Ulga termomodernizacyjna – kto i na jakich warunkach może z niej skorzystać?

Wyjaśnijmy na wstępie, że ustawą z dnia 9 listopada 2018 r. r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. z 2018 r., poz. 2246) w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne wprowadzone zostało nowe korzystne dla podatników rozwiązanie podatkowe, tj. ulga podatkowa na termomodernizację (ulga termomodernizacyjna).

Prawo do ulgi podatkowej na termomodernizację

Adresatami ulgi termomodernizacyjnej są podatnicy podatku dochodowego opłacający podatek według skali podatkowej, 19% stawki podatku oraz opłacający ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, będący właścicielami lub współwłaścicielami jednorodzinnych budynków mieszkalnych.

Zgodnie bowiem z art. 26h ustawy o PIT podatnik będący właścicielem lub współwłaścicielem budynku mieszkalnego jednorodzinnego ma prawo odliczyć od podstawy obliczenia podatku wydatki poniesione w roku podatkowym na materiały budowlane, urządzenia i usługi, związane z realizacją przedsięwzięcia termomodernizacyjnego w tym budynku, określone przez ustawodawcę w odrębnym rozporządzeniu (o czym poniżej), które zostanie zakończone w okresie 3 kolejnych lat, licząc od końca roku podatkowego, w którym poniesiono pierwszy wydatek.

Budynek mieszkalny jednorodzinny i przedsięwzięcie termomodernizacyjne

Przez budynek mieszkalny jednorodzinny, o którym mowa w ustawie o PIT, należy rozumieć budynek mieszkalny jednorodzinny w rozumieniu art. 3 pkt 2a ustawy - Prawo budowlane, czyli budynek wolno stojący albo budynek w zabudowie bliźniaczej, szeregowej lub grupowej, służący zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych, stanowiący konstrukcyjnie samodzielną całość, w którym dopuszcza się wydzielenie nie więcej niż dwóch lokali mieszkalnych albo jednego lokalu mieszkalnego i lokalu użytkowego o powierzchni całkowitej nieprzekraczającej 30% powierzchni całkowitej budynku.

Polecamy: PIT 2020. Komentarz

Natomiast przez użytą w ustawie o PIT definiuję przedsięwzięcia termomodernizacyjnego należy rozumieć przedsięwzięcie termomodernizacyjne w rozumieniu ustawy o wspieraniu termomodernizacji i remontów, gdzie określenia przedsięwzięcia termomodernizacyjne oznaczają przedsięwzięcia, których przedmiotem jest:

a) ulepszenie, w wyniku którego następuje zmniejszenie zapotrzebowania na energię dostarczaną na potrzeby ogrzewania i podgrzewania wody użytkowej oraz ogrzewania do budynków mieszkalnych, budynków zbiorowego zamieszkania oraz budynków stanowiących własność jednostek samorządu terytorialnego służących do wykonywania przez nie zadań publicznych,

b) ulepszenie, w wyniku którego następuje zmniejszenie strat energii pierwotnej w lokalnych sieciach ciepłowniczych oraz zasilających je lokalnych źródłach ciepła, jeżeli budynki wymienione w lit. a, do których dostarczana jest z tych sieci energia, spełniają wymagania w zakresie oszczędności energii, określone w przepisach prawa budowlanego, lub zostały podjęte działania mające na celu zmniejszenie zużycia energii dostarczanej do tych budynków,

c) wykonanie przyłącza technicznego do scentralizowanego źródła ciepła, w związku z likwidacją lokalnego źródła ciepła, w wyniku czego następuje zmniejszenie kosztów pozyskania ciepła dostarczanego do budynków wymienionych w lit. a,

d) całkowita lub częściowa zamiana źródeł energii na źródła odnawialne lub zastosowanie wysokosprawnej kogeneracji.

Wysokość odliczenia i dokumentacja wydatków

Ustawodawca określił, że kwota odliczenia w ramach tej nowej ulgi nie może przekroczyć 53 000 zł w odniesieniu do wszystkich realizowanych przedsięwzięć termomodernizacyjnych w poszczególnych budynkach, których podatnik jest właścicielem lub współwłaścicielem.

