REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Dekret Bieruta - grunty warszawskie

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
 Kancelaria Prawnicza Polz & Polz
Kancelaria Prawnicza Polz & Polz działa na rynku od 2004 roku. Świadczymy kompleksowe usługi doradztwa prawnego dla podmiotów gospodarczych oraz osób fizycznych, zarówno polskich jak i zagranicznych.
Dekret Bieruta - grunty warszawskie /Fot. Fotolia
Dekret Bieruta - grunty warszawskie /Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Czym był Dekret Bieruta? Jak kształtuje się obecna sytuacja byłych właścicieli i ich następców prawnych?

Wywłaszczenie gruntów warszawskich

REKLAMA

Na mocy Dekretu o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m. st. Warszawy, zwanego powszechnie „Dekretem Bieruta”, który wszedł w życie z dniem 21 listopada 1945 roku, wszelkie grunty na obszarze miasta stołecznego Warszawy przeszły na własność gminy m. st. Warszawy. Dotyczyło to wszystkich gruntów położonych na terenach warszawskich, niezależnie od sposobu użytkowania, lokalizacji czy przeznaczenia nieruchomości.

REKLAMA

Należy zwrócić uwagę na to, że na podstawie ustawy z dnia 20 marca 1950 roku o terenowych organach jednolitej władzy państwowej w wyniku zniesienia związków samorządu terytorialnego majątek miasta stołecznego Warszawy, a zatem i grunty warszawskie, stał się własnością Skarbu Państwa. Obecnie, na podstawie ustawy z dnia 10 maja 1990 roku - przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych gmin, majątek ten został zwrócony gminie miastu stołecznemu Warszawa.

Polecamy: RODO. Ochrona danych osobowych. Przewodnik po zmianach

Uprawnienia dotychczasowych właścicieli

REKLAMA

Na mocy Dekretu Bieruta dotychczasowi właściciele gruntów mieli prawo wystąpienia w terminie sześciu miesięcy od dnia objęcia gruntu w posiadanie przez gminę m. st. Warszawy z wnioskiem o przyznanie im prawa wieczystej dzierżawy gruntu lub prawa zabudowy na tym gruncie. Gmina miała obowiązek uwzględnić wniosek dotychczasowego właściciela, jeżeli korzystanie z gruntu przez dotychczasowego właściciela dawało się pogodzić z przeznaczeniem gruntu według planu zabudowania. W przypadku osób prawnych pozytywne rozpatrzenie wniosku uzależnione było dodatkowo od braku sprzeczności prawa użytkowania gruntu z zadaniami ustawowymi lub statutowymi tej osoby prawnej. Przyznanie odszkodowania uzależnione było od złożenia wniosku w terminie. Jeżeli wniosek nie był uwzględniony uprawniony miał prawo uzyskania dzierżawy wieczystej lub prawa zabudowy innego gruntu albo prawo do odszkodowania.

Budynki i inne przedmioty znajdujące się na gruntach, które przeszły na mocy Dekretu na własność miasta stołecznego Warszawy, pozostawały własnością dotychczasowych właścicieli. Stanowiło to wyjątek od ogólnej zasady obowiązującej w polskim prawie, zgodnie z którą własność budynku jest związana z własnością gruntu, czyli przejście własności gruntu powoduje automatycznie zmianę właściciela budynku.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zobacz: Nieruchomości

Od czasu uchwalenia Dekretu przepisy dotyczące wywłaszczenia gruntów warszawskich przeszły znaczącą ewolucję. Pierwsze zmiany w sytuacji prawnej dotychczasowych właścicieli gruntów warszawskich wprowadziła ustawa z dnia 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości. Z jednej strony rozszerzała ona podstawy odmowy przyznania własności czasowej o sytuacje, gdy grunt był niezbędny na cele użyteczności publicznej, na cele obrony Państwa lub do wykonania zadań określonych w zatwierdzonych planach gospodarczych, do planowej realizacji budownictwa ogólnomiejskiego i zorganizowanego budownictwa mieszkaniowego - przesłanki odmowy stały się zatem bardziej uznaniowe i zależne od woli urzędników. Z drugiej strony w stosunku do gospodarstw rolnych, sadowniczych i warzywniczych oraz domów jednorodzinnych i jednej działki budowlanej, które zostały wywłaszczone po dniu wejścia w życie tej ustawy, to jest po dniu 12 marca 1958 roku, uniezależniały odszkodowanie od złożenia wniosku o przyznanie własności czasowej.

