Na jakich zasadach możliwa jest zmiana projektu architektonicznego domu?

Co w takim razie należy zrobić, gdy po latach od postawieni domu zaszła potrzeba jego przebudowy? Czy dozwolona jest ingerencja w projekt, bez zgody i wiedzy pierwszego architekta?

Prawo zabrania ingerencji w projekt

Polskie prawo, a ściślej Ustawa o prawie autorskim mówi wprost, że następca prawny nie może bez zgody twórcy czynić zmian w utworze, nawet w sytuacji, gdy nabył do niego całość autorskich praw majątkowych (art. 49, ust 2).

Z taką właśnie sytuacją mamy do czynienia, gdy kupujemy projekt architektoniczny. Z racji tego, że ma on cechy utworu w rozumieniu Ustawy o prawie autorskim, jego zmiana dozwolona jest tylko wtedy, gdy pierwszy architekt wyrazi na to pisemną zgodę.

Czy na podstawie jednego projektu można zbudować dwa domy?

Często klientom biur architektonicznych wydaje się, że kupno projektu oznacza jednocześnie możliwość jego nieograniczonego wykorzystania. Niestety nie jest to możliwe, każdy projekt może być wykorzystany do budowy tylko jednego domu, chyba że architekt wyrazi zgodę na to, aby projekt został wykorzystany powtórnie.

Reguluje to również jeden z artykułów ustawy, mówiący o tym, że nabycie od twórcy egzemplarza projektu architektonicznego lub architektoniczno-urbanistycznego obejmuje prawo zastosowania go tylko do jednej budowy (art 61).

Wyjątki od ingerencji w projekt

Istnieją jednak wyjątki od konieczności uzyskiwania zgody na ingerencją w projekt. Taka możliwość pojawia się tylko wtedy, gdy ingerencja spowodowana jest “oczywistą koniecznością” (art. 49, ust 2), a twórca nie miałby słusznej podstawy jej się sprzeciwić. W takiej sytuacji zmiana jest dopuszczalna.

Czym jest w takim razie “oczywista konieczność”? Przykładowo, mogłoby się zdarzyć tak, że budynek został częściowo zniszczony w wyniku podtopienia. W takiej sytuacji właściciel może zaingerować w jego bryłę podczas odbudowy, aby chronić swój dobytek i członków rodziny, i nie musi uzyskać zgody architekta. Taka sytuacja nazywa się właśnie “oczywistą koniecznością”.

Zobacz także:  Budowa domu – jak stworzyć plan inwestycji?

Zobacz także:  Projekt domu jednorodzinnego z wjazdem od południa – aspekt prawny

Zobacz także:   Czy dom bez piwnicy zawsze jest tańszy?

Mateusz Kozłowicz