REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Lawenda w ogrodzie – uprawa, zastosowanie, odmiany. Roślina ozdobna, która leczy

Lawenda w ogrodzie – uprawa, zastosowanie, odmiany. Roślina ozdobna, która leczy
Lawenda w ogrodzie – uprawa, zastosowanie, odmiany. Roślina ozdobna, która leczy
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

W każdym przydomowym ogrodzie powinno się znaleźć słoneczne miejsce na lawendę. Jeżeli zapewnimy jej właściwe warunki i poświęcimy jej trochę czasu - odwdzięczy się oszałamiającą wonią i uroczymi kwiatami, które można nawet … zjeść. Lawenda, to nie tylko roślina ozdobna – to także zioło stosowane w ziołolecznictwie.

Lawenda

Lawenda to miododajna roślina z rodziny jasnotowatych (Lamiaceae), której naukowa (łacińska) nazwa to Lavandula. Jest to popularne zioło i roślina ozdobna, znana głównie ze swojego charakterystycznego przyjemnego zapachu i fioletowych kwiatów. Lawenda występuje naturalnie w regionach śródziemnomorskich, ale jest uprawiana i używana na całym świecie.

Jednym z najpopularniejszych i najczęściej wykorzystywanym w różnych dziedzinach życia (ziołolecznictwo, przemysł kosmetyczny, ogrodnictwo) gatunków lawendy jest lawenda wąskolistna (Lavandula angustifolia). Ten gatunek może być uprawiany także w Polsce z uwagi na wystarczającą mrozoodporność.

Kwiaty lawendy mają postać kłosów i wydzielają intensywny, słodki i ziołowy zapach. Ten zapach wydziela olejek eteryczny, w którego skład wchodzą: linalol, geraniol, furfurol, pinen, cyneol, borneol) oraz barwniki (antocyjany), garbniki, cukry, związki mineralne.

Są powszechnie wykorzystywane w przemyśle kosmetycznym, farmaceutycznym i perfumeryjnym. Z olejków eterycznych lawendy produkowane są różnego rodzaju produkty, takie jak mydła, kremy, olejki do masażu, a także środki odstraszające owady.

Lawenda ma również zastosowanie w kuchni. Jej kwiaty i liście są czasem dodawane do potraw, zwłaszcza w kuchni śródziemnomorskiej, gdzie nadają charakterystyczny smak i aromat. Mogą być używane w daniach słodkich, takich jak lody, ciasta i napoje, a także w potrawach wytrawnych, np. w sałatkach i sosach.

Kwiaty lawendy i zawarty w nich olejek jest także wykorzystywany od wieków w ziołolecznictwie.

REKLAMA

lawenda wąskolistna - Lavandula angustifolia

lawenda wąskolistna - Lavandula angustifolia

lawenda wąskolistna - Lavandula angustifolia

Shutterstock

Uprawa lawendy w Polsce

Także w Polsce można uprawiać lawendę, z czego korzystają ochoczo posiadacze wielu ogrodów. Tak jak już wspomniano, w klimacie Polski najlepszym do uprawy gatunkiem lawendy jest lawenda wąskolistna. To gęsty nieduży (osiągający 50-80 cm) krzew o zielono-srebrnych liściach i niebiesko-fioletowych pięknie pachnących kwiatach.

Mrozoodporność. Większość odmian lawendy wąskolistnej dostępnych w polskich sklepach jest mrozoodporna – niektóre wymagają okrywania na zimę, zwłaszcza w chłodniejszych regionach Polski. Korzystne jest – przy wszystkich odmianach -  podsypanie korzeni lawendy kompostem jesienią – zminimalizuje to możliwość przemarzania.

Stanowisko. Lawenda wymaga słonecznego, zacisznego stanowiska. Tylko niektóre odmiany tolerują półcień.

Gleba: lawenda potrzebuje żyznej, zasadowej (pH 6,5–7,5), przepuszczalnej gleby. 

lawenda

 

lawenda

Shutterstock

Zabiegi pielęgnacyjne

Nawożenie. Lawenda lubi nawożenie kompostem, natomiast niezbyt toleruje obornik. Wskazane jest stosowanie nawozów z wapniem – zwłaszcza na glebach kwaśnych i podlegających zakwaszaniu.

