REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Uprawa bzu (lilaka) i jego najpiękniejsze odmiany

Lilak pospolity - syringa vulgaris
Lilak pospolity - syringa vulgaris
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Lilak pospolity, zwany w Polsce potocznie bzem, jest pięknie kwitnącym krzewem o słodko pachnących kwiatach. W maju to od lat jedna z najpiękniejszych ozdób polskich ogrodów. Jak uprawiać bez by co roku cieszyć się jego urokiem jego kwiatów? Czy bez można stosować w ziołolecznictwie? Czy kwiaty bzu są jadalne? Czy lilak i bez to to samo?

A polski bez jak pachniał w maju
W Alejach i w Ogrodzie Saskim,
W koszach na rogu i w tramwaju,
Gdy z Bielan wracał lud warszawski!
Szofer nim maił swą taksówkę
Frajerów wioząc na majówkę,
Na trawkie, pifko i muzykie;
Gnał na sto jeden, na rezykie;(…)
(„Kwiaty polskie” Julian Tuwim)

REKLAMA

Uprawa bzu w Polsce

Bez - czyli tak naprawdę lilak pospolity, pochodzący z Bałkanów krzew - jest rośliną stosunkowo łatwą w uprawie w warunkach polskich. Nie ma wielkich wymagań glebowych. Jest też co do zasady odporny na choroby i szkodniki.

Jakie stanowisko wybrać dla uprawy bzu?

Bez (lilak) preferuje słoneczne lub lekko zacienione stanowisko. Ale urośnie też i zakwitnie nawet w cieniu. Optymalne jest dostarczenie mu co najmniej 6 godzin światła słonecznego dziennie. Im więcej słońca otrzymuje, tym obficiej kwitnie.

Jaka gleba dla lilaka?

Bez preferuje dobrze odcedzające się gleby o umiarkowanej wilgotności. Unikaj miejsc, gdzie woda stagnuje, ponieważ to może prowadzić do gnicia korzeni. Gleby żyzne, umiarkowanie wilgotne i o odczynie lekko kwaśnym do lekko zasadowego są najodpowiedniejsze dla wzrostu i rozwoju bzu. 

Bez jest tolerancyjny wobec pH gleby, ale preferuje odczyn lekko kwaśny do lekko zasadowego, czyli około 6,5-7,5 pH. Jeśli gleba jest zbyt kwaśna, można ją wapnować, aby podnieść pH.

Bez nie lubi nadmiaru wilgoci, dlatego ważne jest, aby zapewnić, że gleba nie jest stale mokra (np. drenaż).

Nawożenie, przycinanie, podlewanie bzu (lilaka)

Lilak nie wymaga dużego nawożenia, ale umiarkowane stosowanie nawozów może korzystnie wpływać na jego wzrost, kondycję i kwitnienie. Można zastosować nawóz wieloskładnikowy dla krzewów ozdobnych na wiosnę, a następnie nawozić co roku na wiosnę lub jesienią. 

Bez zazwyczaj nie wymaga dużego przycinania, ale warto usuwać martwe lub chore pędy oraz przyciąć go po kwitnieniu (przynajmniej pozostałości kwiatostanów – by roślina nie wysilała się w rozwój nasion). 

Bez nie wymaga obfitego podlewania ale co do zasady podlewanie powinno być regularne, szczególnie w czasie suszy. Trzeba dostarczać lilakowi wody szczególnie w początkowym okresie po posadzeniu. 

Rozmnażanie lilaka

Lilak pospolity tworzy z reguły liczne odrosty korzeniowe (o ile nie jest szczepiony na pniu). Odrosty korzeniowe to naturalne wypusty z korzeni, które wyrastają obok rośliny macierzystej obszarze. Odrosty te powodują z czasem powiększanie się kępy bzu – co może być kłopotliwe (jeżeli mamy mało miejsca) ale są też najprostszym sposobem pozyskania nowych sadzonek.

Aby rozmnożyć lilak za pomocą odrostów korzeniowych, wykonaj następujące kroki:

REKLAMA

- Wybierz zdrową roślinę lilaka, która tworzy odrosty korzeniowe. Starsze krzewy lilaka wytwarzają więcej odrostów korzeniowych.
- Zlokalizuj odrosty korzeniowe w pobliżu rośliny macierzystej. Odrosty będą wypuszczać się z głównego systemu korzeniowego lilaka.
- Ostrożnie wykop odrosty korzeniowe, starając się zachować jak najwięcej korzeni. Można to zrobić wczesną wiosną lub późną jesienią, gdy roślina jest w okresie spoczynku. Ale także i latem jeżeli możemy zapewnić szybkie posadzenie wykopanego odrostu.
- Posadź sadzonkę pozyskaną z odrostu korzeniowego na docelowe miejsce obficie podlewając.

Rozmnażanie lilaka za pomocą odrostów korzeniowych może być skuteczną i stosunkowo prostą metodą, szczególnie jeśli masz dostęp do rośliny macierzystej, która tworzy dużą liczbę odrostów. Pamiętaj jednak, że nie wszystkie odmiany lilaka pospolitego są skłonne do wytwarzania odrostów korzeniowych w takim stopniu.

