Spółdzielnie mieszkaniowe

W dniu 31 sierpnia 2023 r. w Dzienniku Ustaw opublikowano nowelizację ustawy o odnawialnych źródłach energii (OZE), która wnosi znaczące zmiany w polskim sektorze energetycznym, w tym modyfikuje rozliczenie energii z fotowoltaiki dla wspólnot mieszkaniowych i spółdzielni mieszkaniowych. Nowelizacja ta wchodzi (co do zasady) w życie 1 października 2023 r. ale część przepisów wchodzi w życie w późniejszych teminach. Wprowadzone zmiany mogą sprawić, że zmniejszą się opłaty dla mieszkańców np. z tytułu funduszy remontowych, sprzątania czy użytkowania części wspólnych.

Od wielu lat nierozwiązany jest problem braku tytułu prawnego wielu spółdzielni mieszkaniowych do gruntów pod budynkami spółdzielczymi. Niekorzystne skutki tego stanu dotykają bezpośrednio właścicieli mieszkań w takich spółdzielniach, którzy nie mogą założyć księgi wieczystej. W Ministerstwie Rozwoju i Technologii opracowano projekt ustawy, który całościowo obejmuje kwestie regulacji stanów prawnych gruntów zabudowanych przez spółdzielnie. Wpisano go do wykazu prac Rady Ministrów (nr UD458), a 31 marca 2023 r. przekazano do uzgodnień międzyresortowych. Rzecznik Praw Obywatelskich zapytał pod koniec kwietnia 2023 r. Prezesa Rządowego Centrum Legislacji, czy są procedowane także inne projekty ustaw dotyczące tego problemu.

Koszty życia rosną niemalże z dnia na dzień. Wiele osób już boryka się z problemami finansowymi i regulowaniem swoich opłat, w tym za mieszkanie. Wzrost kosztów utrzymania lokali o prognozowane 100% - 150% może zwiększyć grono osób mających problemy z płatnościami. Jak sobie poradzić z takim problemem? Czy zarządca nieruchomości może rozłożyć na raty zobowiązania?

Spółdzielnie mieszkaniowe a parkowanie pojazdów. Po pozwie skierowanym przez prokuraturę sąd unieważnił zapisy umowy, które zezwalały firmie współpracującej z jedną z katowickich spółdzielni mieszkaniowych usuwać na koszt kierowców pojazdy zaparkowane na jej terenie niezgodnie z zapisami regulaminu i bez jej zezwolenia.

Spółdzielnie mieszkaniowe od lat borykają się z uciążliwymi dla nich problemami natury własności gruntów i spraw podatkowych. Brakuje nadal jakichkolwiek symptomów poprawy sytuacji ekonomiczno-finansowej podmiotów sektora spółdzielczego. W odniesieniu do całego sektora spółdzielczego, nadal aktualna pozostaje kwestia uwzględnienia tych podmiotów w przyszłych rozwiązaniach podatkowych dla osób prawnych w zakresie możliwości skorzystania przez nie z rozwiązania tzw. „CIT- u estońskiego”. Inną kwestią jest zbyt małe uwzględnienie form wspólnego działania, w szczególności spółdzielni i ich związków oraz brak wsparcia sektorowego w kluczowych sektorach produkcji rolnej i przetwórstwa rolnego - w Planie Strategicznym Wspólnej Polityki Rolnej dla Polski na nową perspektywę UE 2021-2027. Business Centre Club przedstawił swoje rekomendacje dla rządu w sprawie sektora spółdzielczego.

Hipoteka przymusowa - spółdzielnia mieszkaniowa. Członkowie spółdzielni nie ponoszą odpowiedzialności za jej długi, a właściciele lokali nie przyczynili się do ich powstania - wskazuje Prokurator Generalny w skargach nadzwyczajnych od wpisów hipoteki przymusowej na odłączonych lokalach. Dotychczas do SN trafiło 17 takich skarg.

Jak wynająć mieszkanie spółdzielcze. W swojej pierwotnej wersji, ustawa o spółdzielniach mieszkaniowych obligowała do uzyskania zgody na wynajem mieszkania lokatorskiego. Obecnie obowiązują przepisy, które są bardziej korzystne dla posiadaczy spółdzielczego lokatorskiego i własnościowego prawa do mieszkania. W niektórych sytuacjach, trzeba jednak powiadomić spółdzielnię o prowadzonym wynajmie. Kiedy mieszkanie spółdzielcze można wynająć bez zgody i powiadamiania spółdzielni mieszkaniowej?

Prawa własności do lokali w spółdzielniach mieszkaniowych będą przedmiotem prac parlamentarnego zespołu ds. uregulowania gruntów pod budynkami spółdzielczymi.

