Umowy: kiedy dostawca energii puka do drzwi

Usługi dostawy energii elektrycznej

Ustawa Prawo energetyczne oraz przepisy wykonawcze do tej ustawy nakładają na przedsiębiorstwa energetyczne szereg obowiązków. Najistotniejszy w tym zakresie jest obowiązek zawarcia z konsumentem umowy o przyłączenie do sieci oraz umowy o świadczenie usługi dostarczania energii elektrycznej, jeżeli tylko istnieją techniczne i ekonomiczne warunki przyłączenia do sieci i dostarczania energii. Przez konsumenta należy rozumieć odbiorcę w gospodarstwie domowym nabywającego energię elektryczną w celu niezwiązanym z działalnością zawodową lub gospodarczą. W świetle wymienionych przepisów, przedsiębiorstwa energetyczne prowadzące
działalność w zakresie sprzedaży i dystrybucji energii elektrycznej podzielono na dwa rodzaje:
− sprzedawcę energii elektrycznej (SSD);
− przedsiębiorstwo świadczące usługi w zakresie dostarczania energii do odbiorcy końcowego (OSD).

Zobacz także: Kalkulator kosztów energii

Z uwagi na ten podział konsument może:
1) zawrzeć umowę o przyłączenie do sieci - z przedsiębiorstwem zajmującym się dostarczaniem energii do odbiorców końcowych;
2) zawrzeć jedną umowę łączącą w sobie postanowienia umowy sprzedaży i umowy świadczenia usług dystrybucji energii – tzw. umowę kompleksową;
3) zgodnie z przyznanym mu prawem wyboru sprzedawcy, wybrać najkorzystniejszą ze swego punktu widzenia ofertę sprzedaży energii elektrycznej i zawrzeć dwie umowy tj.:
a) umowę sprzedaży energii – ze sprzedawcą;
b) umowę o świadczenie usług dystrybucji – z przedsiębiorstwem zajmującym się dostarczaniem energii do odbiorców końcowych.

Co powinny zawierać umowy stosowane przez przedsiębiorstwa energetyczne?

• miejsce dostarczania energii do odbiorcy i ilość energii w podziale na okresy umowne;
• moc umowną oraz warunki wprowadzenia jej zmian;
• cenę lub grupę taryfową stosowane w rozliczeniach i warunki wprowadzania zmian tej ceny i grupy taryfowej;
• sposób prowadzenia rozliczeń;
• wysokość bonifikaty za niedotrzymanie standardów jakościowych obsługi odbiorców;
•  odpowiedzialność stron za niedotrzymanie warunków umowy;
• okres obowiązywania umowy i warunki jej rozwiązania.

Umowa o świadczenie usług przesyłania lub dystrybucji:

• moc umowną i warunki wprowadzenia jej zmian;
• ilość przesyłanej energii w podziale na okresy umowne,
• miejsca dostarczania energii do sieci i ich odbioru z sieci;
• standardy jakościowe;
• warunki zapewnienia niezawodności i ciągłości dostarczania energii;
• stawki opłat lub grupę taryfową stosowane w rozliczeniach oraz warunki wprowadzania zmian tych stawek i grupy taryfowej;
• sposób prowadzenia rozliczeń;
• parametry techniczne energii oraz wysokość bonifikaty za niedotrzymanie tych parametrów oraz standardów jakościowych obsługi odbiorców;
• odpowiedzialność stron za niedotrzymanie warunków umowy oraz okres obowiązywania umowy i warunki jej rozwiązania;
• wybranego przez odbiorcę sprzedawcy, z którym ma zawartą umowę sprzedaży energii elektrycznej oraz zasady zmiany tego sprzedawcy;
• podmiot odpowiedzialny za bilansowanie handlowe.

Umowa kompleksowa łączy cechy dwóch wskazanych powyżej umów.

Umowa o przyłączenie do sieci:

• termin realizacji przyłączenia,
• wysokość opłaty za przyłączenie,
• miejsce rozgraniczenia własności sieci przedsiębiorstwa energetycznego i instalacji
• podmiotu przyłączonego,
• zakres robót niezbędnych przy realizacji przyłączenia,
• wymagania dotyczące lokalizacji układu pomiarowo – rozliczeniowego i jego parametrów,
• warunki udostępnienia przedsiębiorstwu energetycznemu nieruchomości należącej do podmiotu przyłączanego w celu budowy lub rozbudowy sieci niezbędnej do realizacji przyłączenia,
• przewidywany termin zawarcia umowy, na podstawie której nastąpi dostarczanie energii,
• ilość energii przewidziana do odbioru,
• moc przyłączeniowa,
• odpowiedzialność stron za niedotrzymanie warunków umowy, a w szczególności za opóźnienie terminu realizacji prac w stosunku do ustalonego w umowie,
• okres obowiązywania umowy i warunki jej rozwiązania.

Wskazane powyżej elementy umów wynikają z ustawy Prawo energetyczne i są to wymogi minimalne. Część z nich (w tym m.in. cena, wysokości bonifikat) wynika z taryfy zatwierdzanej w drodze decyzji przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki (URE). Taryfą jest zbiór cen i stawek opłat oraz warunków ich stosowania, wprowadzany jako obowiązujący do stosowania przez poszczególne przedsiębiorstwa energetyczne.

Na co należy zwracać szczególną uwagę czytając umowę?

