Co musisz wiedzieć o księdze wieczystej - PORADNIK

1) Czym jest księga wieczysta
2) Budowa księgi wieczystej
3) Odpis z księgi wieczystej
4) Zasady ksiąg wieczystych
5) Koszty w postępowaniu wieczystoksięgowym
6) Kiedy obowiązek zgłoszenia nabycia nieruchomości spoczywa na właścicielu
7) Jak wygląda wypełniony wniosek o wpis do księgi wieczystej

---

Czym jest księga wieczysta

Księga wieczysta jest dokumentem urzędowym. Jej najważniejszym celem jest przedstawienie stanu prawnego nieruchomości. Na jej podstawie jesteśmy w stanie stwierdzić komu i jakie przysługują prawa do danej nieruchomości. Faktycznie jest to teczka zawierająca wszystkie dokumenty takie jak akty notarialne, zaświadczenia, wypisy, mapy itp. Celem prowadzenia księgi wieczystej jest ustalenie stanu prawnego nieruchomości. Zakłada się je i prowadzi dla nieruchomości, które takich ksiąg nie posiadają bądź tez zaginęły lub zostały zniszczone. 

Budowa księgi wieczystej

Księga wieczysta składa się z 4 działów, które obejmują:
DZIAŁ I
dział I-O „Oznaczenie nieruchomości” - dane pochodzące z ewidencji gruntów, pozwalające na dokładne oznaczenie nieruchomości,
dział I-Sp „Spis praw związanych z własnością” - ewentualne prawa związane z prawem własności wpisanej nieruchomości,
DZIAŁ II - oznaczenie właściciela (właścicieli),
DZIAŁ III - ograniczone prawa rzeczowe (z wyjątkiem hipotek), prawa osobiste i roszczenia ciążące na nieruchomości,
DZIAŁ IV - hipoteki, z dokładnym określeniem wysokości, waluty, zakresu, rodzaju, pierwszeństwa i ewentualnych innych cech hipoteki.

Przykładowa księga wieczysta :

strony 1-2 Księgi wieczystej

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

strony 3-4 Księgi wieczystej

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

strony 5-6 Księgi Wieczystej.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Co oznacza, że księga jest zmigrowana

Księga wieczysta, którą określa się mianem zmigrowanej to taka, która powstała w wersji papierowej, natomiast w skutek wprowadzenia informatyzacji ksiąg została przeniesiona do informatycznej bazy danych ksiąg wieczystych lub została założona w niedalekiej przeszłości już w systemie informatycznym. Taka migracja ma miejsce w ramach działalności sądów rejonowych, w których prowadzi się księgi wieczyste. Następuje ona odrębnie w poszczególnych wydziałach, w momencie kiedy dany wydział zajmujący się księgami ulega informatyzacji. Czy księga jest zmigrowana czy nie ma kluczowe znaczenie, kiedy chcemy uzyskać z niej odpis. Gdybyśmy chcieli skorzystać z firmy, która sama uzyska odpis za stosowną opłatą w większości przypadków księga musi być zmigrowana. Pozwala to zaoszczędzić czas osobie, która taki odpis chciałaby uzyskać. Aby ustalić czy w danym sądzie obowiązuje już informatyzacja i księgi są w systemie elektronicznym, należy zwrócić się z takim pytaniem do pracownika sekretariatu. Od tego czy księga jest papierowa czy elektroniczna zależy sposób uzyskania odpisu.

---

Odpis z elektronicznej księgi wieczystej

Koszty uzyskania odpisu wynoszą 30 lub 60 zł w zależności od jego rodzaju. Aby uzyskać numer księgi wieczystej najłatwiej jest skontaktować się z wydziałem ksiąg wieczystych w sądzie, który jest właściwy miejscowo dla nieruchomości, lub sąd najbliższy dla tej miejscowości. Księgi wieczyste są jawne, co oznacza, że każdy ma do nich dostęp. Jednak aby uzyskać informację dotyczącej danej nieruchomości musimy znać numer takiej księgi albo numer działki gruntowej.
Posiadając stary numer (sprzed „migracji” – czyli przeniesienia księgi do systemu informatycznego) wystarczy podać go podczas rozmowy. W innym wypadku, należy liczyć się z koniecznością podania szczegółowych informacji na temat nieruchomości tj. nr działki ewidencyjnej, ewentualnie adres (oraz numer mieszkania w przypadku odrębnej własności lokalu).

Innym źródłem informacji o tym czy dla nieruchomości jest prowadzona księga wieczysta i jaki ma numer może być starostwo powiatowe prowadzące ewidencję gruntów i budynków.
Co do numerów telefonicznych do poszczególnych sądów, to bez trudu można odnaleźć je w Internecie bądź pod numerem informacji Telekomunikacji Polskiej (118913).

