REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Przekształcenie użytkowania wieczystego we własność a VAT - wyrok TSUE

PwC Studio
Serwis prawno-podatkowy PwC
Przekształcenie użytkowania wieczystego we własność a VAT - wyrok TSUE
Przekształcenie użytkowania wieczystego we własność a VAT - wyrok TSUE

REKLAMA

REKLAMA

Przekształcenie prawa użytkowania wieczystego nieruchomości w prawo pełnej własności w zamian za uiszczenie opłaty stanowi dostawę towarów opodatkowaną VAT. Tak orzekł Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z 25 lutego 2021 r. (sygn. C‑604/19).

Czy przekształcenie użytkowania wieczystego we własność nieruchomości jest opodatkowane VAT?

Analizowane przez Trybunał zagadnienie było przedmiotem pytań prejudycjalnych zadanych przez Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu. W sprawie rozpatrywanej przez WSA toczył się spór pomiędzy jednostką samorządu terytorialnego a fiskusem, dotyczący charakteru, a w konsekwencji traktowania podatkowego, tzw. opłat przekształceniowych. 1 stycznia 2019 r. weszły bowiem w życie przepisy, zgodnie z którymi dotychczasowi użytkownicy wieczyści gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe stali się z mocy prawa ich właścicielami. Z tytułu tego przekształcenia właściciele (a wcześniej użytkownicy wieczyści) nieruchomości zobowiązani zostali do uiszczania rocznej opłaty przez okres 20 lat, licząc od dnia przekształcenia. Opłata mogła zostać wniesiona także jednorazowo.

W złożonym wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej Gmina stała na stanowisku, że przedmiotowe opłaty nie powinny podlegać opodatkowaniu. W ocenie Gminy nie są one związane z dostawą towarów rozumianą jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel – przeniesienie takich uprawnień nastąpiło bowiem już wcześniej – w momencie ustanowienia prawa użytkowania wieczystego. Dyrektor KIS nie zgodził się z podatnikiem, wskazując, że opłaty przekształceniowe stanowią pozostałą do zapłaty należność z tytułu ustanowienia prawa użytkowania wieczystego gruntu.

REKLAMA

Przekształcenie z mocy ustawy prawa użytkowania wieczystego w prawo własności  za opłatą jest dostawą towarów dla celów VAT

W wydanym rozstrzygnięciu Trybunał nie podzielił w całości stanowiska żadnej ze stron i orzekł, że:

  • przekształcenie z mocy ustawy prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości w zamian za uiszczenie opłaty stanowi dostawę towarów dla celów VAT;
  • przy takim odpłatnym przekształceniu prawa użytkowania wieczystego nieruchomości w prawo własności Gmina działa w charakterze podatnika VAT, a nie jako organ władzy publicznej.

REKLAMA

W pierwszej kolejności należy wskazać, że określając charakter transakcji, TSUE odwołał się do art. 14 ust. 2 lit. a) Dyrektywy VAT, zgodnie z którym dostawą towarów jest między innymi przeniesienie prawa własności do towaru w zamian za odszkodowanie, z nakazu wydanego przez organ władzy publicznej lub w jego imieniu, albo z mocy prawa (w polskim porządku prawnym zapis ten ujęty został w art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT). Co więc istotne, w ocenie Trybunału, w analizowanym, specyficznym przypadku, dla zidentyfikowania dostawy towaru nie musi dojść do przekazania faktycznego władztwa nad tym towarem, wystarczy formalne przeniesienie prawa własności dokonane z mocy prawa. Dodatkowo w wyroku podkreślono, że wyrażenie „w zamian za odszkodowanie” należy interpretować zgodnie z autonomiczną, jednolitą definicją właściwą prawu Unii, niezależnie od znaczenia nadanego prawem krajowym.

Oceniając natomiast charakter, w jakim występuje Gmina, Trybunał podniósł, że analizowana czynność pozwala Gminie na uzyskanie dochodu o stałym charakterze, a tym samym wpisuję się w zakres jej działalności gospodarczej. Jednocześnie warunki przekształcenia i wysokość opłat nie są ustalane przez Gminę, co skutkuje niemożnością uznania, że jej działania podejmowane są w ramach władztwa publicznego.

W konsekwencji, w wyniku analizy poszczególnych przesłanek, TSUE doszedł do przekonania, że przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności stanowi dostawę towarów podlegającą opodatkowaniu VAT.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Każda opłata przekształceniowa objęta jest zakresem opodatkowania VAT

REKLAMA

Wydany przez TSUE wyrok może mieć istotne znaczenie praktyczne dla jednostek samorządu terytorialnego. Odbiega on bowiem znacząco od dotychczasowej wykładni przepisów dokonywanej przez polskie sądy i organy podatkowe.
Zgodnie ze stanowiskiem powszechnie prezentowanym w ostatnich latach, opłaty przekształceniowe były rozumiane jako pozostała do zapłaty należność z tytułu ustanowienia użytkowania wieczystego. W tym kontekście samo przekształcenie tego prawa w prawo własności gruntu nie było postrzegane jako odrębna dostawa towarów. Co za tym idzie – zasady opodatkowania opłat otrzymywanych przez samorządy z tytułu przekształcenia ustalane były na podstawie przepisów obowiązujących w momencie ustanowienia prawa użytkowania wieczystego. Co szczególnie istotne, podejście takie prowadziło do konkluzji, zgodnie z którą opłaty wnoszone w zamian za przekształcenie prawa użytkowania wieczystego ustanowionego przed 1 maja 2004 r. nie podlegały opodatkowaniu. Przed tym dniem bowiem, zgodnie z poprzednim stanem prawnym, grunt nie był traktowany jako towar, a tym samym jego sprzedaż lub ustanowienie użytkowania wieczystego nie stanowiło dostawy towarów.