Lilak można też szczepić (okulizować). Polega to na łączeniu pędów lilaka (tzw. podkładki) z pędami innej odmiany bzu, czy np. ligustra. Szczepienie lilaka można wykonać od czerwca do września. W ten sposób można osiągnąć to, że na jednym krzewie kwitną dwie lub więcej odmian bzu o różnych kolorach kwiatów.

Jak okulizuje lilaka doświadczony ogrodnik p. Grzegorz Majda można zobaczyć na tym filmie:

Najładniejsze odmiany bzu

Jak podaje wikipedia, wyhodowano ok.  1,5 tys. odmian lilaka pospolitego. Oto kilka odmian bzu popularnych w Polsce i uważanych przez wiele osób za najładniejsze.

Sensation - odmiana o charakterystycznych dwubarwnych kwiatach, z fioletowymi płatkami i białymi brzegami. To jeden z najbardziej rozpoznawalnych lilaków.

Lilak pospolity - odmiana Sensation

Lilak pospolity - odmiana Sensation

 

Shutterstock

Beauty of Moscow (Krasavitsa Moskvy) - odmiana o białych kwiatach, które są delikatnie różowe na zewnątrz.

Lilak pospolity - odmiana Beauty of Moscow

Lilak pospolity - odmiana Beauty of Moscow

 

Shutterstock

Charles Joly - to odmiana o intensywnie fioletowych kwiatach, które są bardzo pachnące. Jest również jednym z najbardziej popularnych lilaków w Polsce.

Lilak pospolity - odmiana Charles Joly

Lilak pospolity - odmiana Charles Joly

 

Shutterstock

Mme Lemoine - odmiana o delikatnych, białych kwiatach, które tworzą okazałe, gęste grona. Jest to jedna z najstarszych odmian lilaka.

Lilak pospolity - odmiana Mme Lemoine

Lilak pospolity - odmiana Mme Lemoine

 

Shutterstock

Primrose - ta wyjątkowa i niezwykle atrakcyjna odmiana ma piękne, kremowo-żółte kwiaty, kolor nietypowy dla większości odmian lilaków. 

Lilak pospolity - odmiana Primrose

Lilak pospolity - odmiana Primrose

 

Shutterstock

President Grevy - to odmiana o dużych, fioletowych kwiatach o intensywnym zapachu. Kwiaty są pełne, a grona są długie i obfite.

Lilak pospolity - odmiana President Grevy

Lilak pospolity - odmiana President Grevy

 

Shutterstock

Andenken an Ludwig Spaeth - ta odmiana ma głęboko fioletowe kwiaty i jeden z najbardziej intensywnych zapachów spośród odmian lilaka. 

lilak pospolity - odmiana Andenken an Ludwig Spath

lilak pospolity - odmiana Andenken an Ludwig Spath

 

Shutterstock

Istnieje wiele innych odmian lilaka, z różnymi kolorami i odcieniami kwiatów, które mniej więcej tak samo ładnie pachną. Można je kupić w polskich szkółkach roślin ozdobnych.

 

Bez (lilak pospolity) w ziołolecznictwie. Czy kwiaty bzu są jadalne?

Znawca ziołolecznictwa dr Henryk Różański podaje, że kwiatostany, liście, kora i owoce lilaka pospolitego stosuje się jako surowiec w ziołolecznictwie. Jak informuje dr Różański bez (stosowany wewnętrznie w formie naparu z kwiatów, liści i gałązek) ma działanie wyraźnie napotne i przeciwgorączkowe, przeciwzapalne, przeciwreumatyczne, przeciwdrobnoustrojowe, “czyszczące krew”, diuretyczne; na czczo stężone wyciągi: przeciwrobacze (przeciwpasożytnicze), fungistatyczne w przewodzie pokarmowym. Wzmaga odporność organizmu. Zawiera fitoncydy antybakteryjne i przeciwwirusowe. Dobrze radzi sobie jako środek przeciwzapalny na gardło przy nieżycie górnych dróg oddechowych (środek przeciwkaszlowy i oczyszczający)

Można też stosować bez w kosmetyce, np. do przemywania skóry z trądzikiem różowatym czy łojotokiem).

Wiele osób zachwala smak herbatki z kwiatów lilaka - należy zaparzać same kwiaty suszone lub świeże - bez zielonych części). Można jeść też surowe kwiaty lilaka (nie otrujemy się) ale nie są one smaczne, bo mają zauważalną gorycz.

Inne bzy

Trzeba wiedzieć, że lilak pospolity zwany bzem to zupełnie inna roślina niż bez czarny. Lilak pospolity (łacińska nazwa: Syringa vulgaris) to gatunek rośliny z rodziny oliwkowatych. Natomiast bez czarny, (łacińska nazwa: Sambucus nigra) to gatunek rośliny z rodziny piżmaczkowatych (kiedyś zaliczany był też do rodziny bzowatych).

