REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Wywłaszczenie gruntu pod drogę w trybie specustawy – kwestie związane z odszkodowaniem

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Anna Maksymiuk
Adwokat w Gardocki i Partnerzy Adwokaci i Radcowie Prawni
Gardocki i Partnerzy Adwokaci i Radcowie Prawni
Polska Kancelaria świadcząca kompleksową obsługę prawną.
Wywłaszczenie gruntu pod drogę w trybie specustawy – kwestie związane z odszkodowaniem
Wywłaszczenie gruntu pod drogę w trybie specustawy – kwestie związane z odszkodowaniem
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Czym jest wywłaszczenie gruntu na cele drogowe? Jaka jest podstawa do wywłaszczenia i jak przebiega cała procedura? Co z odszkodowaniem za wywłaszczenie?

Wywłaszczenie pod drogę

REKLAMA

Budowa drogi wymaga uzyskania praw do nieruchomości, przez które droga będzie przebiegała. Proces pozyskiwania gruntów pod budowę dróg w przeszłości był bardzo skomplikowany i czasochłonny, co wynikało przede wszystkim z braku odpowiednich przepisów, które pozwalałyby sprawnie uzyskać możliwość zaplanowania i zrealizowania inwestycji drogowej niezależnie od konieczności ustalenia i wypłaty odszkodowań dla właścicieli gruntów za utracone nieruchomości lub ich części. Wywłaszczenie pod drogę jest formą przymusowego odebrania prawa do nieruchomości od obywateli (od osób fizycznych oraz osób prawnych). Zgodnie z art. 21 Konstytucji RP wywłaszczenie w Polsce jest możliwe wyłącznie na cele publiczne i może nastąpić wyłącznie na rzecz Skarbu Państwa lub na rzecz jednostki samorządu terytorialnego. Drogi krajowe są własnością Skarbu Państwa, natomiast drogi gminne, powiatowe i wojewódzkie są własnością odpowiednich jednostek samorządu terytorialnego.

REKLAMA

Aktem prawnym regulującą tryb i sposób wywłaszczenia nieruchomości pod budowę dróg jest Ustawa z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, zwana specustawą drogową. Ustawa ta powstała po to, aby przyspieszyć i uprościć procedurę realizacji inwestycji drogowych oraz aby ułatwić przejmowanie gruntów prywatnych na cele drogowe, co rzeczywiście nastąpiło. W związku z tym, że przejmowanie gruntów na cele inwestycji drogowej odbywa się sprawnie, nadal wiele do życzenia pozostawiają procedury administracyjne, których celem jest ustalenie słusznego odszkodowania dla właścicieli wywłaszczonych gruntów i ich wypłata. Na tym polu postępowania administracyjne toczą się długo, bardzo często zbyt długo.

Podstawa do wywłaszczenia

REKLAMA

Podstawą do wywłaszczenia gruntu na cele drogowe jest tak zwana decyzja ZRID, czyli decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej. Wydawana jest przez wojewodę w przypadku dróg krajowych i wojewódzkich lub przez starostę w przypadku dróg powiatowych i gminnych. Decyzja ZRID zawiera dane które są kluczowe dla całego postępowania wywłaszczeniowego. W decyzji tej następuje: określenie linii rozgraniczających teren, zatwierdzenie podziału nieruchomości, oznaczenie nieruchomości lub ich części, według katastru nieruchomości, które przechodzą na własność Skarbu Państwa lub właściwej jednostki samorządu terytorialnego, określenie szczególnych wymagań dotyczących zabezpieczenia placu budowy oraz prowadzenia robót, ustalenie obowiązku budowy oraz okresu użytkowania tymczasowych konstrukcji budowlanych, określenie obowiązku oraz terminów rozbiórki istniejących budynków, które nie są przewidziane do dalszego użytkowania oraz tymczasowych konstrukcji budowlanych.

Ustalenie i wypłata odszkodowania za wywłaszczenie nieruchomości pod drogi następuje w oparciu o przepisy Ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami oraz właśnie specustawy drogowej. Wywłaszczenie pod drogę nieruchomości następuje w dniu, kiedy decyzja ZRID stała się ostateczna, to znaczy w dniu wydania decyzji administracyjnej przez organ drugiej instancji (jeżeli decyzja została zaskarżona). Decyzja o ustaleniu wysokości odszkodowania wydawana jest w terminie 30 dni od dnia, w którym decyzja ZRID stała się ostateczna, a w przypadku gdy decyzji został nadany rygor natychmiastowej wykonalności, w terminie 60 dni od dnia nadania tego rygoru.

