Umowa przenosząca prawo spółdzielcze własnościowe do lokalu mieszkalnego ma charakter odpłatny. Z tego też względu w umowie należy opisać przedmiot nabycia a także ustalić, jakie jest wyposażenie przedmiotowego lokalu oraz jaki jest jego stan techniczny.

Właściciel może prawo spółdzielczej własności przenieść na inną osobę. W tym celu ma możliwość zawrzeć zarówno umowę zmiany, sprzedaży, ale także umowę nienazwaną. Umowę przenoszącą własność należy sporządzić w formie aktu notarialnego.

Umowa ustanawiająca prawo własnościowe na rzecz członka spółdzielni powinna zawierać precyzyjny opis przedmiotu umowy. Oznacza to, iż w umowie należy zawrzeć szczegółowe informacje dotyczące usytuowania lokalu, jego składu a także sposobu wykończenia.

W umowie ustanawiającej prawo własności na rzecz członka spółdzielcy należy zamieścić szczegółowe informacje dotyczące przedmiotu niniejszej umowy. W tym celu strony powinny określić w umowie szczegółowy opis dotyczący położenia lokalu oraz jego skład i sposób wykończenia.

Sporządzając umowę ustanawiającą spółdzielcze prawo lokatorskie należy pamiętać o tym, iż powinna być ona napisana w odpowiedniej formie, a także powinna zawierać stosowną treść.

Spółdzielnie mieszkaniowe

Mieszkanie lokatorskie w spółdzielni, czy w TBS? Co wybrać? Koszty, czynsze, prawa lokatorów, różnice i podobieństwa

Inwestycje we własne źródła OZE - nowa zachęta dla wspólnot i spółdzielni mieszkaniowych

Czy można obciążyć spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu prawem użytkowania?

Jaka jest odpowiedzialność spółdzielni mieszkaniowej za bezpieczeństwo użytkowanego budynku, który znajduje się w jej zarządzie?

Zmiana zasad rozliczania fotowoltaiki w blokach (wspólnoty mieszkaniowe, spółdzielnie). 15-35 tys. zł oszczędności rocznie przy instalacji o mocy 50 kWp

Nowelizacja ustawy o OZE. Ile oszczędzą mieszkańcy i spółdzielnie?

Tytuł prawny spółdzielni mieszkaniowej do gruntu pod budynkami spółdzielczymi - projekt ustawy

Zaległości w opłatach za mieszkanie - skutki prawne. Kiedy licytacja mieszkania za długi?

Co zrobić z zaległościami opłat za mieszkanie?

Kooperatywy mieszkaniowe - uwagi BCC do projektu ustawy

Spółdzielnie mieszkaniowe nie mogą odholowywać pojazdów ani zakładać blokad

Polski Ład. Dofinansowanie na mieszkanie spółdzielcze

Spółdzielnie mieszkaniowe i rolnicze - co trzeba zmienić (rekomendacje BCC)

Nabór wniosków w programie Społecznego Budownictwa Czynszowego (SBC)

Hipoteka przymusowa na lokalach po upadłej spółdzielni - skargi nadzwyczajne do Sądu Najwyższego

Spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe 2021- zmiany w przepisach

Jak wynająć mieszkanie spółdzielcze? Kiedy potrzebna jest zgoda spółdzielni?

Zwrot wkładu mieszkaniowego – czy jest zwolniony z PIT?

Prawa własności do lokali w spółdzielniach mieszkaniowych

Utrata członkostwa w spółdzielniach mieszkaniowych - RPO: wyrok TK trzeba wykonać szybko

Walne zgromadzenie spółdzielni mieszkaniowych w czasie epidemii koronawirusa

Wspólnoty mieszkaniowe nie chcą płacić za schrony w swoich budynkach

Czy przeniesienie prawa do mieszkania za dożywotnią rentę podlega PIT

Utrata członkostwa w spółdzielni mieszkaniowej - wyrok TK K 3/19

Cele spółdzielni mieszkaniowej

Kiedy wygasa spółdzielcze prawo lokatorskie?

Polacy poszukują małych mieszkań

Nadchodzi zmierzch spółdzielni mieszkaniowych?

Lepsze mieszkanie od spółdzielni czy od dewelopera?

Kiedy nabywca może uzyskać prawo do korzystania z lokalu?

Jakie znaczenie w umowie mają postanowienia dotyczące gwarancji jakości?

Czy istnieje możliwość zwolnienia z odpowiedzialności z tytułu rękojmi?

Jakie są zasady wydania lokalu na podstawie umowy sprzedaży prawa do lokalu?

Co należy rozumieć przez ekspektatywę zawarcia umowy?

W jakiej formie należy sporządzić umowę sprzedaży własnościowego prawa?

W jaki sposób należy napisać umowę ustanawiającą prawo lokatorskie do lokalu mieszkalnego?

O czym warto wiedzieć przed zawarciem umowy o przekształcenie spółdzielczego prawa lokatorskiego?

Jakie warunki należy spełnić przy dokonaniu przekształcenia praw spółdzielczych do lokali?

Jak sporządzić umowę sprzedaży prawa własnościowego do lokalu?

Jak sporządzić umowę o przekształcenie spółdzielczego prawa lokatorskiego w spółdzielcze prawo własnościowe?

Jak prawidłowo napisać wniosek o przekształcenie spółdzielczego prawa lokatorskiego?

Jakie obowiązki wynikają z umowy o budowę lokalu mieszkalnego?

Czy w umowie o budowę lokalu należy zawrzeć opis zamierzenia budowlanego?

Czy gwarancja jakości stanowi istotny element umowy o budowę lokalu mieszkalnego?

Co warto sprawdzić przed zawarciem umowy o budowę lokalu?

Czy umowa przenosząca prawo spółdzielcze ma charakter odpłatny?

Czy można nabyć prawo do lokalu od spółdzielcy?

Jakie postanowienia powinna zawierać umowa ustanawiająca prawo własności do lokalu mieszkalnego?

Jak sporządzić umowę ustanawiającą prawo własności na rzecz spółdzielcy?

Co warto wiedzieć o umowie ustanawiającej spółdzielcze prawo lokatorskie?