Nadchodzi zimna Zośka 2025. Zimni ogrodnicy zaraz przed nią [Majowe przymrozki]

• Zimna Zośka w 2025 roku - kiedy?
• Zimna Zośka, zimni ogrodnicy – co to jest?
• Zimna Zośka – przysłowie, powiedzenie
• Co oznacza zimna Zośka?

Zimna Zośka w 2025 roku - kiedy?

Zimna zośka wypada co roku 15 maja w imieniny Zofii, stąd nazwa tego zjawiska. W 2025 r. zimna Zośka jest w czwartek. Natomiast zimni ogrodnicy trwają 3 dni. W 2025 przypadają na okres od poniedziałku do środy 12-14 maja.

Zimna Zośka, zimni ogrodnicy – co to jest?

Zimna zośka, zimni ogrodnicy albo lody to różne określenia na to samo zjawisko atmosferyczne występujące co roku. Chodzi o przymrozki majowe następujące po pierwszym okresie ocieplenia. Takie przymrozki to zmora ogrodników. Mogą opóźnić, a nawet zniszczyć część lub całą uprawę. Od lat ogrodnicy znają tę datę i robią wszystko, by uchronić swoje rośliny przed negatywnym wpływem znacznego ochłodzenia. 

Niektóre rośliny wręcz wysadza się i sieje dopiero po zimnej zośce, np. psiankowate i dyniowate. Często uprawia się je wcześniej w szklarniach i innych tego typu ciepłych miejscach przystosowanych pod uprawę roślin ciepłolubnych.

Czasami chowa się na czas zimnych ogrodników bardziej delikatne rośliny do środka budynków, szklarń lub przykrywa je np. agrowłókniną czy kartonami.

Jeszcze inni uprawiają wrażliwe na przymrozki rośliny w specjalnie przygotowanych inspektach.

Zimna Zośka – przysłowie, powiedzenie

Istnieje kilka powiedzeń związanych z okresem wiosennych przymrozków. Niektóre odnoszą się do zimnej Zośki, inne do zimnych ogrodników, a jeszcze inne do świętego Izydora – patrona rolników, osób ciężko pracujących, opiekuna zwierząt gospodarskich. Wspomnienie świętego Izydora przypada w dniu świętej Zofii czyli 15 maja. 

Oto najpopularniejsze powiedzenia i przysłowia związane z majowymi przymrozkami:

1. Pankracy, Serwacy, Bonifacy: źli na ogród chłopacy.
2. Pankracy, Serwacy i Bonifacy chłodem się znaczą i zwykle płaczą.
3. Pankracy, Serwacy i Bonifacy dla drzew wielcy niedobracy.
4. Na świętego Izydora często bywa chłodna pora.
5. Święty Izydor wołkami orze, kto go poprosi – temu pomoże.
6. Święta Zofija kłosy rozwija.
7. Za świętą Zofiją pola w kłos wybiją.
8. Gdy w Zofię zboże do pasa, na zimę chleb i okrasa.
9. Na świętą Zofiję deszcz po polach bije.

Co oznacza zimna Zośka?

Zimna Zośka to termin przyjęty zwyczajowo, który stanowi niejako granicę końcową okresu występowania przymrozków. Do 15 maja powinny pojawić się ostatnie przymrozki. Powodem może być docierające do Polski w wyniku cyrkulacji polarne, zimne powietrze (tzw. niż baryczny). 

Mówi się, że po zimnej Zośce uprawy są już bezpieczne. Takiej obserwacji dokonali rolnicy i ogrodnicy lata temu. Wiedza o majowych zimnych ogrodnikach przekazywana była z pokolenia na pokolenie. Tradycyjna nazwa używana jest do dziś, a termin ochłodzenia sprawdza się co roku, chociaż czasami jest on nieco przesunięty i występuje mniej więcej od 1 do 20 maja. 

Wraz ze zmianą klimatu w ostatnim czasie obserwuje się jeszcze wcześniejsze występowanie większych przymrozków. Na przykład rok temu główne przymrozki miały miejsce już w kwietniu (w okolicach 20 kwietnia). W połowie maja nastąpiły chłodniejsze dni, ale nie były one już bardzo dotkliwe, a spadek temperatur nie był aż tak znaczny. Natomiast w poprzednich latach spadki temperatur w maju potrafiły sięgać nawet kilkunastu stopni.