Dostosowanie budynku do potrzeb osób niepełnosprawnych

Generalnie przepisy prawa budowlanego nakładają na inwestora obowiązek zapewnienia niezbędnych warunków do korzystania z obiektów użyteczności publicznej i mieszkaniowego budownictwa wielorodzinnego przez osoby niepełnosprawne, w szczególności poruszające się na wózkach inwalidzkich. Szczegółowe wymagania budowlano-techniczne w zakresie dostępności obiektów użyteczności publicznej i mieszkaniowego budownictwa wielorodzinnego dla osób niepełnosprawnych, w szczególności dla osób poruszających się na wózkach inwalidzkich zostały unormowane w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Wspomniany katalog przepisów powinien być stosowany przez inwestora nie tylko na etapie budowy danego obiektu budowlanego, ale także podczas projektowania, zmiany sposobu użytkowania oraz przy każdej ingerencji w konstrukcje budynku, będącego wielorodzinnym budynkiem mieszkaniowym lub budynkiem użyteczności publicznej, np.: urzędu, kina, teatru, biblioteki publicznej, obiektu kultu religijnego, oświaty czy też szkolnictwa wyższego.

Zobacz także: Plan zagospodarowania przestrzennego

Dojście i dojazd do budynków
Podstawowym wymogiem, jaki powinien sprostać inwestor, jest wybudowanie utwardzonych dojść do budynku, o minimalnej szerokości 1,5 m, przy czy co najmniej jedno z nich powinno umożliwić dostęp do całego budynku lub jego części, z której osoby niepełnosprawne będą korzystały w przyszłości. Ponadto inwestor zobowiązany jest do zagospodarowania działki w taki sposób, aby urządzić odpowiednią ilość miejsc postojowych, uwzględnionych w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, dostosowanych do potrzeb osób niepełnosprawnych i usytuowanych w odległości nie mniejszej niż 5 m od okien budynku mieszkalnego wielorodzinnego i zamieszkania zbiorowego oraz tylko zbliżonych bez żadnych ograniczeń względem innych budynków. Miejsca postojowe powinny być właściwie oznakowane oraz winny odpowiadać następującym wymiarom technicznym, ustalonym dla jednego stanowiska: szerokości co najmniej 3,6 m i długości 5 m (zaś w przypadku usytuowania wzdłuż jezdni co najmniej 6 m). Należy również wspomnieć, iż w ogrodzeniach, okalających budynki wielorodzinnego i budynki użyteczności publicznej, zainstalowane w furtki nie mogą utrudniać dostępu osobom niepełnosprawnym, w szczególności poruszającym się na wózkach inwalidzkich.

Zobacz też: Miejsce postojowe dla pojazdów

Dostęp do wyższych kondygnacji
Inwestor zobowiązany jest do zapewnienia osobom niepełnosprawnym dostępu i dojazdu na wszystkie kondygnacje użytkowe poprzez zainstalowanie dźwigów osobowych w budynkach mieszkalnych, zamieszkania zbiorowego oraz użyteczności publicznej, a także w budynkach opieki zdrowotnej i budynkach opieki społecznej. Jednakże w przypadku budynków mieszkalnych wielorodzinnych, co do których rozporządzenie nie przewiduje obowiązku wyposażenia w dźwigi, inwestor powinien wykonać pochylnie lub zainstalować odpowiednie urządzenia techniczne, umożliwiające dostęp osobom niepełnosprawnym do mieszkań położonych na pierwszej kondygnacji nadziemnej oraz do kondygnacji podziemnych, gdzie usytuowane są parkingi dla samochodów osobowych.
Oczywiście wspomniane pochylnie powinny być wykonane na odpowiednią szerokość, co najmniej 1,2 m wraz z zainstalowanymi obustronnie poręczami. W stosunku do pochylni, które swoją długością przekraczają 9 m, rozporządzenie zobowiązuje do podzielenia ich na krótsze odcinki, wraz z wybudowaniem miejsc przystankowych na końcu każdego odcinka, celem umożliwienia sprawnego i bezpiecznego przemieszczania się osób, w szczególności osób poruszających się na wózkach inwalidzkich.
Wymagania techniczne, służące dostosowaniu obiektów do potrzeb osób niepełnosprawnych, dotyczą również pomieszczeń sanitarnych usytuowanych w budynkach użyteczności publicznej, w których należy zamontować odpowiednie poręcze oraz zapewnić odpowiednią przestrzeń, umożliwiające bezpieczne skorzystanie z danego pomieszczenia. 
Pomimo, iż przepisy prawa budowlanego bardzo dokładnie określają wymiary dotyczące przystosowania danych obiektów do potrzeb osób niepełnosprawnych, to jednak  są to  regulacje, zapewniające jedynie minimum wymagań, co niekiedy w praktyce może skutkować faktem, iż nie wszystkie ułatwienia architektoniczne faktycznie służą osobom nie w pełni sprawnym ruchowo.

Zobacz także: Prawo budowlane