Analiza wyroku TSUE prowadzi natomiast do wniosku, że każda opłata przekształceniowa objęta jest zakresem opodatkowania VAT. Przekształcenie prawa użytkowania wieczystego gruntu we własność stanowi bowiem nową dostawę, niezależną od dostawy pierwotnej, tj. ustanowienia prawa użytkowania wieczystego. W konsekwencji należy stosować do niej przepisy obowiązujące w dacie przekształcenia.

Biorąc pod uwagę powyższe, można spodziewać się zmiany linii interpretacyjnej i orzeczniczej w kierunku mniej korzystnym dla podatników. Warto jednak podkreślić, że w wydanym wyroku Trybunał pozostawił szereg czynników do weryfikacji i oceny przez sąd krajowy. Dodatkowo nie można tracić z pola widzenia faktu, że rozstrzygnięcie to dotyczyło ściśle sprecyzowanego stanu faktycznego, tj. określonego rodzaju przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności, dokonanego na podstawie szczególnego aktu prawnego. Tym samym aktualne pozostaje pytanie, w jakim zakresie wyrok TSUE zostanie przeniesiony do polskiego porządku prawnego.

Katarzyna Dobosz, Senior Associate
Wojciech Gede, Senior Manager
PwC Polska

Źródło: PwC

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Nieruchomości
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Nowość! Rząd ogłasza nowy program dopłat do zakupu mieszkania - Pierwsze klucze: kto dostanie, ile na jakich zasadach. Deweloperzy tym razem nie skorzystają z publicznych pieniędzy

Rząd ogłosił w czwartek 13 lutego 2025 roku nowy program mieszkaniowy: Klucz do mieszkania. Kto teraz może liczyć na wsparcie przy zakupie mieszkania i na jakich zasadach w ramach programu Pierwsze klucze.

Nowy rządowy program wsparcia "Klucz do mieszkania". Nie będzie możliwości kupna mieszkania od flipera

Minister rozwoju Krzysztof Paszyk poinformował o nowym rządowym programie "Klucz do mieszkania". Zakłada on wsparcie dla zakupu mieszkania tylko z rynku wtórnego oraz zakup domów z rynku wtórnego, lub działki i budowy domu metodą gospodarczą.

Co kiedy siać? Kalendarz ogrodnika

Niedługo rozpocznie się astronomiczna i kalendarzowa wiosna. Już w tym momencie warto zapoznać się z kalendarzem siewu do gruntu poszczególnych warzyw siew poszczególnych warzyw do gruntu. Niektóre z nich przykryte folią mogą zostać zasiane jeszcze w lutym. Inne zaś będzie można siać dopiero gdy zrobi się cieplej.

Nowość! Mieszkania potanieją bo będą jawne ceny nieruchomości w ofertach, jak obowiązkowo jawne wynagrodzenia

Nadchodzą zmiany na rynku nieruchomości: Według jednej z szykowanych zmian w prawie, deweloperzy mogą wkrótce zostać zobowiązani do publicznego ujawniania cen oferowanych mieszkań. Czy to zahamuje silny wzrost cen mieszkań i domów notowany od dłuższego czasu?

REKLAMA

Czy z powodu tańszych kredytów sprzedaż mieszkań wzrosła?

Czy z powodu tańszych kredytów sprzedaż mieszkań wzrosła? Czy jest więcej chętnych na własne M? Jakie nastroje można zaobserwować na rynku?

Rok 2024 na rynku nieruchomości

Rok 2024 na rynku nieruchomości. W minionym roku na rynku mieszkaniowym nastąpiło wiele ciekawych zmian. Wpłynęło to na nowe kierunki rozwoju i trendy inwestycyjne.

Luty w ogrodzie. Kalendarz ogrodnika [10 ZADAŃ]

W lutym powoli czujemy zbliżającą się wiosnę. Zaczyna docierać przez chmury coraz więcej słońca. Ptaki zaznaczają swoją obecność śpiewem, a przez ziemię przeciskają się pierwsze zielone pędy, np. rabarbaru czy krokusów. Jakie prace wykonuje się w lutym w ogrodzie? Oto kalendarz ogrodnika.

Potrzeby demograficzne się zmieniają. Czy deweloperzy nadążają za nimi?

Zmieniają się potrzeby demograficzne, co sprawia, że deweloperzy muszą zastosować nowe podejście do projektowania osiedli i mieszkań. Na co trzeba zwracać szczególną uwagę?

REKLAMA

Dlaczego mieszkania są drogie, mimo, że budujemy ich coraz więcej? [WYWIAD]

Dlaczego mieszkania są drogie, mimo, że budujemy ich coraz więcej? Jak zbić szalone ceny na rynku nieruchomości? Co się stanie z cenami na rynku mieszkaniowym po zakończeniu wojny na Ukrainie? Gościem Infor.pl jest Kamil Fejfer, dziennikarz ekonomiczny, związany z kanałem Ekonomia i Cała Reszta.

Teraz kontrole w mieszkaniach i domach, kto naruszył umowę Czyste Powietrze, ten zwraca dotację z odsetkami za pięć lat wstecz

Zatrzymali program Czyste Powietrze i ruszyli ze zmasowanymi kontrolami. Jedno i drugie - bo nadużycia przekroczyły niewyobrażalny poziom. Ale kto oszukiwał bardziej: firmy korzystające z luk czy gospodarstwa domowe chcące rozwiązać problem kopciuchów czy nieszczelnych okien. A skutki kontroli mogą być dla budżetów domowych bardzo dotkliwe.

REKLAMA