Wysokość wydatków podatnik musi udokumentować poprzez posiadanie faktur wystawionych przez podatnika podatku od towarów i usług niekorzystającego ze zwolnienia od tego podatku.

Co istotne, jeżeli poniesione wydatki były opodatkowane podatkiem VAT, za kwotę wydatku uważa się wydatek wraz z podatkiem od towarów i usług, o ile podatek ten nie został odliczony na podstawie ustawy o podatku od towarów i usług.

Przy czym, odliczeniu w ramach ulgi na termomodernizację nie podlegają wydatki w części, w jakiej zostały:

- sfinansowane (dofinansowane) ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej lub wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej lub zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie;

- zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, odliczone od przychodu na podstawie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub uwzględnione przez podatnika w związku z korzystaniem z ulg podatkowych w rozumieniu Ordynacji podatkowej.

Odliczenie w zeznaniu podatkowym PIT

Odliczenia dokonuje się w zeznaniu rocznym PIT za rok podatkowy, w którym poniesiono wydatki.

Kwota odliczenia nieznajdująca pokrycia w rocznym dochodzie podatnika podlega odliczeniu w kolejnych latach, nie dłużej jednak niż przez 6 lat, licząc od końca roku podatkowego, w którym poniesiono pierwszy wydatek.

Podatnik, który po roku, w którym dokonał odliczeń, otrzymał zwrot odliczonych wydatków na realizację przedsięwzięcia termomodernizacyjnego, jest obowiązany doliczyć odpowiednio kwoty poprzednio odliczone do dochodu za rok podatkowy, w którym otrzymał ten zwrot.

Natomiast w  przypadku niezrealizowania przedsięwzięcia termomodernizacyjnego w terminie (tj. w okresie 3 kolejnych lat, licząc od końca roku podatkowego, w którym poniesiono pierwszy wydatek) podatnik dolicza kwoty poprzednio odliczone do dochodu za rok podatkowy, w którym upłynął ten termin.

Katalog wydatków podlegających odliczeniu

Wykaz rodzajów materiałów budowlanych, urządzeń i usług związanych z realizacją przedsięwzięć termomodernizacyjnych, które podlegają odliczeniu w ramach ulgi termomodernizacyjnej zawiera rozporządzenie Ministra Inwestycji i Rozwoju z dnia 21 grudnia 2018 r. w sprawie określenia wykazu rodzajów materiałów budowlanych, urządzeń i usług związanych z realizacją przedsięwzięć termomodernizacyjnych (Dz. U. z 2018 r., poz. 2489).

I tak, odliczeniu podlegają następujące wydatki na materiały budowlane i urządzenia:

1. materiały budowlane wykorzystywane do docieplenia przegród budowlanych, płyt balkonowych oraz fundamentów wchodzące w skład systemów dociepleń lub wykorzystywane do zabezpieczenia przed zawilgoceniem;
2. węzeł cieplny wraz z programatorem temperatury;
3. kocioł gazowy kondensacyjny wraz ze sterowaniem, armaturą zabezpieczającą i regulującą oraz układem doprowadzenia powietrza i odprowadzenia spalin;
4. kocioł olejowy kondensacyjny wraz ze sterowaniem, armaturą zabezpieczającą i regulującą oraz układem doprowadzenia powietrza i odprowadzenia spalin;
5. zbiornik na gaz lub zbiornik na olej;
6. kocioł na paliwo stałe spełniający co najmniej wymagania określone w rozporządzeniu Komisji (UE) 2015/1189 z dnia 28 kwietnia 2015 r. w sprawie wykonania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla kotłów na paliwa stałe (Dz. Urz. UE L 193 z 21.07.2015, s. 100);
7. przyłącze do sieci ciepłowniczej lub gazowej;
8. materiały budowlane wchodzące w skład instalacji ogrzewczej;
9. materiały budowlane wchodzące w skład instalacji przygotowania ciepłej wody użytkowej;
10. materiały budowlane wchodzące w skład systemu ogrzewania elektrycznego;
11. pompa ciepła wraz z osprzętem;
12. kolektor słoneczny wraz z osprzętem;
13. ogniwo fotowoltaiczne wraz z osprzętem;
14. stolarka okienna i drzwiowa, w tym okna, okna połaciowe wraz z systemami montażowymi, drzwi balkonowe, bramy garażowe, powierzchnie przezroczyste nieotwieralne;
15. materiały budowlane składające się na system wentylacji mechanicznej wraz z odzyskiem ciepła lub odzyskiem ciepła i chłodu.

