Strona główna » Nieruchomości » Prawo » Banki zapłacą za ubezpieczenie niskiego wkładu?

Banki zapłacą za ubezpieczenie niskiego wkładu?

16 stycznia 2017, 11:24

REKLAMA

Ubezpieczenie niskiego wkładu własnego (UNWW) to rozwiązanie, dzięki któremu tysiące Polaków nieposiadających odpowiednich oszczędności, mogło kupić swoje lokum. Już rok po zakończeniu hipotecznego boomu, zaczęły pojawiać się opinie kwestionujące zasady działania wspomnianej polisy. Wiele osób zachęconych doniesieniami mediów, rozważa możliwość sądowego odzyskania kosztów UNWW. Taki zwrot kosztów wydaje się prawdopodobny, ale nie można mówić o pewności. Przyczyną jest niejednolite orzecznictwo sądów. Niektórzy sędziowie zajmują stanowisko korzystne dla banków.

Kwestia finansowania dodatkowej polisy nadal wzbudza spore wątpliwości

W przypadku ubezpieczenia wkładu własnego, oprócz ewentualnych uchybień proceduralnych banku, kluczową kwestią jest ekonomiczny sens działania tej polisy. Zwykle mamy do czynienia z modelem, w którym dłużnik de facto ubezpiecza interes majątkowy banku (kredytodawcy). Trzeba zdawać sobie sprawę, że to kredytodawca w przypadku niewypłacalności klienta będzie uprawniony do świadczenia wypłacanego przez ubezpieczyciela. Co gorsza, do dłużnika może zostać skierowany tzw. regres ubezpieczeniowy, czyli roszczenie ubezpieczyciela o zwrot odszkodowania. Tę kwestię często akcentują organizacje występujące w imieniu kredytobiorców (UOKiK, Rzecznik Finansowy) oraz niektóre krajowe sądy. Przykładem orzeczenia korzystnego dla konsumenta, jest Wyrok Sądu Rejonowego dla Krakowa - Śródmieścia z 7 lipca 2015 r. (patrz poniższa tabela). Wspomniany sąd uznał, że klient banku nie odnosi żadnej korzyści z UNWW. Podobne stanowisko zajął Sąd Rejonowy dla Warszawy - Śródmieścia w wyroku z 29 lipca 2016 r. (sygn. akt VI C 2850/15).

REKLAMA

Krajowe media zwykle informują tylko o takich prokonsumenckich rozstrzygnięciach, jak te wspomniane powyżej. Dlatego trzeba zwrócić uwagę, że orzecznictwo w sprawie UNWW nadal nie jest jednolite. Zdaniem niektórych sędziów, bank nie był jedynym beneficjentem umowy ubezpieczenia. Według tego toku rozumowania, klient również uzyskał pewną korzyść z UNWW, bo opłacenie polisy umożliwiło mu zaciągnięcie kredytu mieszkaniowego z wkładem niższym od wymaganego. Taki pogląd można znaleźć między innymi w wyroku gdańskiego sądu okręgowego z 25 marca 2016 r. (sygn. akt I C 22/15). Wymieniony sąd dodatkowo uznał, że klienci w momencie zawierania umowy, powinni mieć świadomość zasad działania dodatkowej polisy (patrz poniższa tabela).