Odchwaszczanie. Powinno być regularne i dokładne. Lawenda słabo znosi zachwaszczenie.

REKLAMA

Cięcie. Lawenda musi być regularnie cięta. Sprzyja to kwitnieniu i zachowaniu zwartego pokroju rośliny. Krzaki lawendy powinny być formowane w kuliste kształty, tak aby ułatwić nasłonecznienie całej rośliny. Już po pierwszym roku po posadzeniu warto skrócić gałązki lawendy o ok. 40-50% - w ten sposób zmobilizujemy roślinę do wypuszczenia nowych pędów, dzięki czemu się zagęści. 

Na wiosnę warto delikatnie skrócić pędy lawendy. Ważne jest przycinanie lawendy tuż po kwitnieniu. Powinno się na pewno obciąć wszystkie kwiatostany po kwitnieniu, by rośliny nie wysilały się na tworzenie nasion. 

Wiosenne cięcie lawendy:

Cięcie młodej lawendy:

Cięcie lawendy po kwitnieniu:

Cięcie odmładzające lawendę:

Lawenda – odmiany

Jak piszą prof. dr hab. Ewa Osińskia i dr hab. Beata Fornal-Pieniak, w publikacji „Uprawa i przetwórstwo lawendy” wydanej w 2022 roku przez Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie: Większość dostępnych odmian lawendy, to rośliny mieszańcowe, pochodzące głównie od lawendy wąskolistnej. Rośliny różnią się między sobą barwą kwiatów, wysokością, pokrojem oraz terminem kwitnienia i odpornością na niskie temperatury. Delikatniejsze odmiany mogą przetrwać zimę tylko w cieplejszych rejonach kraju lub pod solidnym okryciem np. z liści

Najciekawsze odmiany lawendy wąskolistnej dostępne w Polsce to:

Blue Scent – kwiaty w kolorze niebiesko-fioletowym, najdłużej kwitnąca odmiana lawendy wąskolistnej - kwitnie od czerwca do listopada, mrozoodporna, toleruje nawet stanowisko w półcieniu.

Hidcote Blue Strain – kwiaty w kolorze niebiesko-fioletowym, kwitnie od lipca do września, dość odporna na niskie temperatury. 

Munstead  Strain – kwiaty w kolorze jasnofilotetowym, kwitnie od maja do sierpnia, mrozoodporna,

Dwarf Blue – niska odmiana lawendy - do ok. 30-40 cm,  kwiaty w kolorze jasnofilotetowym, kwitnie od czerwca do września, mrozoodporna,

Alba – nietypowa odmiana lawendy wąskolistnej, kwiaty w kolorze białym (!), kwitnie od lipca do sierpnia, dorasta nawet do 1 m wysokości, wymaga okrywania na zimę,

Rosea – kwiaty w kolorze jasnoróżowym, kwitnie od lipca do sierpnia, wymaga okrywania na zimę,

Aromatico Blue – kwiaty w kolorze mocno niebieskim, kwitnie od maja do października, wymaga okrywania na zimę,

Ellagance Purple – kwiaty w kolorze mocno fioletowym, kwitnie od czerwca do 

 

Zastosowanie lawendy w ziołolecznictwie

Lawenda wąskolistna jest najcenniejszym gatunkiem lawendy w ziołolecznictwie. Surowcem zielarskim jest tu Kwiat lawendy (Flos Lavandulae), który zawiera ok. 1,5% olejku eterycznego, ponadto garbniki, kwasy fenolowe – 12% (kwas rozmarynowy), fitosterole, antocyjany, kumaryny (kumaryna, herniaryna, umbeliferon), flawonoidy (luteolina) triterpenoidy (kwas ursolowy) (źródło: rozanski.li). Znawca ziołolecznictwa dr Henryk Różański podaje, że kwiaty lawendy i zawarte w nich substancje mają działanie uspokajające, nasenne, rozluźniające psychicznie, przeciwdrgawkowe; pobudzające na trawienie i wydzielane soków trawiennych, antyseptyczne, przeciwwzdęciowe. Działa również żółciopędnie, rozkurczowo, pobudzająco na miesiączkowanie i moczopędnie. Olejek i nalewka z lawendy wcierane miejscowo działają przeciwbólowo i przeciwzapalnie, hamują rozwój drobnoustrojów, przyspieszają gojenie ran i oparzeń

Olejku lawendowego i nalewki lawendowej nie wolno natomiast podawać kobietom ciężarnym. 