Odliczeniem objęte są również wydatki na następujące usługi:

1. wykonanie audytu energetycznego budynku przed realizacją przedsięwzięcia termomodernizacyjnego;
2. wykonanie analizy termograficznej budynku;
3. wykonanie dokumentacji projektowej związanej z pracami termomodernizacyjnymi;
4. wykonanie ekspertyzy ornitologicznej i chiropterologicznej;
5. docieplenie przegród budowlanych lub płyt balkonowych lub fundamentów;
6. wymiana stolarki zewnętrznej np.: okien, okien połaciowych, drzwi balkonowych, drzwi zewnętrznych, bram garażowych, powierzchni przezroczystych nieotwieralnych;
7. wymiana elementów istniejącej instalacji ogrzewczej lub instalacji przygotowania ciepłej wody użytkowej lub wykonanie nowej instalacji wewnętrznej ogrzewania lub instalacji przygotowania ciepłej wody użytkowej;
8. montaż kotła gazowego kondensacyjnego;
9. montaż kotła olejowego kondensacyjnego;
10. montaż pompy ciepła;
11. montaż kolektora słonecznego;
12. montaż systemu wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła z powietrza wywiewanego;
13. montaż instalacji fotowoltaicznej;
14. uruchomienie i regulacja źródła ciepła oraz analiza spalin;
15. regulacja i równoważenie hydrauliczne instalacji;
16. demontaż źródła ciepła na paliwo stałe.

Jak już wspomnieliśmy powyżej, w myśl art. 26h ust. 2 ustawy o PIT, kwota odliczenia nie może przekroczyć 53 000 zł w odniesieniu do wszystkich realizowanych przedsięwzięć termomodernizacyjnych w poszczególnych budynkach, których podatnik jest właścicielem lub współwłaścicielem.

Poniżej przyjrzymy się wybranym problemom związanym z ulgą podatkową na termomodernizację, które mieli podatnicy w ostatnim czasie.

Problemy z odliczeniem kosztów zakupu i montażu instalacji fotowoltaicznej

W ostatnich miesiącach Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wydał szereg interpretacji w zakresie prawa do korzystania z ulgi termomodernizacyjnej, które dotyczą możliwości odliczenia kosztów zakupu i montażu instalacji fotowoltaicznej. Podatnicy napotykają bowiem różnego rodzaju problemy z właściwym zastosowaniem nowych regulacji.

Przykładowo, w interpretacji indywidualnej z dnia 31 marca 2020 r., 0115-KDIT2.4011.123.2020.1.MM., z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że podatniczka (Wnioskodawczyni) od kwietnia 1990 r. pozostaje w związku małżeńskim. Wraz z mężem zamieszkuje w domu, którego właścicielem (od 1990 r.) jest Jej małżonek. W 2019 r. małżonkowie zainstalowali instalację fotowoltaiczną. Wnioskodawczyni nie jest współwłaścicielem ww. nieruchomości, ale małżonkowie pozostają we współwłasności majątkowej i dlatego wspólnie ponoszą koszty utrzymania nieruchomości w należytym stanie. Małżonek Wnioskodawczyni pracuje poza granicami kraju i nie osiąga żadnego dochodu w Polsce, jedynie „wykazuje swoje zarobki przed Urzędem Skarbowym polskim”. Natomiast Wnioskodawczyni prowadzi działalność gospodarczą i osiąga dochody w Polsce. Podatniczka powzięła wątpliwość czy przysługuje jej ulga termomodernizacyjna. Zdaniem organu skarbowego:

