REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Umowa dożywocia

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
 Kancelaria Prawnicza Polz & Polz
Kancelaria Prawnicza Polz & Polz działa na rynku od 2004 roku. Świadczymy kompleksowe usługi doradztwa prawnego dla podmiotów gospodarczych oraz osób fizycznych, zarówno polskich jak i zagranicznych.
Umowa dożywocia /Fot. Fotolia
Umowa dożywocia /Fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Umowa dożywocia jest coraz częściej stosowaną umową w polskim obrocie gospodarczym i społecznym. Szczegółowe regulacje dotyczące tej problematyki przewidziane są w art. 908-916 k.c.

REKLAMA

Na mocy umowy dożywocia nabywca nieruchomości zobowiązuje się zapewnić zbywcy tej nieruchomości dożywotnie utrzymanie. Jeżeli umowa nie stanowi inaczej, powinien on przyjąć zbywcę jako domownika, dostarczać mu wyżywienie, ubranie, mieszkanie, światło i opał, zapewnić mu odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w przypadku choroby, a także, gdy nastąpi zgon, zapewnić mu pogrzeb odpowiadający miejscowym zwyczajom.

REKLAMA

Co ważne, w umowie dożywocia nabywca nieruchomości może zobowiązać się do obciążenia tej nieruchomości na rzecz zbywcy użytkowaniem, którego wykonywanie jest ograniczone do jej części, służebnością mieszkania lub inną służebnością osobistą albo do spełniania powtarzających się świadczeń w pieniądzach lub w rzeczach oznaczonych co do gatunku. W takich przypadkach, użytkowanie, służebność osobista oraz uprawnienie do powtarzających się świadczeń stają się częścią prawa dożywocia. Osoba, względem której ustanowiono prawo dożywocia (dożywotnik), nie zawsze musi być jednak zbywcą nieruchomości – może to być także osoba bliska zbywcy (taka jak rodzic bądź małżonek, ale też np. konkubent).

Polecamy: Przewodnik po zmianach przepisów 2017/2018

REKLAMA

Ze względu na charakter świadczeń i treść umowy dożywocia, dożywotnikiem może być jedynie osoba fizyczna, nic nie stoi jednak na przeszkodzie, by zobowiązanym była, oprócz osoby fizycznej, także osoba prawna lub tzw. ułomna osoba prawna. Ponieważ umowa zakłada przeniesienie własności nieruchomości, musi zostać zawarta pod rygorem nieważności w formie aktu notarialnego. Ponadto, zgodnie z art. 7 pkt 2 Ustawy o księgach wieczystych i hipotece, pomimo braku jego ujawnienia, przeciwko prawu dożywocia nie działa rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych.

Prawo dożywocia jest niezbywalne, co oznacza, że ma charakter stricte osobisty. Tym samym dożywotnik nie może przenieść go na nikogo innego. Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego, dotyczy to zarówno prawa dożywocia w całości, jak i poszczególnych wynikających z niego roszczeń wymagalnych w przyszłości, a nawet roszczeń dotyczących świadczeń zaległych, które ze względu na swój charakter są ściśle związane z dożywotnikiem (zob. wyrok SN z 10 maja 1968 r., I CR 160/68). Oznacza to więc, że zaległe świadczenia (takie jak np. rentowe świadczenia pieniężne wynikające z uprawnienia dożywotnika) nie mogą stać się przedmiotem zbycia przez dożywotnika, a także ulegać dziedziczeniu po jego śmierci.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Nic nie stoi na przeszkodzie, by po ustanowieniu prawa dożywocia i równoczesnym przeniesieniu własności nieruchomości, nabywca nieruchomości dokonał jej ponownego zbycia. Nie jest przy tym wymagana zgoda samego dożywotnika (zob. postanowienie SN z 12 października 1973 r., III CRN 194/73). W takiej sytuacji zarówno nabywca jak i dożywotnik mogą żądać zamiany prawa dożywocia na dożywotnią rentę odpowiadającą wartości tego prawa. Ze względu na powiązanie prawa dożywocia z samą nieruchomością, kolejny nabywca nieruchomości ponosi osobistą odpowiedzialność za świadczenia, które są objęte tym prawem.

