Przegorzan (kulisty, pospolity, węgierski i inne) – oryginalna roślina ozdobna, miododajna. Jak uprawiać w ogrodzie?

Przegorzan

Przegorzan (Echinops), to botaniczny rodzaj roślin miododajnych z rodziny astrowatych, który liczy ponad 200 gatunków. Naturalnie rośnie w miejscach suchych, często skalistych, górskich i koniecznie słonecznych. Rośliny te są uprawiane, jako wieloletnie rośliny ozdobne – mają bardzo oryginalne kuliste kwiatostany  (do 5-6 cm średnicy) w różnych kolorach – w zależności od gatunku i odmiany: niebieskie, fioletowe, czerwone, zielonkawe lub białe.

W Polsce rosną naturalnie przegorzan kulisty (Echinops sphaerocephalus) i przegorzan węgierski (Echinops exaltatus). Natomiast w polskich ogrodach pojawiają się też inne przegorzany, np. tauryjski (Echinops bannaticus), czy przegorzan pospolity (echinops ritro).
Pojedyncze rośliny przegorzanów dorastają do 2 metrów wysokości, mają kolczaste liście i łodygi (podobne do ostów). Z uwagi na bardzo małe wymagania jest to świetna roślina dla amatorskich upraw. Dobrze wyglądają i czują się u podstawy skalniaków, czy na tle iglaków.
Kwiaty przegorzanów niezawodnie wabią pszczoły, trzmiele, motyle i inne owady zapylające. 

Przegorzan kulisty

Przegorzan kulisty, zwany też lepkim, to wysoka bylina dorastająca do 2 metrów o bardzo kolczastych liściach, grubej łodydze pokrytej białawym meszkiem i białawo-niebieskich kulistych kwiatach. Kwiaty kwitną od końca lipca do końca sierpnia i są wybitnie miododajne. Pszczelarze czasem uprawiają przegorzan kulisty dla jego wysokiej wydajności miodowej i pyłkowej. 

Przegorzan kulisty dobrze rośnie na każdej niemal glebie ale najlepiej w miejscu słonecznym. Radzi sobie dobrze z okresami suszy. Dobrze znosi zimy. Nasiona tej rośliny sieje się do gruntu albo jesienią albo wiosną. Przegorzan dobrze rozmnaża się przez tzw. samorozsiew, a także z odrostów korzeniowych (podziału kęp korzeniowych).

Przegorzan węgierski 

Przegorzan węgierski jest bardzo podobny do przegorzana kulistego. Nieco mniejszy i o mniejszej wydajności miodowej i pyłkowej ale też bardzo ceniony przez pszczelarzy. Kwiaty są fioletowo-niebieskie kwitną również latem.

Warunki uprawy podobne do przegorzana kulistego.

Przegorzan tauryjski 

Podobny do ww. przegorzanów, dorasta do 0,9-1,5 m wysokości. Duże kuliste kwiatostany – do ok. 5 cm średnicy. 
W sprzedaży są dostępne kultywary tej rośliny:
- Taplow Blue - kwitnie od lipca do sierpnia niebieskimi kulami kwiatów, warunki uprawy podobne do przegorzana kulistego z tym, że toleruje półcień.
- Blue Glow – nieco niższa odmiana (dorasta do 60–90 cm wysokości oraz 38–45 cm szerokości), Niebieskie kwiaty kwitną od połowy lata do wczesnej jesieni. Odporna na mróz odmiana.

Przegorzan pospolity

Przegorzan pospolity to zwarta, krzaczasta, wieloletnia roślina podobna do ostu , dorastająca do ok. 80-100 cm wysokości, z szerokimi kolczastymi liśćmi i kulami stalowoniebieskich kwiatów o średnicy 2,5–4,5 cm, kwitnących od końca czerwca do początku września. Dobre są też jako kwiaty cięte i na suche bukiety (uwaga na kolce!). Warunki uprawy podobne do przegorzana kulistego.