Hipoteka odwrócona – fakty i mity o usłudze finansowej

O hipotece odwróconej krąży wiele stereotypów. Niewiele osób rozróżnia hipotekę odwróconą w modelu sprzedażowym (tzw. rentę dożywotnią) od hipoteki odwróconej w modelu kredytowym (tzw. odwrócony kredyt hipoteczny). Najwięcej jednak pytań wywołują kwestie prawne. Na najczęściej zadawane pytania odpowiada Robert Majkowski, Prezes Funduszu Hipotecznego DOM.

• Senior, w chwili podpisania umowy o dożywocie (np. z funduszem hipotecznym) przestaje być właścicielem nieruchomości.

PRAWDA

W obecnym stanie prawnym umowa o dożywocie wiąże się z tym, że senior przekazuje (nabywcy i świadczeniodawcy) prawo własności do nieruchomości. Dzieje się to w dniu podpisania umowy. Mimo to, emeryt może nadal zamieszkiwać w swojej nieruchomości, co gwarantuje mu służebność osobista mieszkania. Służebność jest wpisana do księgi wieczystej. W przypadku umowy z funduszem, po zawarciu umowy, senior otrzymuje comiesięczną rentę wypłacaną dożywotnio. Od chwili podpisania umowy nie jest również zobowiązany do opłacania czynszu, podatku od nieruchomości, nie ponosi kosztów związanych z jej utrzymaniem i ubezpieczeniem. Dodatkowo fundusz może zaproponować jednorazową wypłatę większej kwoty.

•  Po podpisaniu umowy spadkobiercy będą mogli odzyskać/dziedziczyć nieruchomość

NIEPRAWDA

W Polsce istnieją dwie formy (umowa o dożywocie lub umowa renty) na mocy, których senior przenosi własność nieruchomości na świadczeniodawcę (w zamian za opiekę lub świadczenia pianieżne określone w umowie). To oznacza, że nieruchomość przekazana świadczeniodawcy nie może być dziedziczona, bo nie wchodzi do masy spadkowej.

•  Jeśli senior, który podpisał umowę o dożywocie będzie żył za długo, a suma wypłat z tytułu renty dożywotniej przewyższy wartość mieszkania to świadczenia przestaną być wypłacane.

NIEPRAWDA

Fundusze hipoteczne, na mocy podpisywanych umów o dożywocie, przyjmują na siebie zobowiązanie, że będą wypłacać świadczenia pieniężne dożywotnio. Warto podkreślić, że świadczenia pieniężne w przypadku funduszy hipotecznych i umów o dożywocie są wypłacane nawet wtedy, gdy suma kosztów (poniesionych przez fundusz) przekracza wartość nieruchomości. Dodatkowo świadczenia wypłacane przez fundusze hipoteczne są waloryzowane, czyli ich wartość rośnie w czasie zgodnie ze zmianami inflacji. Takie rozwiązanie chroni przed wzrostem kosztów życia i zachowuje siłę nabywczą otrzymywanych od funduszu wypłat.

•  Senior nie może odstąpić od umowy o dożywocie

NIEPRAWDA

Co do zasady, umowa o dożywocie, która wiąże się z przeniesieniem własności nieruchomości, zawarta w formie aktu notarialnego nie może być odwołana przez zbywcę domu lub mieszkania (seniora). W niektórych przypadkach można jednak wystąpić o sądowne prawo do odstąpienia od umowy, zwłaszcza jeśli jej warunki nie są spełniane (czyli np. świadczenia pieniężne nie są wypłacane). Wszystko jednak zależy od szczegółowych zapisów w kontrakcie. W przypadku Funduszu Hipotecznego DOM rozwiązanie umowy i odzyskanie własności mieszkania jest możliwe, pod warunkiem, że senior zwróci pieniądze, które do tej pory otrzymał (wraz z odsetkami w wys. stopy lombardowej NBP) oraz koszty bezpośrednio związane z umową, które fundusz hipoteczny poniósł podczas podpisywania kontraktu (np. opłaty za notariusza).