Walne zgromadzenia spółdzielni mieszkaniowych mogą się odbyć w 6 tygodni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii - stanowi tarcza antykryzysowa 1.0. Nie wiadomo jednak, kiedy ten stan się zakończy – a od decyzji walnych zgromadzeń zależy czasem los spółdzielni. Dlatego Rzecznik Praw Obywatelskich za konieczne uznaje wprowadzenie przepisów, które umożliwią walnym zgromadzeniom podejmowanie uchwał - przynajmniej w sprawach niecierpiących zwłoki. Rzecznik Praw Obywatelskich wystąpił w tej sprawie do Jadwigi Emilewicz, pełniącej funkcje Wiceprezesa Rady Ministrów i Ministra Rozwoju.

Przeniesienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego w ramach umowy renty odpłatnej (renty dożywotniej) nie skutkuje powstaniem obowiązku zapłaty przez podatnika podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT). W konsekwencji, na podatniku nie ciąży obowiązek wykazania kwoty renty w zeznaniu podatkowym.

Pierwszym i najważniejszym celem spółdzielni mieszkaniowych jest zaspokajanie mieszkaniowych i innych potrzeb mieszkańców oraz ich rodzin. Jeśli posiadamy prawo spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu, nasze potrzeby wynikające z pracy spółdzielni mieszkaniowej, do której należymy, powinny być zaspokajane. Jakie są najważniejsze cele spółdzielni mieszkaniowych?

Polacy poszukują małych mieszkań, a tych nadal brakuje na rynku nieruchomości. Na nowe, małe lokale mieszkalne trzeba będzie poczekać.

Nabywcy poszukują mieszkań o powierzchni około 50 metrów kwadratowych. Deweloperzy wówczas oferują nam lokale nawet o 15 metrów większe. Lepiej więc szukać przyszłego M na rynku wtórnym. Tam znajdziemy nieruchomość spełniającą nasze wymagania.

Postanowienia dotyczące gwarancji powinny zostać zawarte w umowie ustanowienia odrębnej własności lokalu spółdzielczego, gdyż na ich podstawie w przyszłości strony będą miały możliwość dochodzenia swoich roszczeń z tytułu gwarancji obejmującej tylko wady powstałe z przyczyn tkwiących w sprzedanej rzeczy.

Reguły dotyczące wydania lokalu mogą być zawarte zarówno w umowie sprzedaży prawa do lokalu, jak i w dokumentach spółdzielni. W umowie należy także określić szczegółowo obowiązki sporządzania protokołu zdawczo-odbiorczego.

Zgodnie z regulacjami zawartymi w ustawie o spółdzielniach mieszkaniowych - umowa sprzedaży własnościowego prawa powinna zostać sporządzona w formie aktu notarialnego.

W celu dokonania przekształcenia spółdzielczego prawa lokatorskiego w spółdzielcze prawo własnościowe należy pamiętać o prawidłowym złożeniu wniosku, o zachowaniu odpowiedniej formy, treści, oznaczeniu stron wniosku.

Umowa sprzedaży prawa własnościowego do lokalu może być zawarta tylko i wyłącznie pomiędzy nabywcą – osobą, która zamierza nabyć prawa a sprzedawcą. Umowa ta przenosi automatycznie na nabywcę prawo własnościowe.

Umowa o przekształcenie spółdzielczego prawa lokatorskiego w spółdzielcze prawo własnościowe jest typem umowy konsensualnej. Oznacza to, iż umowa ta w sposób automatyczny tworzy spółdzielcze prawo własnościowe na rzecz nabywcy. Sam fakt zawarcia umowy w formie pisemnej powoduje nabycie prawa do tego lokalu przez nabywcę.

Informacja dotycząca szczegółów zamierzenia budowlanego powinna zostać uwzględniona w umowie o budowę lokalu mieszkalnego. Z tego też powodu strony niniejszej umowy w sposób precyzyjny muszą określić wszystkie czynności związane z budową lokalu.

Mając na uwadze fakt, iż funkcjonowanie spółdzielni mieszkaniowej opiera się na bardzo sformalizowanych zasadach warto przed zawarciem umowy o budowę lokalu pozyskać różnego typu niezbędne informację, które zostaną opisane poniżej.

Właściciel może prawo spółdzielczej własności przenieść na inną osobę. W tym celu ma możliwość zawrzeć zarówno umowę zmiany, sprzedaży, ale także umowę nienazwaną. Umowę przenoszącą własność należy sporządzić w formie aktu notarialnego.

W umowie ustanawiającej prawo własności na rzecz członka spółdzielcy należy zamieścić szczegółowe informacje dotyczące przedmiotu niniejszej umowy. W tym celu strony powinny określić w umowie szczegółowy opis dotyczący położenia lokalu oraz jego skład i sposób wykończenia.

Jednym ze skutków zawarcia umowy ustanawiającej prawo spółdzielczej własności lokalu spółdzielczego jest powstanie rękojmi za wady zmniejszające jej wartość albo użyteczność ze względu na cel w umowie określony lub wynikający z innych okoliczności.

Umowa o budowę spółdzielczego lokalu mieszkalnego składa się z umowy o stworzenie lokalu mieszkalnego oraz z umowy ustanawiającej prawo do lokalu na rzecz członka spółdzielni.