Napar z kwiatów lawendy korzystnie działa w łagodnych dolegliwościach trawiennych, zwłaszcza zmniejszeniu apetytu, złym przyswajaniu pokarmów i nadmiernej fermentacji. Stosowany jest także jako łagodny środek rozkurczowy w bólach brzucha, wzdęciach i kolce jelitowej, zwłaszcza u młodzieży i osób starszych. 

Wyciąg z kwiatów lawendy jest jednym ze składników kropli Nervosol (firmy Herbapol), o działaniu uspokajającym.

W wyżej cytowanej publikacji „Uprawa i przetwórstwo lawendy” prof. dr hab. Ewa Osińskia i dr hab. Beata Fornal-Pieniak, wskazują na korzystne dla zdrowia właściwości miodu z kwiatów lawendy:
Miód lawendowy zawiera cukry proste, witaminy z grupy B, olejki lawendowe, kwasy organiczne, minerały, enzymy i flawonoidy. Miód zaleca się w leczeniu dróg oddechowych, grypy, przeziębienia, chorób układu oddechowego, zapalenia oskrzeli i płuc. Wpływa także uspakajająco, działa wyciszająco na układ nerwowy. Minimalizuje ból głowy, reguluje dobry sen, a także obniża ciśnienie krwi. Zalecany jest także przy schorzeniach żołądka, jelit oraz problemach skórnych (np. przy trądziku, posiada właściwości antybakteryjne i przeciwzapalne). Miód lawendowy zawiera olejek eteryczny, który działa wspomagająco w chorobach dróg moczowych i nerek.  Ponadto łagodzi obrzęk i pieczenie po wsmarowaniu miejsca na ciele gdzie zostało użądlone przez owady.

Lawenda w kuchni

Suszone kwiaty lawendy można umieszczać w cukrze – będziemy mieć niepowtarzalnie aromatyczny cukier, który można wykorzystać albo do słodzenia napojów albo do wypieków.

Jak czytamy w wyżej cytowanej publikacji „Uprawa i przetwórstwo lawendy”:
Liście lawendy posiadają gorzkawy smak oraz silny zapach i z tego powodu są używane jako przyprawa głównie w kuchni francuskiej, hiszpańskiej i włoskiej. Lawenda jest jednym ze składników „ziół prowansalskich”. Można ją używać w niewielkiej ilości do ognia dla nadania zapachu przy peklowaniu mięsa. Dobrze się komponuje z hyzopem, cząbrem i tymiankiem. Należy jednak pamiętać o tym, aby stosować ją z umiarem, ponieważ w zbyt dużej ilości danie będzie smakowało jak perfumy.(…)
Bardzo smaczne są również maślane ciasteczka z użyciem lawendy. Kandyzowane kwiaty mogą służyć jako ozdoba do ciast  i aromatyzowania galaret.

Oprac. Paweł J. Huczko

 

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Nieruchomości
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Mieszkanie dla studenta. Kupić czy wynajmować?

    Sytuacja mieszkaniowa studentów staje się w ostatnich latach coraz bardziej skomplikowana. W największych miastach w Polsce brakuje aż 700 tys. mieszkań na wynajem. Jednocześnie ceny najmu wzrosły, w porównaniu do poprzedniego roku, nawet o kilkanaście procent. Malejąca opłacalność najmu sprawia, że coraz więcej studentów (przy częstym wsparciu rodziców) rozważa zakup mieszkania. Co skłania do podjęcia decyzji zakupowej oraz jakich mieszkań szukają obecnie studenci?

    Ile kosztuje wykończenie nowego mieszkania w II połowie 2023 roku?

    Ile dzisiaj (październik 2023 r.) zapłacimy za wykończenie nowego lokalu w stanie deweloperskim? Czy opłaca się kupić już wykończone mieszkanie "pod klucz"?