Powinniśmy otrzymać pełną treść wzorca umownego w terminie umożliwiającym zapoznanie się z jego treścią. Umowa powinna być sformułowana jednoznacznie i w sposób zrozumiały, stosownie do wytycznych ujętych w przepisach kodeksu cywilnego, dotyczących wzorców umownych. Postanowienia umowy nie mogą budzić naszych wątpliwości. Zapoznając się z ich treścią, zwróć uwagę, czy w zaproponowanej wersji umowy znajdują się wskazane powyżej elementy oraz czy nie zamieszczono w niej zapisów znajdujących się w rejestrze postanowień wzorców umów uznanych za niedozwolone (rejestr dostępny jest na stronie www.uokik.gov.pl). Przed zawarciem umowy - na wniosek konsumenta - pracownicy przedsiębiorstwa energetycznego mają obowiązek wyjaśnić treść umowy także w części dotyczącej praw i
obowiązków stron świadczenia.

Zobacz także: Umowy stosowane przez przedsiębiorstwa energetyczne niezgodne z prawem

Jakie są prawa i obowiązki stron umowy?

W umowach dotyczących dostarczania energii elektrycznej określa się prawa i obowiązki zarówno przedsiębiorstw energetycznych, jak i konsumentów.

Obowiązki przedsiębiorstwa energetycznego
Na przedsiębiorcę energetycznego ustawodawca nałożył obowiązki mające na celu wzmocnienie pozycji konsumenta. Podstawowym jest zaopatrywanie odbiorcy w energię elektryczną w sposób ciągły, niezawodny, przy zachowaniu wymagań jakościowych oraz zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa. Aby było to możliwe, przedsiębiorstwo energetyczne musi utrzymywać należące do niego urządzenia, instalacje oraz sieci elektryczne w należytym stanie. Przedsiębiorca zobowiązany jest również do:
• zachowania określonych standardów jakościowych obsługi odbiorców oraz parametrów jakościowych energii elektrycznej (dostarczany konsumentom prąd musi m.in. mieć odpowiednią częstotliwość, napięcie określonej wielkości). Za ich niedotrzymanie przysługują odbiorcom, na ich wniosek bonifikaty, których wysokość powinna być
określona w umowie;umożliwienie konsumentowi składania przez całą dobę reklamacji dotyczących dostarczania energii elektrycznej z sieci;
• bezzwłocznego usuwania zakłóceń i awarii w dostarczaniu energii elektrycznej, spowodowanych nieprawidłową pracą sieci;
• udzielania konsumentom, na ich żądanie, informacji o przewidywanym terminie wznowienia dostaw energii elektrycznej przerwanych z powodu awarii sieci;
• powiadamiania odbiorców, z wyprzedzeniem, o terminach i czasie planowanych przerw w dostarczaniu prądu oraz ograniczenia przerw w dostawie energii w wypadku awarii do niezbędnego minimum;
• sprawdzania liczników przez upoważnionego przedstawiciela przedsiębiorstwa energetycznego;
• udzielania informacji o zasadach rozliczeń oraz aktualnych taryfach obowiązujących konsumenta;
• doręczania konsumentom faktur VAT zawierających rozliczenie za świadczone usługi oraz pobraną energię elektryczną;
• niezwłocznego przesyłania odbiorcy projektów wprowadzenia zmian w zawartej umowie wraz z pisemną informacją o prawie do wypowiedzenia umowy.
Ponadto zakład energetyczny powinien powiadomić odbiorcę o podwyżce cen lub stawek opłat za dostarczaną energię, określonych w zatwierdzonych taryfach, w ciągu jednego okresu rozliczeniowego od dnia wprowadzenia tej podwyżki.

Zobacz także: Jak zmniejszyć zużycie energii elektrycznej w domu?

Obowiązki konsumenta
W związku z tym, że umowy dostarczania energii elektrycznej mają charakter odpłatny, podstawowym obowiązkiem konsumenta jest terminowe uiszczanie opłat za świadczenie usługi dystrybucji oraz za dostarczony prąd. W przypadku niedotrzymania terminu płatności konsument ma obowiązek zapłacenia na rzecz przedsiębiorstwa energetycznego odsetek ustawowych za każdy dzień opóźnienia. Na odbiorcy ciążą ponadto następujące obowiązki:
• pokrywanie opłat za dodatkowe usługi lub czynności wykonywane na jego zlecenie przez przedsiębiorstwo energetyczne;
• pobieranie mocy i energii elektrycznej zgodnie z warunkami umowy oraz bez naruszania praw innych osób;
• umożliwianie upoważnionym przedstawicielom przedsiębiorstwa energetycznego skontrolowania wskazań licznika poboru energii;
• umożliwianie upoważnionym przedstawicielom przedsiębiorstwa energetycznego dostępu do urządzeń energetycznych znajdujących się na terenie lub w obiekcie
odbiorcy w celu usunięcia awarii w sieci, kontroli prawidłowości poboru energii elektrycznej bądź stanu technicznego instalacji elektrycznej;
• niezwłoczne informowanie zakładu energetycznego o zauważonych wadach lub usterkach w funkcjonowaniu licznika poboru energii oraz o innych okolicznościach
mogących mieć wpływ na niewłaściwe rozliczanie odbiorcy za prąd (takie lojalne zachowanie uchroni odbiorcę przed ewentualnymi zarzutami ze strony zakładu
energetycznego, że nieprawidłowe wskazania licznika poboru energii nastąpiły z winy odbiorcy);
• zgłaszanie każdorazowej zmiany adresu do korespondencji, najlepiej dokonane na piśmie.

Źródło: Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów