Budki lęgowe dla ptaków - czy można jeszcze wieszać? [TERMIN]

• Budki lęgowe - kiedy wieszać?
• Gdzie wieszać budki lęgowe dla ptaków?
• Budki dla sikorek
• Budka dla wróbla
• Budki dla szpaków
• Budki dla jerzyków
• Budki dla nietoperzy
• Jakie budki dla ptaków wybierać?
• Budki lęgowe dla ptaków – wymiary
• Kiedy czyścić budki lęgowe?
• Czy warto wieszać budki lęgowe?

Budki lęgowe - kiedy wieszać?

Kiedy wieszać budki dla ptaków? Budki lęgowe powinno się wieszać jesienią albo wczesną wiosną. Zdaniem Lasów Państwowych najpóźniej wieszamy budki lęgowe do 15 marca. Nie zrobiłeś tego jeszcze? Najlepiej poczekać do 16 października. Warto w międzyczasie zaplanować budowanie budki, przemyśleć, jakie budki chcesz powiesić i gdzie. Można również kupić gotowe budki - to najprostsze rozwiązanie.

Zdarza się, że budki powieszone później również zostają zamieszkane, ale im zrobimy to wcześniej tym jest na to większa szansa. Ptaki mają wówczas więcej czasu na oswojenie się z nowym elementem otoczenia i wybadaniem czy jest to miejsce bezpieczne. Można jeszcze spróbować, a nuż znajdą się ptaki, które nie znalazły wcześniej własnej budki albo migrowały w nowe miejsce.

Niektórzy twierdzą, że w przypadku spóźnienia się z wywieszeniem budki lepiej poczekać z tym do kolejnego sezonu. Dlaczego? Budka może wisieć ich zdaniem na próżno, a zarażona na deszcze, wiatry i śnieg, będzie ulegała stopniowemu zniszczeniu. Warto jednak pamiętać, że niektóre ptaki już po okresie lęgowym znajdują w tych budkach schronienie na zimę. 

Gdzie wieszać budki lęgowe dla ptaków?

O tym, gdzie należy wieszać budki lęgowe decyduje gatunek ptaków, dla których są przeznaczone. Na pewno powinno być to miejsce stabilne - drzewo, ściana, ogrodzenie, specjalnie przygotowany w tym celu wysięgnik. Planując miejsce powieszenia budki, pamiętaj o łatwym dostępie w celu późniejszego wyczyszczenia. Jeśli jest to wysoko, sprawdź, czy masz o co oprzeć drabinę.

Główne zasady wieszania budek lęgowych:

1. miejsce ustronne, bezpieczne, budka prosta i naturalna
2. otwór wlotowy od północnej, wschodniej lub południowo-wschodniej
3. miejsce stabilne – pień drzewa, ściana budynku lub specjalnie przygotowany stelaż
4. wysokość dostosować do gatunku ptaków (nie za nisko, by nie narażać ich na niebezpieczeństwo i nie za wysoko, by było łatwo czyścić)
5. przybicie do drzewa na dwóch listewkach (z góry i dołu budki) przy użyciu dwóch gwoździ na jednej i dwóch na drugiej (takie przybicie nie szkodzi drzewom)
6. odległość od budek średnio 20 m (uzależniona od gatunku ptaków)

Idealnie byłoby, gdyby budka lęgowa wisiała daleko od rozgałęzień. Umiejscowienie domku blisko gałęzi ułatwia dostęp drapieżnikom.

Budki dla sikorek

Najbardziej popularne budki lęgowe, które można spotkać na drzewach to budki dla sikorek i wróbli. Budki lęgowe dla sikorek to budki typu A – z małym otworem, długie, pionowe, drewniane lub z trocinobetonu (pomysł niemiecki, również bardzo dobrze się sprawdzają). Dla sikorek przewidziana jest budka A1 z najmniejszym otworem wlotowym - o średnicy 28 mm. Budki dla sikorek należy wieszać na wysokości od 1 m. Sikorki potrzebują sporo przestrzeni - minimum 25 m odległości między budkami.