    Wszyscy kupują mieszkania. Czy wynajem nadal się opłaca w październiku 2023 roku?

    Rok 2023 przyniósł wyraźny wzrost liczby sprzedanych mieszkań – w 2 kwartale br. wśród deweloperów z GPW sprzedaż mieszkań wzrosła o 33% względem analogicznego okresu w 2022 r. Bez wątpienia przyczynił się do tego start programu Pierwsze Mieszkanie (bezpieczny kredyt 2%), który wspiera młodych Polaków w zakupie pierwszej nieruchomości. Dziś, nieco ponad 2 miesiące od startu programu, wyraźnie widać zwiększony popyt na mieszkania. Czy w obecnej sytuacji wynajem dalej się opłaca?

    Sprzedaż ogródka działkowego – ceny, umowa, formalności, PCC i podatek dochodowy

    W Polsce jest prawie milion ogródków działkowych działających na podstawie ustawy z 13 grudnia 2013 r. o rodzinnych ogrodach działkowych (tekst jednolity: Dz. U. z 2021 r. poz. 1073). Z roku na rok ich ceny rosną. Sprawdźmy więc jakie formalności towarzyszą sprzedaży takiego ogródka i czy trzeba zapłacić od sprzedaży pcc i podatek dochodowy.

    REKLAMA

    Echmea wstęgowata – efektowna i łatwa w uprawie roślina doniczkowa. Czyści powietrze i kwitnie raz w życiu

    Echmea wstęgowata, to ciekawa roślina doniczkowa bez specjalnych wymagań, która dodatkowo potrafi oczyszczać powietrze w naszym mieszkaniu z formaldehydu. Kwitnie tylko raz w życiu (ale za to długo i efektownie) a po przekwitnieniu wytwarza 2-3 nowe rozety, które można przesadzić do oddzielnych doniczek i cykl życia zaczyna się na nowo. Młode rozety zakwitają po ok. 2 latach.

    Podatek od nieruchomości 2023/2024 – kto płaci podatek od mieszkania i gruntu, ile, kiedy, jakie deklaracje i informacje trzeba składać?

    Kto ma obowiązek płacić podatek od nieruchomości? Za co płaci się podatek od nieruchomości? Ile wynosi podatek od nieruchomości w 2023 roku a ile w 2024 roku? Kiedy trzeba zapłacić ten podatek?

    Wrzosy – uprawa w ogrodzie i na balkonie, odmiany

    Jak uprawiać wrzosy w ogrodzie, na balkonie i tarasie, by cieszyć się ich urokliwymi kwiatami jesienią? Jaką glebę przygotować pod wrzosy? Czy wrzosy w doniczkach przetrwają zimę na balkonie lub tarasie? Czy wrzosy trzeba przycinać? 

    Windy, parkingi, tereny zielone - co obiecuje program Przyjazne osiedle?

    Premier Mateusz Morawiecki w piątek w Strzegomiu mówił o szczegółach programu Przyjazne osiedle. Celem jest podniesienie komfortu życia mieszkańców blokowisk.

    REKLAMA

    Melisa lekarska – uprawa, właściwości zdrowotne. Ekologiczny, pachnący lek z własnego ogrodu

    Obok mięty i kilku innych ziół, melisa lekarska ma swoje ważne miejsce w „zestawie obowiązkowym” dobroczynnych, leczniczych roślin, które powinny rosnąć w naszych ogrodach. Uprawa melisy nie jest żadnym problemem, jest niewymagająca, mrozoodporna – sadzimy raz i …. mamy spokój. Nie tylko dlatego, że herbatka ze świeżych liści melisy działa najlepiej na skołatane nerwy. Również z tego powodu, że melisa sama doskonale rozsiewa się po naszym ogrodzie i znajduje sobie dogodne miejsca. 

    Jeżówka purpurowa (echinacea purpurea) – uprawa w ogrodzie i właściwości zdrowotne

    Bardzo dekoracyjną rośliną ogrodową jest jeżówka purpurowa. Przy okazji jest to zioło, które ma niebagatelne zalety zdrowotne i lecznicze. Jak uprawiać jeżówkę purpurową w ogrodzie i jaki pożytek możemy mieć z niej oprócz uroczych kwiatów?

    REKLAMA