Inne lilaki

Warto też wspomnieć, że lilak pospolity to tylko jeden z gatunków rodzaju Lilak (Syringa). Są też inne, np.

- lilak Meyera – mniejszy od lilaka pospolitego ale o podobnych kwiatostanach i podobnych wymaganiach co do uprawy;

- lilak chiński – bardzo podobny do lilaka pospolitego ale o nieco innym wyglądzie płatków kwiatów,

Syringa chinensis - lilak chiński

Syringa chinensis - lilak chiński

 

Shutterstock

- lilak himalajski,
– lilak hiacyntowy,
- lilak Josiki (węgierski),
– lilak perski,
– lilak japoński,
– lilak kosmaty.

Oprac. Paweł J. Huczko

 

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Nieruchomości
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Ile kosztuje luksusowy nowy apartament? Czy milion złotych wystarczy?

    Ile trzeba zapłacić za nowe mieszkanie w wysokim standardzie? Jakie metraże oferują deweloperzy? Gdzie można nabyć luksusowe apartamenty i jakie mają udogodnienia? 

    Dyrektywa EPBD nie zakazuje montażu i eksploatacji kotłów gazowych. Rok 2040 nie jest wiążącą datą [analiza POGP]

    Nowelizacja dyrektywy ws. charakterystyki energetycznej budynków (EPBD) nie zakazuje montażu ani eksploatacji kotłów gazowych, a 2040 r. nie jest wiążącą datą zakazu użycia paliw kopalnych do ogrzewania - zwraca uwagę Polska Organizacja Gazu Płynnego (POGP).

    Udział polskiego kapitału w rynku nieruchomości wynosi 2%. W Polsce konieczne są zmiany regulacji prawnych

    Udział krajowych inwestorów w polskim rynku nieruchomości komercyjnych wynosi zaledwie 2%. Ten stan rzeczy może zmienić wprowadzenie funduszy umożliwiających osobom indywidualnym inwestycje w nieruchomości komercyjne (REIT).

    Kiedy wieszać budki lęgowe dla ptaków?

    Kiedy wieszać budki lęgowe dla ptaków? Gdzie wieszać domki dla ptaków? Jak to zrobić dobrze? Kiedy jest okres lęgowy sikorek, wróbli, szpaków, jerzyków i nietoperzy w Polsce?

    REKLAMA

    Turbina wiatrowa przy domu - wymogi prawne

    Główny Urząd Nadzoru Budowlanego wyjaśnił jakie są aktualne wymogi prawne montażu przydomowych turbin wiatrowych. Czy przed montażem przydomowych turbin wiatrowych wymagane jest zgłoszenie lub uzyskanie pozwolenia na budowę? Czy budynek przed montażem turbiny potrzebuje ekspertyzy, badania stanu technicznego?

    Rejestr i wyszukiwarka osób z uprawnieniami budowlanymi [e-CRUB ]. 130 tysięcy inżynierów i architektów

    Główny Urząd Nadzoru Budowlanego informuje, że e-CRUB to rejestr osób, które posiadają uprawnienia budowlane. Rejestr ten jest zarządzany przez GUNB na podstawie danych z izb zawodowych odpowiedzialnych za nadawanie uprawnień w budownictwie. W rejestrze znajdują się dane ok. 130 tysięcy osób pełniących samodzielne funkcje techniczne w budownictwie.

    Szykują się zmiany w podatku od nieruchomości, ale obecnie bez zmian systemowych w ich opodatkowaniu

    Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Jarosław Neneman odpowiedział na wystąpienie Rzecznika Praw Obywatelskich Marcina Wiącka w sprawie prac nad nową definicją budowli na potrzeby opodatkowania podatkiem od nieruchomości oraz w zakresie opodatkowania garaży, wyjaśniając charakter planowanych zmian. Zapewnił, że systemowych zmian w opodatkowaniu nieruchomości prace te nie obejmują.

    Gdzie za miejsce postojowe zapłacimy 10 tys. zł, a gdzie nawet 89 tys. zł? Ile kosztuje komórka lokatorska?

    Ile trzeba zapłacić za miejsce postojowe zewnętrzne, a ile za takie w garażu podziemnym? Ile kosztuje komórka lokatorska? Od czego zależą te koszty? 

    REKLAMA

    Nowych mieszkań w ofercie od początku roku przybywa a co z ich cenami

    W pierwszych dwóch miesiącach 2024 r. deweloperzy wprowadzili na rynki siedmiu największych miast więcej mieszkań niż sprzedali. To dobra wiadomość dla kupujących, bo mają większy wybór. Zgodnie z regułami rynku większa podaż powinna też hamować wzrost cen. Czy tak jest w istocie?

    Ile musi zarabiać singiel by kupić mieszkanie na kredyt?

    W Polsce coraz więcej osób funkcjonuje poza małżeństwem jako singiel. Te osoby są coraz istotniejszą klientelą na rynku nieruchomości. Ile musi zarabiać taki singiel, by móc kupić mieszkanie na kredyt hipoteczny? Jakie możliwości kredytowe ma dziś singiel? 

    REKLAMA