Wysokość odszkodowania organ administracji ustala w oparciu wycenę nieruchomości przygotowaną przez biegłego z zakresu szacowania nieruchomości, przy czym przyjmuje się stan nieruchomości z dnia wydania decyzji ZRID przez organ I instancji ale według wartości nieruchomości z dnia, w którym następuje ustalenie wysokości odszkodowania. Odszkodowanie powinno odpowiadać rynkowej wartości nieruchomości, dlatego operat szacunkowy powinien być sporządzony zgodnie z przepisami regulującymi sposób sporządzania operatów szacunkowych nieruchomości. Przy szacowaniu wartości nieruchomości uwzględnia się w szczególności jej rodzaj, położenie, sposób użytkowania, przeznaczenie, stan nieruchomości oraz aktualnie kształtujące się ceny w obrocie nieruchomościami.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Wypłata odszkodowania

Wartość nieruchomości dla celów odszkodowania powinna być określona zgodnie z aktualnym sposobem jej użytkowania, jeżeli przeznaczenie nieruchomości jest zgodne z celem wywłaszczenia. Natomiast jeżeli przeznaczenie nieruchomości zgodne z celem wywłaszczenia powoduje zwiększenie wartości, wówczas wartość nieruchomości dla celów odszkodowania określa się według alternatywnego sposobu użytkowania wynikającego z nowego przeznaczenia. Strona może i powinna brać aktywny udział w postępowaniu odszkodowawczym, powinna zapoznać się z operatem szacunkowym oraz w razie wątpliwości, powinna złożyć zastrzeżenia do operatu szacunkowego. W zastrzeżeniach można kwestionować ustalenia rzeczoznawcy majątkowego, błędy merytoryczne, błędny dobór nieruchomości podobnych oraz zastosowane współczynniki korygujące. Bardzo często zdarza się, że sama strona zleca przygotowanie własnego prywatnego operatu innemu rzeczoznawcy majątkowemu, którego opinia nie jest wiążąca dla organu administracyjnego, ale organ powinien taki operat włączyć do materiału dowodowego i rozważyć go jak każdy dowód w sprawie. Nierzadko strony korzystając z pomocy rzeczoznawców majątkowych, składają pisemne zastrzeżenia do operatu szacunkowego, do których to zastrzeżeń rzeczoznawca wyznaczony przez organ musi się odnieść. Nierzadko wskutek takich zastrzeżeń, biegły dokonuje autokorekty operatu, co może wpłynąć na podwyższenie odszkodowania. Po przyjęciu operatu szacunkowego i ocenie wszystkich dowodów w sprawie, organ I instancji wydaje decyzję ustalającą wysokość odszkodowania.

Wypłata odszkodowania powinna nastąpić w terminie 14 dni liczonych od dnia, w którym decyzja ustalająca odszkodowanie za wywłaszczenie nieruchomości stałą się ostateczna. Na wniosek osoby uprawnionej do otrzymania odszkodowania, za nieruchomość wywłaszczoną pod drogi, wypłaca się zaliczkę w wysokości 70% odszkodowania ustalonego przez organ I instancji w decyzji ustalającej odszkodowanie, niezależnie od tego, czy zostało wniesione odwołanie od decyzji. Wypłata zaliczki następuje jednorazowo w terminie 30 dni od dnia złożenia wniosku.

Wysokość przyznanego odszkodowania powinna zostać powiększona o kwotę równą 5% wartości odszkodowania w przypadku, gdy dotychczasowy właściciel nieruchomości objętej decyzją ZRID wyda tę nieruchomość niezwłocznie, lecz nie później niż w terminie 30 dni licząc od: 1. doręczenia zawiadomienia o wydaniu decyzji, 2. doręczenia postanowienia o nadaniu decyzji ZRID rygoru natychmiastowej wykonalności, 3. w którym decyzja ZRID stała się ostateczna. Dodatkowo, w przypadku gdy decyzja ZRID dotyczy nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym lub budynkiem w którym został wyodrębniony lokal mieszkalny, wysokość odszkodowania przysługującego dotychczasowemu właścicielowi zamieszkałemu w tym budynku, organ powiększa o kwotę 10 000 zł.

Zapisz się na newsletter
Szukasz mieszkania, budujesz dom, remontujesz? Chcesz wiedzieć jak pielęgnować ogród albo jak oszczędnie ogrzewać swoją nieruchomość? Zapisz się na nasz newsletter i zyskaj dostęp do praktycznych wskazówek oraz najnowszych ofert na rynku!
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Nieruchomości
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Dzicy lokatorzy w Polsce: nie płacą, niszczą mieszkania, a sprawy w sądach trwają latami. Ekspert: prawo od lat chroni oszustów

Były premier Mateusz Morawiecki kilka dni temu opublikował w social mediach informację o pewnym hiszpańskim hotelu, który zbankrutował, a dzisiaj jest ruiną, bo w okolicy zadomowili się migranci, którzy sprawili, że turyści i goście zniknęli z wyspy. Hotel ma być zamieszkiwany przez „Ocupas” czyli słynnych dzikich lokatorów, którzy zajmują hiszpańskie nieruchomości. – Zirytował mnie ten wpis. Nie trzeba patrzeć na Hiszpanię, by zobaczyć patologiczne sytuacje zajmowania czyjejś własności bez żadnych konsekwencji. Od lat mówię, że w Polsce przestępcy i oszuści, czyli dzicy lokatorzy są lepiej chronieni niż uczciwi obywatele – mówi detektyw i windykator, specjalistka ds. dzikich lokatorów Małgorzata Marczulewska.