Zobacz: Nieruchomości

Wyjątkiem od tej zasady są jednak te świadczenia wchodzące w skład prawa dożywocia, które stały się wymagalne w czasie, gdy nie był on jeszcze właścicielem nieruchomości – za te ostatnie nadal odpowiada bowiem osobiście osoba sprzedająca obciążoną nieruchomość (zob. wyrok SN z 20 czerwca 1968 r., II CR 236/68). W przypadku, gdy nieruchomość obciążona prawem dożywocia jest współwłasnością kilku właścicieli, ponoszą oni solidarną odpowiedzialność za zobowiązania wynikające z tego prawa.

Prawo dożywocia może być ustanowione na rzecz jednego lub kilku dożywotników. W razie śmierci któregoś z nich, to sama umowa przewiduje wynikające z tego faktu konsekwencje dla zakresu świadczeń osoby zobowiązanej. Jeśli strony nie przewidziały jednak żadnych postanowień w tym zakresie, prawo dożywocia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu, uzależnionemu oczywiście od tego, czy świadczenia mają charakter podzielny czy niepodzielny.

Należy ponadto dopuścić sytuację, w ramach której pomiędzy dożywotnikiem a zobowiązanym dojdzie do wykształcenia się takich relacji, że nie można od nich wymagać, by nadal pozostawali ze sobą w bezpośredniej styczności. W takiej sytuacji sąd na żądanie jednego z nich zamienia wszystkie lub niektóre uprawnienia objęte treścią prawa dożywocia na dożywotnią rentę odpowiadającą wartości tych uprawnień. W wyjątkowych wypadkach sąd na żądanie dożywotnika (ale tylko jeśli jest on zbywcą nieruchomości) lub zobowiązanego może nawet orzec o rozwiązaniu umowy dożywocia.

Zobacz: Finanse

Należy też wspomnieć, że osoba, względem której ciąży na dożywotniku ustawowy obowiązek alimentacyjny może żądać uznania umowy o dożywocie za bezskuteczną w stosunku do niej, o ile w wyniku takiej umowy dożywotnik stał się niewypłacalny. Żądanie takie musi jednak zostać zgłoszone w ciągu 5 lat od daty zawarcia umowy. Po tym terminie roszczenie wygasa.

Pomimo tego, że dożywocie nie jest prawem rzeczowym ograniczonym, to na podstawie art. 910 § 1 Kodeksu cywilnego stosuje się do niego odpowiednio przepisy o prawach rzeczowych ograniczonych. Tym samym obciążenie nieruchomości prawem dożywocia może wpłynąć na obniżenie jej wartości, gdyż jak to już zostało wspomniane powyżej, w przypadku zbycia nieruchomości takiej nieruchomości nabywca również ponosi osobistą odpowiedzialność za świadczenia objęte tym prawem (art. 910 § 2 KC).

Zapisz się na newsletter
Szukasz mieszkania, budujesz dom, remontujesz? Chcesz wiedzieć jak pielęgnować ogród albo jak oszczędnie ogrzewać swoją nieruchomość? Zapisz się na nasz newsletter i zyskaj dostęp do praktycznych wskazówek oraz najnowszych ofert na rynku!
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Nieruchomości
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Dzicy lokatorzy w Polsce: nie płacą, niszczą mieszkania, a sprawy w sądach trwają latami. Ekspert: prawo od lat chroni oszustów

Były premier Mateusz Morawiecki kilka dni temu opublikował w social mediach informację o pewnym hiszpańskim hotelu, który zbankrutował, a dzisiaj jest ruiną, bo w okolicy zadomowili się migranci, którzy sprawili, że turyści i goście zniknęli z wyspy. Hotel ma być zamieszkiwany przez „Ocupas” czyli słynnych dzikich lokatorów, którzy zajmują hiszpańskie nieruchomości. – Zirytował mnie ten wpis. Nie trzeba patrzeć na Hiszpanię, by zobaczyć patologiczne sytuacje zajmowania czyjejś własności bez żadnych konsekwencji. Od lat mówię, że w Polsce przestępcy i oszuści, czyli dzicy lokatorzy są lepiej chronieni niż uczciwi obywatele – mówi detektyw i windykator, specjalistka ds. dzikich lokatorów Małgorzata Marczulewska.