"Mając na uwadze powyższe oraz przedstawiony we wniosku stan faktyczny, stwierdzić należy, że w sytuacji gdy Wnioskodawczyni poniosła w 2019 r. wydatki na przedsięwzięcie termomodernizacyjne w postaci zakupu instalacji fotowoltaicznej wraz z montażem w budynku mieszkalnym jednorodzinnym w rozumieniu art. 3 pkt 2a ustawy Prawo budowlane, którego właścicielem lub współwłaścicielem nie była, może skorzystać z ulgi termomodernizacyjnej o ile najpóźniej na dzień dokonania odliczenia (złożenia zeznania lub jego korekty) będzie właścicielem lub współwłaścicielem tego budynku mieszkalnego jednorodzinnego, przy spełnieniu pozostałych przesłanek wynikających z art. 26h ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym, stanowisko Wnioskodawczyni, zgodnie z którym powinna mieć możliwość skorzystania z ulgi termomodernizacyjnej bowiem od 30 lat zamieszkuje w nieruchomości, partycypuje w kosztach jej utrzymania oraz wraz z mężem nie posiada rozdzielności majątkowej należało uznać za nieprawidłowe".

Więcej: Ulga termomodernizacyjna - koszty zakupu i montażu instalacji fotowoltaicznej

---

Wymiana dachu a ulga termomodernizacyjna

Planując, przykładowo, inwestycję związaną z termomodernizacją dachu warto sprawdzić, które etapy i związane z nimi materiały budowlane oraz koszty usługi można odliczyć od dochodu w ramach ulgi podatkowej związanej z termomodernizacją.

Sięgnijmy po rozstrzygnięcie Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej zawarte w interpretacja indywidualna z 24 grudnia 2019 r., sygn. 0112-KDIL3-2.4011.438.2019.2.MKA, w której Wnioskodawczyni, właścicielka domu jednorodzinnego, planuje inwestycję związaną z termomodernizacją dachu. W ramach prac przewidziane są następujące etapy:

1. usunięcie starego pokrycia (gont bitumiczny, papa podkładowa) oraz ewentualna wymiana uszkodzonych desek w odeskowaniu,
2. docieplenie dachu styropianem (materiał położony na deskowanie),
3. ułożenie nowego pokrycia dachu (blachodachówka),
4. wymiana rynien i rur spustowych,
5. utylizacja starego pokrycia.

Poniesione wydatki zostaną pokryte całkowicie ze środków własnych. Zainteresowana nie otrzymała dofinansowania ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej lub innych funduszy. Poniesione koszty zostaną uwzględnione w związku z korzystaniem z ulgi podatkowej na termomodernizację, nie będą rozliczane w ramach żadnej innej ulgi. Poniesione koszty nie zostaną zaliczone do kosztów uzyskania przychodu. Na wykonane prace zostanie wystawiona faktura.

Organ skarbowy stwierdził, że Wnioskodawczyni będzie miała możliwość odliczenia, w ramach ulgi termomodernizacyjnej, wskazanej w art. 26h ustawy PIT, wydatki poniesione na materiały budowlane i usługi związane z realizacją przedsięwzięcia termomodernizacyjnego wykorzystane do ocieplenia przegrody budowlanej, związane z następującymi etapami termomodernizacji dachu wymienionymi przez Wnioskodawczynię: usunięciem starego pokrycia oraz ewentualną wymianą uszkodzonych desek w odeskowaniu, dociepleniem dachu styropianem, ułożeniem nowego pokrycia dachu (blachodachówka) oraz wymianą rynien i rur spustowych.

Więcej: Które inwestycje związane z wymianą dachu korzystają z ulgi termomodernizacyjnej

Ulga termomodernizacyjna a budynek będący w budowie

Ulga termomodernizacyjna, jak uznał organ skarbowy w interpretacji indywidualnej z dnia 12 lutego 2020 r. nr 0112-KDIL2-1.4011.11.2020.2.DJ, przysługuje właścicielowi lub współwłaścicielowi istniejącego już budynku mieszkalnego jednorodzinnego w rozumieniu art. 3 pkt 2a ustawy Prawo budowlane. Zatem korzystanie z ulgi termomodernizacyjnej wyklucza jej stosowanie w przypadku wydatków poniesionych na materiały budowlane, urządzenia i usługi związane z realizacją przedsięwzięcia termomodernizacyjnego w budynku mieszkalnym jednorodzinnym będącym w budowie. W związku z powyższym wnioskodawczyni, która wydatki termomodernizacyjne poniosła w budynku będącym w budowie nie może skorzystać z ulgi termomodernizacyjnej.

