REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.
Porada Infor.pl

Służebność osobista – na czym to polega?

Prawo Fot. Fotolia
Prawo Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Służebność osobista należy do zamkniętego katalogu ograniczonych praw rzeczowych. Najczęściej ustanawia się ją w formie umowy stron. W określonych przypadkach istnieje też możliwość ustanowienia służebności osobistej przez sąd. Nie można nabyć służebności osobistej w drodze zasiedzenia.

Służebność osobista różni się od służebności gruntowych przede wszystkim tym, że uprawnionym z tytułu służebności osobistej nie jest każdorazowy właściciel nieruchomości władnącej, lecz imiennie oznaczona osoba fizyczna − zadaniem i celem służebności osobistej jest zaspokojenie osobistych potrzeb uprawnionego.

REKLAMA

Służebność osobista odpowiada treści służebności gruntowej, gdyż może polegać np. na prawie korzystania z cudzej nieruchomości w oznaczonym zakresie − prawie przechodu, przejazdu, czerpania wody, etc. Celem tej służebności jest zabezpieczenie osobistych potrzeb uprawnionego, nadto w przypadku służebności mieszkania także pośrednio jego domowników.

Zobacz także: Skutki wygaśnięcia użytkowania wieczystego

REKLAMA

Podmiotem służebności osobistej może być tylko oznaczona osoba fizyczna, nie można ustanowić służebności osobistej na rzecz osoby prawnej. Podmiotem zobowiązanym z tytułu służebności jest natomiast każdorazowy właściciel nieruchomości obciążonej służebnością osobistą.

Najczęstszym sposobem ustanowienia służebności osobistej jest umowa stron. Umowa ta może być autonomiczna albo wynikać z innego stosunku prawnego np. umowy darowizny lub dożywocia, etc. Warto zaznaczyć, że dla skuteczności umowy, oświadczenie właściciela nieruchomości musi mieć formę aktu notarialnego. Zgodnie z orzeczeniem Sądu Najwyższego (z dnia 14 września 1956 r., III CR 236/56) umowa powołująca do życia służebność, w przypadku gdy jest mało precyzyjna i nie wynika z niej czy strony ukształtowały dany stosunek prawny jako służebność osobistą, czy jako służebność gruntową, niedopuszczalne jest przyjmowanie domniemania, że jest to służebność gruntowa. Rzeczywisty charakter ustanowionej służebności (gruntowa, osobista) powinien być określony na podstawie całokształtu okoliczności, zamierzonego celu ustanowienia służebności, zgodnie z regułami obowiązującymi przy wykładni oświadczeń woli.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zobacz także: Zakup działki budowlanej – o czym należy pamiętać?

Możliwe jest również ustanowienie służebności osobistej mocą orzeczenia sądu w poniższych przypadkach:

  1. ustanowienie służebności drogi koniecznej,
  2. zniesienie współwłasności,
  3. dział spadku,
  4. podział majątku wspólnego,
  5. żądanie uprawnionego z tytułu umowy przyrzeczonej.

Służebność osobistą można ustanowić także na podstawie ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, a mianowicie na rzecz właścicieli nieruchomości sąsiednich, jeżeli wskutek wywłaszczenia mogą wystąpić dla nich szkody lub niedogodności. Ustanowienie służebności następuje wówczas mocą decyzji administracyjnej. „Jednak ustanawianie służebności w postępowaniu wywłaszczeniowym ma służyć zabezpieczaniu interesów właścicieli lub użytkowników wieczystych nieruchomości sąsiednich wskutek wywłaszczenia lub innego niż dotychczas zagospodarowania wywłaszczonej nieruchomości, zatem mają zapobiec zmniejszeniu użyteczności tych nieruchomości a nie zaspokajaniu potrzeb osobistych oznaczonych osób fizycznych" (tak B. Burian (w:) E. Gniewek (red.), Komentarz, 2008, s. 467).

Zobacz także: Rozbiórka budynków – kiedy wymagane jest pozwolenie?

Wartym podkreślenia jest fakt, iż służebności osobistej (w tym służebności mieszkania) nie można nabyć w drodze zasiedzenia.

Służebność osobista w polskim porządku prawnym najczęściej ma postać służebności mieszkania, która uregulowana jest w art. 301−302 Kodeksu Cywilnego. Jest to najczęściej spotykana służebność osobista towarzysząca przede wszystkim umowie darowizny nieruchomości lub umowie przenoszącej własność gospodarstwa rolnego na następcę. Jej istota zależy od treści konkretnej umowy o ustanowienie służebności mieszkania, zazwyczaj jednak ukształtowana zostaje jako prawo do zamieszkiwania, a więc zajmowania oznaczonych pomieszczeń mieszkalnych do wypoczynku, snu, przyrządzania posiłków, zaspokajania innych potrzeb życiowych, etc. Ważne jest żeby w umowie zakres służebności był określony precyzyjnie gdyż praktyka pokazuje, że brak takiego uregulowania często powoduje konflikty i to w najbliższej rodzinie.

Zobacz także: Co z opłatami za użytkowanie wieczyste?

Zgodnie z przepisem art. 302 Kodeksu Cywilnego, mający służebność mieszkania może korzystać z pomieszczeń i urządzeń przeznaczonych do wspólnego użytku mieszkańców budynku, a odnosi się to do takich pomieszczeń jak: strych, pralnia, piwnica, komórka i klatka schodowa, jeżeli tylko nie zostały one jednoznacznie przypisane do poszczególnych mieszkań w danym domu.