Z kolei Uchwała nr 11 Rady Ministrów z dnia 27 stycznia 1965 r. w sprawie oddania niektórych terenów na obszarze m.st. Warszawy w wieczyste użytkowanie przywróciła przedwojennym właścicielom lub ich następcom prawnym termin do składania wniosków o przyznanie użytkowania wieczystego, jeśli nie dotrzymali go pierwotnie. Uregulowanie to dotyczyło jednak ograniczonego zbioru nieruchomości, m.in. jednej działki budowlanej przeznaczonej pod zabudowę domem jednorodzinnym lub jednej działki zabudowanej takim domem lub małym domem mieszkalnym, jednej działki zabudowanej budynkiem przeznaczonym na warsztat rzemieślniczy, oraz gospodarstw rolnych, sadowniczych i warzywniczych. Z dniem wejścia w życie ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczeniu nieruchomości wygasały prawa do odszkodowania za przejęte przez Państwo grunty i budynki warszawskie, w zamian za co przyznano pewnej grupie dotychczasowych właścicieli uprawnienie do otrzymania wymienionych gruntów – jednej nieruchomości - w użytkowanie wieczyste, pod warunkiem złożenia wniosku do dnia 31 grudnia 1988 roku. Ustawa ta przyznawała prawo do odszkodowania za pewne kategorie nieruchomości.

Zobacz: Finanse

Obecna sytuacja prawna byłych właścicieli i ich następców prawnych

Aktualnie, zgodnie z art. 214 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami poprzednim właścicielom, których prawa do odszkodowania za przejęte przez państwo grunty, budynki i inne części składowe nieruchomości przewidziane w Dekrecie Bieruta wygasły na podstawie przepisów wspomnianej wyżej ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczeniu nieruchomości, jeżeli zgłosili oni lub ich następcy prawni w terminie do dnia 31 grudnia 1988 r. wnioski o oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste, przysługuje prawo żądania zwrotu jednej nieruchomości. Zwrot nieruchomości przysługuje poprzednim właścicielom działek zabudowanych domami jednorodzinnymi, małymi domami mieszkalnymi i domami, w których liczba izb nie przekracza 20, oraz domami, w których przed dniem 21 listopada 1945 r. została wyodrębniona własność poszczególnych lokali, a także domami, które stanowiły przed tym dniem własność spółdzielni mieszkaniowych.

Ponadto, na zasadach określonych w tej ustawie (art. 215) odszkodowania za wywłaszczone nieruchomości mogą dochodzić poprzedni właściciele:

  1. gospodarstwa rolnego, którzy zostali pozbawieni faktycznego władania wspomnianym gospodarstwem po dniu 5 kwietnia 1958 r.
  2. domu jednorodzinnego, jeżeli przeszedł on na własność państwa po dniu 5 kwietnia 1958 r.,
  3. działki, która przed dniem wejścia w życie Dekretu Bieruta mogła być przeznaczona pod budownictwo jednorodzinne, jeżeli poprzedni właściciel bądź jego następcy prawni zostali pozbawieni faktycznej możliwości władania nią po dniu 5 kwietnia 1958 r.

W ramach przyznanego odszkodowania poprzedni właściciel bądź jego następcy prawni mogą otrzymać w użytkowanie wieczyste działkę pod budowę domu jednorodzinnego.

Ustawa ta przyznała także dotychczasowym właścicielom prawo pierwszeństwa w nabyciu bez przetargu nieruchomości przeznaczonych w podanym do publicznej wiadomości wykazie do sprzedaży lub oddania w użytkowanie wieczyste za cenę ustaloną w sposób określony w tej ustawie. Ustawa ta zawiera wyraźny zakaz zbywania nieruchomości, co do których toczy się postępowanie administracyjne dotyczące prawidłowości ich nabycia przez Skarb Państwa lub gminę.

Należy natomiast zaznaczyć, że poprzedni właściciele lub ich następcy prawni, którzy nie złożyli wniosku o przyznanie wieczystej dzierżawy lub prawa zabudowy albo o odszkodowanie zgodnie z Dekretem, a następnie w ramach nowych możliwości prawnych nie ubiegali się o przyznanie określonych w Dekrecie i w późniejszych aktach prawnych uprawnień, nie mają obecnie żadnych możliwości skutecznego dochodzenia praw do nieruchomości objętych przepisami Dekretu albo o odszkodowanie za ich utratę, poza wyżej wymienionym prawem do pierwszeństwa w nabyciu bez przetargu nieruchomości przeznaczonej w podanym do publicznej wiadomości wykazie do sprzedaży lub oddania w użytkowanie wieczyste, jeżeli zaoferują cenę równą wartości tej nieruchomości ustalonej w sposób określony w tej ustawie.

Zapisz się na newsletter
Szukasz mieszkania, budujesz dom, remontujesz? Chcesz wiedzieć jak pielęgnować ogród albo jak oszczędnie ogrzewać swoją nieruchomość? Zapisz się na nasz newsletter i zyskaj dostęp do praktycznych wskazówek oraz najnowszych ofert na rynku!
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Nieruchomości
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Kiedy zaczyna się jesień 2025 r.?

Nie tak łatwo odpowiedzieć na pytanie, kiedy zaczyna się jesień. Inne będą daty rozpoczęcia jesieni astronomicznej, kalendarzowej, meteorologicznej, fenologicznej i termicznej. Jakie więc daty początku jesieni można wskazać w 2025 roku?

Nowe przepisy budowlane - jakie zmiany szykują się na rynku mieszkaniowym? Będzie drożej

Projekt nowego rozporządzenia dotyczącego warunków technicznych budynków wprowadza regulacje dotyczące m.in. instalacji punktów ładowania pojazdów elektrycznych, paneli fotowoltaicznych, magazynów energii oraz dostępności dla osób niepełnosprawnych i seniorów. Jak deweloperzy oceniają te zmiany i jaki będą miały wpływ na koszty inwestycji mieszkaniowych? Sondę przygotował serwis nieruchomości dompress.pl.

Dlaczego fotowoltaika się pali? Jest luka w prawie budowlanym

Dlaczego dochodzi do pożarów instalacji fotowoltaicznej? Ekspert Stowarzyszenia Elektryków Polskich tłumaczy, że wina leży po stronie słabej jakości montażu fotowoltaiki. Co więcej, wiele instalacji powstało bez projektu technicznego. Tutaj jest luka w prawie budowlanym.

Uwaga na wadliwe wyroby budowlane!

W 2024 r. roku nadzór budowlany zlecił badania 259 próbek wyrobów budowlanych, co do których miał podejrzenie, że ich jakość jest gorsza, niż deklarują to producenci. I uwaga, potwierdziło się to w trzech na dziesięć przypadków – wynika z danych Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego, udostępnionych portalowi GetHome.pl.

REKLAMA

Umowa deweloperska - czym jest, a czym nie jest?

W kontekście niedawnych zmian dotyczących rękojmi u deweloperów powrócił temat statusu prawnego umowy deweloperskiej. Wyjaśniamy czym jest ta umowa.

REIT-y w Polsce: utracona szansa czy świadoma ochrona rynku?

Dyskusja o wprowadzeniu do Polski funduszy REIT trwa od blisko dekady. Ostatnie sygnały z rządu wskazują jednak na brak zgody nie tylko na REIT-y mieszkaniowe, ale również na ewentualne fundusze inwestujące w nieruchomości komercyjne. W praktyce może to oznaczać całkowite zamrożenie tej formy inwestowania w naszym kraju. Pytanie, z jakim skutkiem dla krajowych rynków nieruchomości i kapitałowego.

Student wynajmuje mieszkanie (jesień 2025 r.). Czynsze i opłaty za kawalerkę i większe mieszkania

- W niektórych miastach ceny kawalerek zrównały się z cenami małych mieszkań dwupokojowych. Studenci mimo to najpierw wybierają kawalerki, potem szukają mieszkań, które mogliby wynajmować w duetach. Zauważam także, że ceny znowu zaczęły odgrywać wielką rolę w przypadku wynajmów studenckich. Był taki czas, gdy ważniejsza była lokalizacja, a nawet kwestie związane np. z wystrojem mieszkania. Teraz najważniejsza jest cena – przyznaje Mirosław Król, ekspert rynku nieruchomości.

CPK – nowe przepisy 2025: zmiany w wywłaszczeniach nieruchomości i wypłacie odszkodowań [Projekt przyjęty przez Radę Ministrów]

We wtorek, 26 sierpnia 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o Centralnym Porcie Komunikacyjnym (CPK). Chodzi o proces wywłaszczania i uzyskania odszkodowania. Projekt zakłada m.in. wprowadzenie minimalnego terminu na wydanie nieruchomości.

REKLAMA

Ceny mieszkań w 2025 r. rosną wolniej (4,3% r/r) niż wynagrodzenia (+8,9% r/r)

Dostępność cenowa mieszkań poprawia się – sugerują dane GUS i NBP. Sprzyjają temu spadająca już od roku dynamika wzrostu cen mieszkań i solidny wzrost wynagrodzeń. W drugim kwartale 2025 r. mieszkania na 7 największych rynkach były o 4,3% droższe niż rok wcześniej. Za to wynagrodzenia w przedsiębiorstwach w tym samym czasie wzrosły o 8,9%.

Motyl inspiracją prac nad nowymi materiałami do chłodzenia i ogrzewania budynków

Motyl, a dokładnie budowa jego skrzydeł, ma być inspiracją i wzorem dla specjalnych powłok, które będą umożliwiać zarządzanie ciepłem w budynkach. Trwają prace nad nowymi materiałami do chłodzenia i ogrzewania budynków.

REKLAMA