Mieszkanie lokatorskie

Czym są mieszkania lokatorskie w spółdzielniach, a czym TBS? Czy te podmioty funkcjonują w taki sam sposób? Bardzo często obie struktury są ze sobą mylone, błędnie interpretowane oraz określane mianem “wytworu PRL”. W artykule obalamy mity i przedstawiamy ich aktualny status. 

Czy w Polsce można stać się posiadaczem własnego mieszkania bez zaciągania drogiego kredytu hipotecznego? Nasze społeczeństwo od dawna zmaga się z kryzysem mieszkaniowym, a coraz większa liczba osób nie ma możliwości kupienia własnego lokum. W związku z tym istnieje ogromna potrzeba inwestowania w alternatywne rozwiązania problemu mieszkaniowego. Najkorzystniejszym z nich są mieszkania lokatorskie - idea znana od pokoleń, przeżywająca obecnie renesans. Mieszkania w nowej formule są już dostępne w lokalizacjach takich jak Gdańsk, Wrocław, Zabłudów pod Białymstokiem, Tychy czy Leszno. Kwestią czasu jest, by w całej Polsce powstały kolejne wybudowane w ten sposób inwestycje.

Przy obecnych cenach nieruchomości, mało kogo stać jest obecnie na kupno mieszkania. Nadal jednak wiele osób chce mieszkać „na swoim”, albo jest do tego zmuszonym- np. w wyniku podjęcia studiów lub pracy w innym mieście. Z drugiej strony właściciele kilku mieszkań- czy to nabywcy, czy np. spadkobiercy chcą na nich zarobić. Rozwiązaniem tych „problemów” jest rzecz jasna umowa najmu. W przypadku jednak lokali mieszkalnych, trzeba uważać m.in. na ustawę o ochronie praw lokatorów, która może sprawić, że korzystne dla nas (jako wynajmujących) postanowienia umowne nie będą wiążące dla najemcy.

Osoba posiadając spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu spółdzielczego może do końca 2009 wykupić mieszkanie „za złotówkę”- często na drodze stoją jednak kwestie związane z wkładem mieszkaniowym… jak się okazuje, często niesłusznie.

Trybunał Konstytucyjny uchylił kolejne przepisy prawa spółdzielczego pozwalające na tanie uwłaszczanie się na mieszkaniach spółdzielczych. Tym razem pozbawił tego prawa najemców byłych mieszkań zakładowych, które zostały przekazane spółdzielniom mieszkaniowym.

W listopadzie 2007 roku uzyskałam z mojej spółdzielni mieszkaniowej przekształcenie prawa lokatorskiego na prawo własnościowe. Z uwagi na brak unormowań dotyczących gruntu do chwili obecnej nie mogłam przekształcić prawa spółdzielczego w odrębną własność. Z informacji które przekazała mi Spółdzielnia wynika, że sprawa gruntu będzie uregulowana w ciągu dwóch miesięcy , lecz według spółdzielni do niczego mnie to nie upoważnia, gdyż żaden notariusz nie sporządzi aktu notarialnego a Sądy odmawiają wpisu do Księgi Wieczystej. Ponadto wszystkie akty zawarte w wyniku znowelizowanej ustawy o spółdzielczości tzw. wykup za 1 zł są z mocy prawa nie ważne jak również moja umowa o przekształceniu prawa na prawo własnościowe. Czy stanowisko spółdzielni jest prawidłowe, twierdzi że opiera się wyrok Trybunały Konstytucyjnego.

Lokator powinien konserwować mieszkanie i dokonywać w nim drobnych napraw. Natomiast wynajmujący musi zapewnić sprawne działanie instalacji i urządzeń.

Mieszkając, lub kupując mieszkanie w spółdzielni jesteśmy co do zasady właścicielami dwóch praw (praw, ponieważ nie jesteśmy właścicielami mieszkań) :- spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego- spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego.Oba prawa charakteryzując się nieco innymi właściwościami. W niniejszej poradzie przedstawię podstawowe zasady rządzące korzystaniem z prawa własnościowego.