Prezentacja przykładowych orzeczeń sądu, które dotyczyły ubezpieczenia niskiego wkładu w kredycie hipotecznym REKLAMA
Data i sygnatura wyroku ↓	Orzekający sąd	Ważne stwierdzenia w uzasadnieniu wyroku
29 lipiec 2016 r. (sygn. akt VI C 2850/15)	Sąd Rejonowy dla Warszawy - Śródmieścia	„Za trafne uznać należało również twierdzenia strony powodowej, według których korzyść z zawartej umowy ubezpieczenia niskiego wkładu własnego była rażąco jednostronna. Tylko bowiem pozwany korzystał z ochrony ubezpieczeniowej wynikającej z przedmiotowej umowy, nie ponosząc jednocześnie żadnych kosztów z tego tytułu”.
7 lipiec 2015 r. (sygn. akt I C 1305/14/S)	Sąd Rejonowy dla Krakowa - Śródmieścia	„Zdaniem Sądu niewłaściwy nie jest sam rodzaj zabezpieczenia, ale sposób obciążenia klienta opłatami z jego tytułu (sposób jego zastosowania w niniejszej sprawie). Okazuje się bowiem, że koszt tego ubezpieczenia ponosi tylko kredytobiorca, podczas gdy jedynym jego beneficjentem pozostaje pozwany Bank. Doprowadza to do kuriozalnej sytuacji, w której klient banku sam opłaca składkę z tytułu ubezpieczenia, pomimo iż na wypadek rozwiązania umowy ze względu na brak terminowej spłaty rat Towarzystwo Ubezpieczeń do niego ostatecznie skieruje roszczenia regresowe”.
25 marzec 2016 r. (sygn. akt I C 22/15)	Sąd Okręgowy w Gdańsku	„Sąd wskazuje, że pozwani mieli, a przynajmniej powinni mieć, pełną świadomość tego, że z udzieleniem kredytu wiązać się będzie konieczność ustanowienia jego zabezpieczenia w postaci objęcia ubezpieczeniem niskiego wkładu (…) W okolicznościach tych zdaniem Sądu nie sposób mówić o rażącym naruszeniu interesów konsumenta. Oceny tej nie zmienia także fakt, że to pozwani w praktyce finansowali koszty składki ubezpieczeniowej uiszczanej przez bank na rzecz towarzystwa ubezpieczeniowego, skoro wyłącznie dzięki temu uzyskiwali kredyt w wysokości, o którą wnioskowali, a którego bez ustanowienia dodatkowego zabezpieczenia nigdy by nie otrzymali”.

Źródło: opracowanie własne na podstawie wyroków sądowych / RynekPierwotny.pl

Kwestionowanie ubezpieczenia niskiego wkładu nie gwarantuje sukcesu …

Brak pełnej zgodności w orzecznictwie, nieco komplikuje sytuację kredytobiorców i sprawia, że wygranej nie można przesądzać (zwłaszcza w pierwszej instancji). Dlatego wiele osób posiadających niewielkie roszczenia z tytułu UNWW, nie jest zainteresowanych sądowym sporem z bankiem. Znacznie większą motywację mają dłużnicy, którzy z tytułu opisywanego ubezpieczenia zapłacili bankowi np. kilkanaście tysięcy złotych. Takie przypadki nie należą do rzadkości wśród „frankowców”. Osoby z długiem waloryzowanym kursem CHF/PLN mają dodatkowe obiekcje, gdyż niektóre banki stosowały spread przy obliczaniu kosztów UNWW lub ustalały składkę tej polisy przy uwzględnieniu rosnącego salda zadłużenia w złotych.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Osoby zdecydowane na pozwanie banku w sprawie związanej z ubezpieczeniem niskiego wkładu, powinny dobrze sprawdzić koszt usług kancelarii prawnej i wniesienia pozwu. Od tych kosztów w dużej mierze zależy opłacalność powództwa. Trzeba również wziąć pod uwagę wydatki, ponoszone w razie przegranej przed sądem. Na uwagę zasługuje też strategia związana z dochodzeniem swoich racji. Oprócz argumentu dotyczącego ubezpieczania interesu kredytodawcy, warto uwzględnić uchybienia formalne banku. Kredytodawcy często nie informowali klientów o wysokości składki faktycznie przeznaczonej na ochronę i zasadach funkcjonowania UNWW. Takie udokumentowane praktyki banku, w sporze sądowym oczywiście są argumentem na korzyść klientów.

Autor: Andrzej Prajsnar, ekspert portalu RynekPierwotny.pl

Powiązane

Kredyt we frankach - porady RPO i Rzecznika Finansowego

Zwolnienie od podatku VAT w związku z dostawą budynków, budowli lub ich części

Nowelizacja ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców

Zapisz się na newsletter

Szukasz mieszkania, budujesz dom, remontujesz? Chcesz wiedzieć jak pielęgnować ogród albo jak oszczędnie ogrzewać swoją nieruchomość? Zapisz się na nasz newsletter i zyskaj dostęp do praktycznych wskazówek oraz najnowszych ofert na rynku!