Budka dla wróbla

Budka lęgowa dla wróbla i mazurka jest bardzo podobna do budki dla sikorek. To budka typu A. W stosunku do budki A1 ma powiększony otwór wlotowy. Jakie wymiary ma otwór wlotowy budki dla wróbli? Jego średnica ma 33 mm. Budki dla wróbli powinny być wieszane na wysokości od 2 m. Można wieszać kilka budek blisko siebie (odstęp 2-3 metry). 

Budki dla szpaków

Szpaki zasiedlają budki lęgowe typu B. Są trochę większe od budek dla sikorek i wróbli, a ich otwór wlotowy ma średnicę 47 mm. Jak wysoko powiesić budkę dla szpaka? Najlepiej na wysokości 3-4 metrów nad ziemią.

Budki dla jerzyków

Jerzyki stały się popularne w sezonach, kiedy nie mogliśmy opędzić się od komarów. Te ptaki pożerają je w ogromnych ilościach. W związku z tym zaczęliśmy szukać informacji na temat tego, jak zwabić jerzyki do swoich ogrodów, jak zbudować budki dla jerzyków i gdzie je powiesić.

Budki lęgowe dla jerzyków są specyficzne, bo niskie, ale dłuższe. Sprawiają wrażenie płaskich. Najlepszym miejscem na budki dla jerzyków są ściany budynków tuż przy okapie dachu. Jerzyki żyją w stadach, więc największe szanse na powodzenie zasiedlenia się u nas tych ptaków mamy wówczas, gdy zawiesimy kilka lub nawet kilkanaście budek obok siebie. 

Co trzeba wiedzieć wieszając budki dla jerzyków? Powinny znajdować się nie niżej niż na 5 metrach wysokości, a przed wlotem do budki musi być otwarta przestrzeń.

Budki dla nietoperzy

Coraz częściej można spotkać wiszące na ścianach lub drzewach budki dla nietoperzy. Mimo, że nie są to ptaki, a ssaki, warto o nich wspomnieć w tym artykule. Zapraszane są do ogrodów w celu zwalczania komarów. 

Budki dla nietoperzy są bardzo charakterystyczne, bo płaskie. Wlot mają od dołu. Można zamontować im drabinkę. Budki dla nietoperzy także powinno się wieszać w miejscach bezpiecznych, osłoniętych od wiatrów, najlepiej od strony południowej lub wschodnio-południowej od 2 do 4 m nad ziemią. Powinno się je wieszać po 4-6 obok siebie albo w niedalekiej odległości.

Jakie budki dla ptaków wybierać?

Jakie budki dla ptaków wybrać do ogrodu? Jak powinny wyglądać budki lęgowe? Przede wszystkim powinny w jak największym zakresie odzwierciedlać dziuple czyli naturalne domy ptaków. Najlepiej więc, aby budki były jak najbardziej naturalne – proste, drewniane i nieheblowane.

Trudno się powstrzymać przed kupnem ślicznej budki zbudowanej na kształt domku dla lalek, z ogródeczkiem, koneweczką i kwiateczkami przed domkiem, ale pomyślmy, co jest lepsze dla ptaków. Dla nich tego typu udziwnienia nie mają żadnej wartości, a mogą nawet stanowić zagrożenie. Zwracają na siebie uwagę, a domki dla ptaków powinny dawać im bezpieczeństwo i schronienie. Nie powinny rzucać się w oczy, a raczej wtapiać w otoczenie.

Z braku innych miejsc do lęgu ozdobne budki dla ptaków również są zamieszkiwane, ale czy są dla nich bezpieczne?

Co ważne, budka powinna się otwierać. Nie kupuj domku bez takiej możliwości. Najlepiej co roku usuwać pozostałości po gniazdach założonych wewnątrz budek. W ten sposób w nowym sezonie z większą pewnością budka zostanie zasiedlona.

Nie montuj patyczków pod wejściem do budki. Ułatwia to obserwację ptaków, które często przysiadają na tym elemencie budki, ale to także pomoc dla drapieżników próbujących dostać się do budki. Każde inne ozdoby domków dla ptaków są zbędne właśnie z tego samego powodu.