Jawność cen mieszkań: przełom czy tylko pozorna zmiana? Rynek nadal kształtują kredyty i koszty budowy

Od maja 2025 roku deweloperzy muszą ujawniać ceny ofertowe mieszkań i ich historię zmian. To ważny krok w stronę większej przejrzystości na rynku pierwotnym, który ma ułatwić kupującym podejmowanie decyzji. Czy jednak sama jawność wystarczy, by realnie wpłynąć na ceny? Eksperci są zgodni – to kredyty, koszty budowy i przepisy grają dziś pierwsze skrzypce.

Rekordowy boom na mieszkania: Polacy rzucili się do zakupów po obniżce stóp procentowych

Po miesiącach wyczekiwania Polacy wrócili na rynek mieszkaniowy z nową siłą. W maju codziennie rezerwowano aż 115 mieszkań na największych rynkach – to najwyższy wynik od roku. Obniżka stóp procentowych, rosnące wynagrodzenia i poprawa dostępności kredytów sprawiły, że kupujący podejmują decyzje szybciej i bardziej zdecydowanie. Czy to początek nowej fali boomu mieszkaniowego?

Czy rynek nowych mieszkań zwalnia?

Liczba wydawanych pozwoleń na budowę oraz rozpoczętych inwestycji mieszkaniowych maleje. Czy deweloperzy modyfikują swoje strategie i przesuwają terminy realizacji nowych projektów? Sondę przygotował serwis nieruchomości dompress.pl.

REKLAMA

Wynajem traci sens? Coraz więcej Polaków wraca do marzenia o własnym M!

Ceny mieszkań się stabilizują, kredyty znów są dostępne, a wynajem coraz droższy. W efekcie Polacy coraz częściej wybierają zakup własnego M zamiast płacenia wysokich czynszów. Czy 2025 to początek wielkiego powrotu do kupowania mieszkań? Sprawdzamy, co się zmieniło i co dziś naprawdę się opłaca.

Obowiązek publikacji cen ofertowych mieszkań - co na to deweloperzy?

Jak wynika z analiz rynku, ceny nie są publikowane aż w 60–80 proc. inwestycji. Jak zatem deweloperzy oceniają zmiany w ustawie, które wprowadzają obowiązek ujawniania cen wszystkich budowanych mieszkań? Jakie mogą być konsekwencje tych przepisów dla rynku nieruchomości? Sondę przygotował serwis nieruchomości dompress.pl.

Gminy budują mało mieszkań czynszowych z co najmniej pięciu powodów. Niektóre mogą szokować!

Szanse na tanie mieszkanie czynszowe od gminy są znikome i nie wystarczy – jak przekonują niektórzy politycy – dosypać więcej pieniędzy z budżetu państwa, a inwestycje z tanimi mieszkaniami na wynajem wyrosną jak grzyby po deszczu. Eksperci portalu GetHome.pl zwracają uwagę, że jest co najmniej pięć przyczyn niskiej aktywności inwestycyjnej gmin.

Rynek wynajmu w Warszawie w 2025 roku – czy zakup na wynajem to dobra forma inwestycji?

Wynajem nieruchomości mieszkalnych to na ten moment ciekawy pomysł na dochodowy biznes. Inwestowanie w mieszkania na terenie Warszawy zawsze wiąże się z ryzykiem. Musisz wiedzieć, jak wybierać nieruchomości, aby kupić je w jak najrozsądniejszej cenie, wyremontować, a następnie wynająć z zyskiem.

REKLAMA

Najem miejsca postojowego: tylko w pakiecie z mieszkaniem?

Najem miejsca postojowego: tylko w pakiecie z mieszkaniem? Na rynek najmu coraz częściej trafiają mieszkania z budynków posiadających miejsca postojowe. Wyjaśniamy, czy te miejsca są wynajmowane razem z lokalem.

DSR i magazyny energii w Polsce – wyzwania i szanse transformacji energetyczne [WYWIAD]

Czy polski system energetyczny jest gotowy na rosnące wyzwania? Dlaczego mechanizmy redukcji zapotrzebowania (DSR) nie działają jeszcze tak, jak powinny? Co musimy zmienić, by zwiększyć elastyczność i niezawodność sieci oraz jaką rolę mogą odegrać magazyny energii i OZE?

REKLAMA