Wybór odpisu

W zależności od potrzeb możemy wybrać odpis zwykły lub odpis zupełny.

Odpis zwykły to dokument urzędowy wydany przez Centralną Informację. Przedstawia ostatni stan wpisów w księdze wieczystej oraz wzmianki o wnioskach, skargach i apelacjach. Koszt takiego odpisu wynosi 30 zł.
Odpis zupełny również jest dokumentem urzędowym wydawanym przez Centralną Informację. Oprócz ukazania aktualnego stanu, zawiera również wszystkie wcześniejsze wpisy, a więc co do zasady jest o wiele obszerniejszy i zawiera dużo więcej informacji. Koszt takiego odpisu wynosi 60 zł.

Odpis zwykły w zupełności wystarcza do przeprowadzenia czynności w kancelarii notarialnej.

Zaświadczenie o zamknięciu księgi wieczystej wskazuje, iż księga wieczysta została zamknięta np. w wyniku odłączenia wszystkich działek do innej księgi wieczystej (10 zł).
Samo wypełnienie formularza nie powinno nam sprawić problemu. Wpisujemy swoje dane oraz numer księgi wieczystej, datę i składamy podpis.
Błędne wpisanie numeru księgi wieczystej spowoduje, że dostaniemy odpis z innej księgi (o ile księga o takim numerze będzie istniała). Jeśli takiej księgi nie będzie, to wpłacona kwota nie zostanie stracona, wystarczy ponownie, ale już bez błędu wpisać numer i uzyskamy odpis.
W formularzu możemy również wskazać adres, na który księga zostanie nam dostarczona za zaliczeniem pocztowym. To rozwiązanie dla tych, którzy nie chcą czekać na wydrukowanie odpisu z księgi, a tak się zdarza w wypadku bardzo obszernych ksiąg.

Należy pamiętać, że nie można kreślić po wniosku, jeżeli zdarzy nam się jakaś pomyłka; w przypadku chęci dokonania zmian musimy ponownie wypełnić wniosek.
Wniosek najpierw opłaca się w kasie, wówczas uzyskujemy dowód wpłaty. Dopiero opłacony wniosek możemy złożyć w celu uzyskania odpisu. Odpis musi być opatrzony pieczęcią i podpisem pracownika sekretariatu. 

Taki odpis możemy uzyskać tylko dla księgi, która została zmigrowana.

Praktyczne wskazówki

Odpis ksiąg elektronicznych można uzyskać w każdym sądzie wieczystoksięgowym obsługującym system informatyczny. Oznacza to, że w sytuacji, w której nieruchomość znajduje się na drugim końcu Polski nie musimy jechać do tamtejszego sądu po odpis. We wniosku o wydanie odpisu należy wyraźnie zaznaczyć kod wydziału, w którym znajduje się dana księga.
Uzyskanie księgi wieczystej wiąże się z dość długim, około godzinnym oczekiwaniem na początku, aby opłacić wniosek a później na wydruk i opieczętowanie odpisu. Najlepiej po odpis udać się od razu po otworzeniu sądu, zwykle zaraz po godzinie 8:00, wówczas unikniemy długich kolejek.
Nie wszystkie sądy włączyły się do sieci informatycznej, tak więc nie wszędzie możemy uzyskać odpis w powyższy sposób.

Odpis z papierowej księgi wieczystej

Obecnie w Polsce trwa szeroko zakrojony proces zmigrowania ksiąg wieczystych, a więc ich zinformatyzowanie i przekształcenie z formy papierowej na formę elektroniczną. Niestety nadal w wielu placówkach księgi są papierowe, więc sposób pozyskania odpisu jest nieco inny niż w przypadku odpisu ze zmigrowanej księgi wieczystej.
Aby uzyskać odpis z papierowej księgi wieczystej tak samo jak w przypadku księgi zmigrowanej musimy znać jej numer. Gdy będziemy mieli starą księgę (papierową) wówczas numer ten jest oznaczony jako ciąg cyfr np. 123456. Nowy numer oprócz cyfr zawiera również skrótowo oznaczoną miejscowość.

Kod dla Warszawy - Mokotowa w Warszawie - dla części miasta stołecznego Warszawy w granicach ustalonych dla dzielnic: Bemowo, Bielany, Ochota, Ursus, Włochy i Żoliborz oraz gminy Izabelin to np.WA1M/123456/9.