Budki lęgowe dla ptaków – wymiary

Budki lęgowe dla ptaków są dostępne w sklepach stacjonarnych i online, ale można je też zrobić własnoręcznie. To również świetny pomysł na spędzenie czasu z dziećmi. Tworzenie własnej budki lęgowej ćwiczy wiele umiejętności – od planowania, przez obliczenia, pobudzanie wyobraźni przestrzennej i artystycznej po sprawność manualną. Jak zrobić budkę lęgową dla ptaków? 

Wystarczy znaleźć film instruktażowy w Internecie, jak zrobić to krok po kroku. Wcześniej należy się zastanowić, dla jakich ptaków chcemy mieć budkę lęgową, a więc jakie ptaki zapraszamy do swojego ogrodu czy lasu. Każdy gatunek ma swoje preferencje, co do osiedlania. Różne będą więc wymiary i kształty domków dla ptaków. 

Najczęściej wybierane są budki dla sikorek, wróbli, szpaków i jerzyków. Są to budki mniejszych rozmiarów. Trzeba je znać, aby zrobić własną budkę. Należy zwrócić szczególną uwagę na wymiar otworu każdego typu budki dla ptaków. Oto wymiary według słynnego ornitologa Jana Sokołowskiego:

• modraszka, sikorka uboga, sikorka czarnogłowa – typ budki A1, podstawa wewnątrz budki 110x110 mm, wysokość wewnątrz budki 220-260 mm, średnica otworu wlotowego 28 mm
• wróbel, mazurek – typ budki A, podstawa wewnątrz budki 110x110 mm, wysokość wewnątrz budki 220-260 mm, średnica otworu wlotowego 33 mm
• szpak – typ budki B, podstawa wewnątrz budki 140x140 mm, wewnętrzna wysokość budki 380-400 mm, średnica otworu wlotowego 47 mm
• jerzyk – typ budki J, podstawa wewnątrz budki 180x320 mm, wysokość wewnątrz budki 180 mm, średnica otworu wlotowego 33 mm

Jeśli masz taką możliwość, umieść deseczki, belki wystające z linii ścianek wewnątrz budki. Ułatwi to ptakom poruszanie się w środku domku. Do podstawowej budowy karmnika niezbędne są:

• deski
• młotek
• gwoździe
• instrukcja

Można pokusić się o zabezpieczenie dachu budki przed wpływem warunków atmosferycznych jak deszcz i śnieg. Często wykorzystywana jest w tym celu papa. Niektórzy stosują również zabezpieczenie przed dzięciołami, które próbują dostać się do wnętrza budki poszerzając wlot. W tym celu zakłada się na otwór metalowe obręcze.

Kiedy czyścić budki lęgowe?

Bardzo ważną czynnością przy posiadaniu budek lęgowych jest ich czyszczenie. Powinno się czyścić budki raz w roku od końca okresu lęgowego czyli od 16 października do końca lutego kolejnego roku. Najlepiej więc, żeby budka, którą wieszamy, miała otwierane drzwiczki. Ułatwi to usunąć resztki po zeszłorocznych lokatorach. Uważa się, że najlepszym terminem na sprzątanie w budkach jest jesień, ponieważ niektóre ptaki wykorzystują je jeszcze zimą jako schronienia. Lepiej więc, aby przebywały w czystych, pozbawionych ewentualnych pasożytów domkach.

Czy warto wieszać budki lęgowe?

Niestety, w lasach mamy coraz mniej dużych drzew z naturalnymi dziuplami. To najlepsze miejsce bytowania dla ptaków. 

Jeśli jest ich niedobór, ptaki osiedlają się np. w miejscach dla nich niebezpiecznych. Grozi to ich stopniowemu wymieraniu. Problem dotyczy m.in. wróbla. Jak najbardziej warto więc wieszać budki lęgowe w naszych ogrodach i lasach. Ułatwiamy im w ten sposób przetrwanie. Starajmy się, aby nasze budki były rzeczywiście dla ptaków. Jeśli możesz, zamiast ozdobnej, kolorowej budki, wybierz tę naturalną.