Zobacz także: Miejsce postojowe – jako odrębna nieruchomość

REKLAMA

Należy wskazać, że jeżeli uprawniony z tytułu służebności osobistej (w tym służebności mieszkania) dopuszcza się rażących uchybień przy wykonywaniu swego prawa, właściciel nieruchomości obciążonej może żądać zamiany służebności na rentę. Przepis używa pojęcia uchybień w liczbie mnogiej, z czego można wnioskować, że pojedyncze uchybienie nie może stanowić podstawy zamiany służebności na rentę nawet wówczas, gdy jest poważne, a nawet rażące.

Na sam koniec rozważań należy jednoznacznie wskazać, iż instytucja służebności mieszkania jest zupełnie odrębną instytucją od „dożywocia” (umowy dożywocia) i nie należy utożsamiać tych instytucji ze sobą.

Zobacz także: Jak przekazać ogródek działkowy najbliższym?

Marcin Zadrożny                

Aplikant adwokacki           

HILLS LTS S.A.

Źródło: Własne

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Nieruchomości
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Luty w ogrodzie. Kalendarz ogrodnika [10 ZADAŃ]

W lutym powoli czujemy zbliżającą się wiosnę. Zaczyna docierać przez chmury coraz więcej słońca. Ptaki zaznaczają swoją obecność śpiewem, a przez ziemię przeciskają się pierwsze zielone pędy, np. rabarbaru czy krokusów. Jakie prace wykonuje się w lutym w ogrodzie? Oto kalendarz ogrodnika.

Potrzeby demograficzne się zmieniają. Czy deweloperzy nadążają za nimi?

Zmieniają się potrzeby demograficzne, co sprawia, że deweloperzy muszą zastosować nowe podejście do projektowania osiedli i mieszkań. Na co trzeba zwracać szczególną uwagę?

Dlaczego mieszkania są drogie, mimo, że budujemy ich coraz więcej? [WYWIAD]

Dlaczego mieszkania są drogie, mimo, że budujemy ich coraz więcej? Jak zbić szalone ceny na rynku nieruchomości? Co się stanie z cenami na rynku mieszkaniowym po zakończeniu wojny na Ukrainie? Gościem Infor.pl jest Kamil Fejfer, dziennikarz ekonomiczny, związany z kanałem Ekonomia i Cała Reszta.

Teraz kontrole w mieszkaniach i domach, kto naruszył umowę Czyste Powietrze, ten zwraca dotację z odsetkami za pięć lat wstecz

Zatrzymali program Czyste Powietrze i ruszyli ze zmasowanymi kontrolami. Jedno i drugie - bo nadużycia przekroczyły niewyobrażalny poziom. Ale kto oszukiwał bardziej: firmy korzystające z luk czy gospodarstwa domowe chcące rozwiązać problem kopciuchów czy nieszczelnych okien. A skutki kontroli mogą być dla budżetów domowych bardzo dotkliwe.

REKLAMA

Ile kosztowały mieszkania na rynku wtórnym w styczniu?

W styczniu gwałtownie wzrosła podaż mieszkań z drugiej ręki, ale nie ich ceny. Z danych portalu GetHome.pl wynika, że w Warszawie, Krakowie, Wrocławiu i Poznaniu średnia cena metra kwadratowego mieszkań na rynku wtórnym poszła w dół, a Trójmieście utrzymała poziom z grudnia. Tylko w Łodzi mieszkania podrożały, choć są wciąż najtańsze wśród największych metropolii.

Budleja - jak i kiedy przycinać?

Budleja Dawida zwana motylim krzewem potrafi bardzo silnie urosnąć i rozkrzewić się. Często zasłania w ten sposób inne rośliny i utrudnia im wzrost. Już teraz warto zaplanować jej przycinanie. Budleja kocha cięcie i kwitnie na pędach jednorocznych. Kiedy przycinać? Jak ciąć, aby rosła zdrowo?

Umowa najmu okazjonalnego z obcokrajowcem

Pracując na rynku nieruchomości obserwuję, jak zmienia się podejście wynajmujących do bezpieczeństwa przy zawieraniu umów najmu. Rynek najemców przeszedł dużą zmianę. Mamy większą różnorodność klientów, świadomość przepisów prawa. Duży udział obcokrajowców, którzy szczególnie po wybuchu wojny w Ukrainie wybrali Polskę jako swoją destynację do życia. Te wszystkie zmiany ukształtowały obecny rynek najmu pod kątem wybieranej formy prawnej. Najbardziej popularną formą jest aktualnie umowa najmu okazjonalnego. Jeszcze niedawno ten typ umowy wzbudzał zdziwienie. Dziś mało jest najemców, którzy nie słyszeli o takiej umowie. Nawet obcokrajowcy mają już świadomość, że muszą się do podpisania takiej umowy przygotować. I robią to sami albo korzystają z agenta nieruchomości.

Podsumowanie rynku nieruchomości: Ile mieszkań sprzedali deweloperzy w 2024 roku?

Czy deweloperzy są zadowoleni z wyników sprzedaży w 2024 r.? Czy sytuacja na rynku miała odzwierciedlenie w popycie na mieszkania?

REKLAMA

Mieszkanie pod inwestycję w 2025. Jak wybrać najlepiej?

Wygląda na to, że rynek nieruchomości powoli wkracza w fazę stabilizacji. Czy to oznacza, że inwestycje poczynione w tym roku będą bardziej opłacalne? Jakie mieszkanie wybrać, by skorzystać najbardziej?

Kto teraz może liczyć na pomoc w spłacie rat kredytu hipotecznego. Wakacje kredytowe w 2025 roku

Wakacje kredytowe, które w minionych latach pozwalały na zawieszenie spłaty rat kreddytu hipotecznego w 2025 roku już nie są dostępne. Przynajmniej w takiej powszechnej formie. Nie oznacza to jednak, że osoby mające kłopot z terminową spłatą kredytów mieszkaniowych są całkowicie bez wsparcia

REKLAMA