Więcej: Ulga termomodernizacyjna - czy można odliczać wydatki poniesione w budynku będącym w budowie?

Odlicza ten, kto widnieje na fakturze

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w indywidualnej interpretacji podatkowej z 21 maja 2020 r., nr 0115-KDIT2.4011.211.2020.2.ŁS, odniósł się do sytuacji, gdy oboje małżonkowie pomiędzy którymi istnieje ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej ponoszą wydatki na termomodernizację domu jednorodzinnego, należącego do ich majątku wspólnego. W takim przypadku, co do zasady, oboje małżonkowie mają prawo do skorzystania z odliczenia w ramach ulgi termomodernizacyjnej - o ile dysponują fakturą potwierdzającą poniesienie przez nich wydatku - fakturą wystawioną na oboje małżonków.

Natomiast, gdy faktura dokumentująca wydatki na przedsięwzięcie termomodernizacyjne została wystawiona tylko na jednego z małżonków, to odliczenia może dokonać tylko ten małżonek na którego wystawiona jest faktura. Nie więc tu znaczenia, że np. zapłata za fakturę została dokonana ze wspólnego konta małżonków, czyli, że faktycznie oboje ponieśli ekonomiczny ciężar tej zapłaty.

Więcej: Ulga termomodernizacyjna - faktura wystawiona na jednego małżonka

Wydatki na wymianę drzwi wejściowych, stolarki okiennej, ocieplenie ścian

W ramach ulgi termomodernizacyjnej można odliczyć (po spełnieniu szeregu warunków, o których pisaliśmy powyżej) m.in. wydatki na wymianę drzwi wejściowych i stolarki okiennej, a także na ocieplenie ścian i stropu. Wydatki muszą być potwierdzone fakturami wystawionymi przez podatnika VAT niekorzystającego ze zwolnienia od tego podatku. Potwierdził to np. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w indywidualnej interpretacji podatkowej z 30 października 2019 r. (sygn. 0114-KDIP3-3.4011.279.2019.5.AK).

W innych wydanych interpretacjach Dyrektor KIS potwierdzał możliwość odliczenia w ramach ulgi termomodernizacyjnej wydatków na:

- ocieplenie dachu wełną mineralną – interpretacja z 22 listopada 2019 r. (sygn. 0113-KDIPT3.4011.360.2019.3.MH),

- wymianę pieca – interpretacja z 9 października 2019 r. (sygn. 0113-KDIPT3.4011.364.2019.3.MH),

Natomiast nie można odliczyć np. wydatków na:

- zakup i montaż żaluzji zewnętrznych (interpretacja z 25 października 2019 r. – sygn. 0113-KDIPT3.4011.376.2019.2.MH), czy

- wymianę pokrycia dachowego (interpretacja z 27 września 2019 r. – sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.400.2019.2.SŻ).

Więcej: Ulga termomodernizacyjna w PIT – odliczenie wydatków na wymianę drzwi i okien, ocieplenie ścian i stropu

Wymiana eternitu a ulga na termomodernizację

Podatnik nie może odliczyć od dochodu wykazanego w PIT-37 wydatków poniesionych na wymianę dachu pokrytego eternitem w ramach ulgi termomodernizacyjnej. Odliczeniu podlegają bowiem tylko te wydatki, które znalazły się w katalogu wydatków zawartym w rozporządzeniu Ministra Inwestycji i Rozwoju w sprawie określenia wykazu rodzajów materiałów budowlanych, urządzeń i usług związanych z realizacją przedsięwzięć termomodernizacyjnych. Takie stanowisko zajął dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 27 września 2019 r., sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.400.2019.2.SŻ.

Więcej: Czy wymiana eternitu korzysta z ulgi termomodernizacyjnej

Podstawa prawna:

- ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 1387 z późn. zm.),

- ustawa z dnia 9 listopada 2018 r. r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. z 2018 r., poz. 2246),

- rozporządzenie Ministra Inwestycji i Rozwoju z dnia 21 grudnia 2018 r. w sprawie określenia wykazu rodzajów materiałów budowlanych, urządzeń i usług związanych z realizacją przedsięwzięć termomodernizacyjnych (Dz. U. z 2018 r., poz. 2489).