Jeżeli nie posiadamy numeru księgi, trzeba go będzie ustalić. W pierwszej kolejności należy zwrócić się do właściwego wydziału wieczystoksięgowego – mimo że sama księga jest papierowa, to ewidencja takich ksiąg jest zinformatyzowana, więc jej odnalezienie nie powinno zając wiele czasu. Jeśli to nie okaże się pomocne, wówczas takich informacji możemy doszukiwać się w starostwie sprawdzając numer księgi w ewidencji gruntów i budynków.
W przypadku odpisu z księgi papierowej gotowe druki niestety nie istnieją. Taki wniosek musimy napisać sami. Musimy w nim umieścić:
a) nasze dane osobowe,
b) oznaczenie sądu i wydziału wieczysto księgowego,
c) oznaczenie, że jest to wniosek o wydanie odpisu z księgi wieczystej.

Wnosimy o wydanie odpisu z księgi wieczystej o numerze: ……. prowadzonej przez sąd rejonowy w …………. xxx Wydział Ksiąg Wieczystych.
Wniosek należy podpisać oraz opłacić znaczkami sądowymi lub przelewem na rachunek sądu. Wysokość zależy od grubości księgi, zwykle kwota ta wynosi około 30 zł. W przypadku przelewu należy również załączyć potwierdzenie przelewu.
Wniosek składamy osobiście w siedzibie sądu lub możemy przesłać go pocztą. Możemy monitorować doręczenie wniosku telefonicznie i próbować umówić się na konkretny termin odbioru odpisu z księgi. W odróżnieniu od ksiąg zmigrowanych, na odpis z księgi papierowej będziemy musieli czekać około 3 tygodni.

• Odpis z księgi możemy uzyskać jedynie w wydziale właściwym miejscowo dla nieruchomości.
• Treść odpisu z księgi papierowej jest prostsza w zrozumieniu dla osób, które nie miały nigdy z nią do czynienia.

---

Zasady ksiąg wieczystych

Zasada jawności ksiąg wieczystych

Z ustawy regulującej księgi wieczyste wynika, że są one jawne, a więc dostępne dla wszystkich. Nie można zasłaniać się ich nieznajomością co do wpisów w niej zawartych lub wniosków, o których uczyniono w niej wzmiankę. Tak więc zapoznać się z księgą może każdy w obecności pracownika sądu. Zasada ta polega na zagwarantowaniu każdej osobie swobodnego zapoznania się z informacjami w niej zawartymi, a co za tym idzie brak możliwości powoływania się na jej nieznajomość.

Zasada domniemania zgodności ze stanem prawnym

Domniemywa się, iż prawo ujawnione w księdze wieczystej zostało wpisane w sposób zgodny z prawem a prawo, które zostało wykreślone nie istnieje. Domniemanie zgodności stanu prawnego ujawnionego w księdze wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym służyć ma pewności obrotu prawnego. Daje więc podstawy do funkcjonowania zasady rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych.

Zasada domniemania zgodności ze stanem prawnym

Zasada ta polega na tym, że osoba, która dokonuje czynności prawnej o skutkach rozporządzających z osobą uprawnioną, według treści księgi wieczystej nabywa własność lub inne prawo rzeczowe, choćby stan prawny ujawniony w księdze wieczystej nie był zgodny z rzeczywistym stanem prawnym.

Koszty w postępowaniu wieczysto księgowym:

Prowadzenie księgi wieczystej dla określonej nieruchomości zapewnia bezpieczeństwo w obrocie nieruchomościami oraz jest pomocne zarówno dla właścicieli jak i dla innych osób posiadających jakikolwiek tytuł prawny do danego terenu. 

Postępowanie wieczystoksięgowe wiąże się z koniecznością ponoszenia opłat sądowych. Zgodnie z ustawą z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 167, poz. 1398 z późn. zm.) wysokość opłat kształtuje się w następujący sposób:
• założenie księgi wieczystej 60 zł,
• wpis w księdze wieczystej własności, użytkowania wieczystego lub ograniczonego prawa rzeczowego (np. służebności drogi koniecznej, służebności mieszkania, hipoteki) 200 zł,
• wpis własności, użytkowania wieczystego lub spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu na podstawie dziedziczenia, zapisu lub działu spadku albo zniesienia współwłasności, niezależnie od liczby udziałów w tych prawach 150 zł,
• sprostowanie działu I księgi wieczystej 60 zł.

Kiedy obowiązek zgłoszenia nabycia nieruchomości spoczywa na właścicielu

Jeżeli nieruchomość nie jest nabywana w drodze umowy sporządzanej w kancelarii notarialnej, to obowiązek zgłoszenia nabycia własności w księdze wieczystej spoczywa na tym kto daną nieruchomość nabył.
Każda zmiana w sferze własności nieruchomości powinna być odzwierciedlona w jej księdze wieczystej. Jeśli przeniesienie własności następuje w drodze umowy sporządzanej przed notariuszem – wówczas to notariusz występuje z wnioskiem o dokonanie wpisu do księgi wieczystej bezpośrednio w podpisanym akcie.
Jeżeli jednak własność nabywana jest w drodze orzeczenia sądu (np. stwierdzenia nabycia spadku) czy decyzji administracyjnej, obowiązek zgłoszenia nowego stanu prawnego nieruchomości spoczywa na nowym właścicielu.