Jawność cen mieszkań: przełom czy tylko pozorna zmiana? Rynek nadal kształtują kredyty i koszty budowy

Od maja 2025 roku deweloperzy muszą ujawniać ceny ofertowe mieszkań i ich historię zmian. To ważny krok w stronę większej przejrzystości na rynku pierwotnym, który ma ułatwić kupującym podejmowanie decyzji. Czy jednak sama jawność wystarczy, by realnie wpłynąć na ceny? Eksperci są zgodni – to kredyty, koszty budowy i przepisy grają dziś pierwsze skrzypce.

Rekordowy boom na mieszkania: Polacy rzucili się do zakupów po obniżce stóp procentowych

Po miesiącach wyczekiwania Polacy wrócili na rynek mieszkaniowy z nową siłą. W maju codziennie rezerwowano aż 115 mieszkań na największych rynkach – to najwyższy wynik od roku. Obniżka stóp procentowych, rosnące wynagrodzenia i poprawa dostępności kredytów sprawiły, że kupujący podejmują decyzje szybciej i bardziej zdecydowanie. Czy to początek nowej fali boomu mieszkaniowego?

Czy rynek nowych mieszkań zwalnia?

Liczba wydawanych pozwoleń na budowę oraz rozpoczętych inwestycji mieszkaniowych maleje. Czy deweloperzy modyfikują swoje strategie i przesuwają terminy realizacji nowych projektów? Sondę przygotował serwis nieruchomości dompress.pl.

REKLAMA

Wynajem traci sens? Coraz więcej Polaków wraca do marzenia o własnym M!

Ceny mieszkań się stabilizują, kredyty znów są dostępne, a wynajem coraz droższy. W efekcie Polacy coraz częściej wybierają zakup własnego M zamiast płacenia wysokich czynszów. Czy 2025 to początek wielkiego powrotu do kupowania mieszkań? Sprawdzamy, co się zmieniło i co dziś naprawdę się opłaca.

Obowiązek publikacji cen ofertowych mieszkań - co na to deweloperzy?

Jak wynika z analiz rynku, ceny nie są publikowane aż w 60–80 proc. inwestycji. Jak zatem deweloperzy oceniają zmiany w ustawie, które wprowadzają obowiązek ujawniania cen wszystkich budowanych mieszkań? Jakie mogą być konsekwencje tych przepisów dla rynku nieruchomości? Sondę przygotował serwis nieruchomości dompress.pl.

Gminy budują mało mieszkań czynszowych z co najmniej pięciu powodów. Niektóre mogą szokować!

Szanse na tanie mieszkanie czynszowe od gminy są znikome i nie wystarczy – jak przekonują niektórzy politycy – dosypać więcej pieniędzy z budżetu państwa, a inwestycje z tanimi mieszkaniami na wynajem wyrosną jak grzyby po deszczu. Eksperci portalu GetHome.pl zwracają uwagę, że jest co najmniej pięć przyczyn niskiej aktywności inwestycyjnej gmin.

Rynek wynajmu w Warszawie w 2025 roku – czy zakup na wynajem to dobra forma inwestycji?

Wynajem nieruchomości mieszkalnych to na ten moment ciekawy pomysł na dochodowy biznes. Inwestowanie w mieszkania na terenie Warszawy zawsze wiąże się z ryzykiem. Musisz wiedzieć, jak wybierać nieruchomości, aby kupić je w jak najrozsądniejszej cenie, wyremontować, a następnie wynająć z zyskiem.

REKLAMA

Najem miejsca postojowego: tylko w pakiecie z mieszkaniem?

Najem miejsca postojowego: tylko w pakiecie z mieszkaniem? Na rynek najmu coraz częściej trafiają mieszkania z budynków posiadających miejsca postojowe. Wyjaśniamy, czy te miejsca są wynajmowane razem z lokalem.

DSR i magazyny energii w Polsce – wyzwania i szanse transformacji energetyczne [WYWIAD]

Czy polski system energetyczny jest gotowy na rosnące wyzwania? Dlaczego mechanizmy redukcji zapotrzebowania (DSR) nie działają jeszcze tak, jak powinny? Co musimy zmienić, by zwiększyć elastyczność i niezawodność sieci oraz jaką rolę mogą odegrać magazyny energii i OZE?

REKLAMA