Kiedy wreszcie zmiany w obowiązku odśnieżania chodników przed posesją - trwają prace nad zniesieniem tego uciążliwego obowiązku

• Z czego wynika obowiązek odśnieżania chodników przez właścicieli posesji, czemu nie robi tego zarządca drogi?
• Czy od obowiązku uprzątania chodnika są jeszcze jakieś inne wyjątki, np. czy ze względu na stan zdrowia można nie uprzątać chodnika?
• Co grozi za nieprzestrzeganie obowiązku uprzątania i odśnieżania chodników?
• Jakie zmiany w obowiązku utrzymania chodników są brane pod uwagę?
• Na jakim etapie są prace legislacyjne i kiedy zmiany?

Z czego wynika obowiązek odśnieżania chodników przez właścicieli posesji, czemu nie robi tego zarządca drogi?

Obowiązek uprzątania śniegu, lodu, czy błota spoczywa aktualnie na właścicielach nieruchomości, gdyż tak stanowi prawo. Obowiązek jest ustanowiony przepisem art. 5 ust. 1 pkt 4) ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Stanowi on wprost, że:

„Właściciele nieruchomości zapewniają utrzymanie czystości i porządku przez uprzątnięcie błota, śniegu, lodu i innych zanieczyszczeń z dróg dla pieszych położonych wzdłuż nieruchomości, przy czym za taką drogę uznaje się wydzieloną część drogi publicznej przeznaczoną do ruchu pieszych położoną bezpośrednio przy granicy nieruchomości; właściciel nieruchomości nie jest zobowiązany do uprzątnięcia drogi dla pieszych, na której jest dopuszczony płatny postój lub parkowanie pojazdów samochodowych.”

Czy od obowiązku uprzątania chodnika są jeszcze jakieś inne wyjątki, np. czy ze względu na stan zdrowia można nie uprzątać chodnika?

Przepis nie przewiduje innych niż wymienione wyżej wyjątków. To oznacza, że nawet osoby schorowane, czy samotne i w podeszłym wieku, które nie mogą liczyć na pomoc rodziny, oraz mają trudności z wykonywaniem czynności wymagających sprawności fizycznej czy siły, mają obowiązek uprzątania chodników i ich odśnieżania w takim samym zakresie, jak każdy właściciel.

Co grozi za nieprzestrzeganie obowiązku uprzątania i odśnieżania chodników?

Jeżeli nie wykonamy obowiązku odśnieżania chodnika wzdłuż naszej posesji lub jego uprzątnięcia, grozi nam grzywna z kodeksu wykroczeń, w wysokości do 1500 zł lub kara nagany, w zależności od przypadku i skali zaniedbania. Natomiast jeżeli na nieodśnieżonym lub oblodzonym chodniku, albo pokrytym śliskim błotem, ktoś by się poślizgnął i doznał urazu, konsekwencje mogą być o wiele potężniejsze. Taka osoba na podstawie przepisów prawa cywilnego mogłaby bowiem dochodzić odszkodowania od właściciela, który nie wykonał obowiązku odśnieżania lub uprzątnięcia chodnika, za doznaną szkodę. W przypadku poważnych urazów i utraty możliwości zarobkowania, taka osoba może się domagać nawet zasądzenia od niewykonującego obowiązku właściciela comiesięcznej renty kompensującej jej szkody na zdrowiu i utraconą możliwość zarabiania pieniędzy.

Jakie zmiany w obowiązku utrzymania chodników są brane pod uwagę?

Jak wynika z powyższego, konsekwencje niewykonania obowiązku utrzymania chodnika w czystości i odśnieżonego mogą być bardzo poważne, szczególnie gdyby ktoś doznał na skutek tego urazu. Cieszy więc, że rozważane jest całkowite zniesienie obowiązku odśnieżania chodników i ich uprzątania, to jest w zakresie wynikającym z art. 5 ust. 1 pkt 4) ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Aktualnie sejmowa Komisja do spraw Petycji skierowała w tym zakresie dezyderat do prezesa Rady Ministrów, na skutek jednej z rozpatrywanych petycji obywatelskich. Rozważenie zniesienia obowiązku jest o tyle zasadne, że odśnieżanie chodników jest uciążliwym obowiązkiem, który często obciąża osoby starsze lub schorowane, które nie mają faktycznej możliwości wypełnienia tego obowiązku. Poza tym ponownego rozważenia wymaga sam pomysł tego, aby obowiązkiem utrzymania chodników, stanowiących cudzą własność (zwykle zarządcy drogi – gminy, powiatu, województwa) i teren publiczny, obciążać sąsiadów. Wykonanie obowiązku wymaga bowiem zaangażowania czasu, zdrowia, a także wydatkowania środków na zakup do tego narzędzi (szufle, łopaty do odśnieżania, sól drogowa do rozpuszczenia lodu), podczas gdy właściciel lub zarządca drogi z chodnikiem nie ponosi w tym zakresie kosztów.

Na jakim etapie są prace legislacyjne i kiedy zmiany?

Etap prac legislacyjnych w zakresie zniesienia obowiązku odśnieżania chodników przez właścicieli sąsiednich nieruchomości i uprzątania chodników jest dość wczesny, albowiem aktualnie planowane jest zlecenie analiz skutków regulacji znoszącej obowiązek do właściwych resortów. Temat pozostaje w przedmiocie zainteresowania ministerstw odpowiedzialnych za infrastrukturę, finanse oraz spraw wewnętrznych i administracji. Trzeba będzie śledzić dalsze losy, albowiem obowiązek ten wydaje się faktycznie reliktem przeszłości, podczas gdy generalnie utrzymanie czystości w danej gminie jest zadaniem gminy, a w zakresie dróg – zarządcy danej drogi w zależności od jej statusu. Chodniki są zaś niewątpliwie elementem drogi, przeznaczonym dla ruchu pieszych i pozostają w pasie drogowym, więc pozbawione racji byłoby odrzucenie petycji w tym zakresie, a utrzymywanie tego obowiązku nie wydaje się uzasadnione.