---

Jak wygląda wypełniony wniosek o wpis do księgi wieczystej

Aby przybliżyć Państwu jak prawidłowo wypełnićwniosek o wpis do księgi wieczystej, prezentujemy gotowy, czyli już poprawniewypełniony formularz. Kliknijtutaj.

Natomiast pozostałe formularze wniosków znajdąPaństwo poniżej:

Formularze wniosków stosowanych w sądachrejonowych prowadzących księgi wieczyste w systemie informatycznym: (należy drukować dwustronnie)

Wniosek o wpis w księdze wieczystej (KW-WPIS) (pobierz)

Wniosek o wydanie odpisu dokumentu z akt księgiwieczystej (KW-ODPIS-AKT) (pobierz)

Załącznik - Oznaczenie działki ewidencyjnej (KW-OZN)(pobierz)

Załącznik - Żądanie wpisu w księdze wieczystej(KW-ZAD) (pobierz)

Załącznik - Pełnomocnik / przedstawiciel ustawowy (KW-PP)(pobierz)

Załącznik - Wnioskodawca / uczestnik postępowania(KW-WU) (pobierz)

Wniosek o założenie księgi wieczystej (KW-ZAL) (pobierz)

Wniosek o wgląd do księgi wieczystej / wydaniewydruku księgi wieczystej (KW-WGLAD) (pobierz)

Formularze wniosków składanych do Centralnej Informacji Ksiąg Wieczystych: (należy drukować dwustronnie)

Wniosek o wydanie odpisu księgi wieczystej / zaświadczenia o zamknięciu księgi wieczystej (KW-ODPIS) (pobierz)

Sądy zajmujące się prowadzeniem ksiąg wieczystych w Okręgu Warszawskim:

1) Sąd Rejonowy w Grodzisku Mazowieckim - Wydział Ksiąg Wieczystych - dla obszaru właściwości tego Sądu,
2) Sąd Rejonowy w Legionowie - Wydział Ksiąg Wieczystych - dla obszaru właściwości tego Sądu,
3) Sąd Rejonowy w Nowym Dworze Mazowieckim - Wydział Ksiąg Wieczystych - dla obszaru właściwości tego Sądu,
4) Sąd Rejonowy w Otwocku - Wydział Ksiąg Wieczystych - dla obszaru właściwości tego Sądu,
5) Sąd Rejonowy w Pruszkowie - Wydział Ksiąg Wieczystych dla obszaru właściwości tego Sądu,
6) Sąd Rejonowy dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie cztery wydziały ksiąg wieczystych obejmujące obszar właściwości Sądu Rejonowego dla miasta stołecznego Warszawy w Warszawie, Sądu Rejonowego dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie, Sądu Rejonowego dla Warszawy-Pragi w Warszawie oraz Sądu Rejonowego dla Warszawy - Śródmieścia w Warszawie:
a) Wydział Ksiąg Wieczystych - dla części gminy Warszawa - Centrum określonej w statucie tej gminy granicami administracyjnymi dzielnic: Ochota, Wola i Żoliborz oraz gmin: Warszawa - Bemowo, Warszawa - Bielany, Warszawa - Ursus, Warszawa - Włochy i Izabelin,
b) Wydział Ksiąg Wieczystych - dla części gminy Warszawa - Centrum określonej w statucie tej gminy granicami administracyjnymi dzielnicy Mokotów oraz gmin: Warszawa - Ursynów, Warszawa - Wilanów, Góra Kalwaria, Konstancin-Jeziorna, Lesznowola, Piaseczno i Prażmów,
c) Wydział Ksiąg Wieczystych - dla części gminy Warszawa-Centrum określonej w statucie tej gminy granicami administracyjnymi dzielnic Praga-Północ i Praga-Południe oraz gmin: Warszawa - Białołęka, Warszawa-Rembertów, Warszawa - Targówek i Warszawa-Wawer,
d) Wydział Ksiąg Wieczystych - dla części gminy Warszawa - Centrum określonej w statucie tej gminy granicami administracyjnymi dzielnicy Śródmieście,
7) Sąd Rejonowy w Wołominie - Wydział Ksiąg Wieczystych - dla obszaru właściwości tego Sądu

Pełen spis sądów zajmujących się prowadzeniem ksiąg wieczystych na terenie całej Polski znajdziesz tutaj: