REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Co dla frankowiczów zmienia wyrok TSUE z 29 kwietnia 2021 r.?

Co dla frankowiczów zmienia wyrok TSUE z 29 kwietnia 2021 r.?
Co dla frankowiczów zmienia wyrok TSUE z 29 kwietnia 2021 r.?

REKLAMA

REKLAMA

Kredyty frankowe. W dniu 29 kwietnia 2021 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej odpowiedział w wyroku na pytania w tzw. sprawie kredytu frankowego, które pod koniec 2019 roku zadał Sąd Okręgowy w Gdańsku (wyrok w sprawie C-19/20). Co wynika z tego wyroku TSUE dla polskich frankowiczów?

Na jakie pytania odpowiadał TSUE?

Pytania były następujące:
1) Czy sąd krajowy ma obowiązek stwierdzenia nieuczciwości postanowienia umownego, jeśli zostało ono zmienione aneksem?
2) Czy w umowach byłego banku GE Money możliwy jest zabieg polegający na „odcięciu” marży banku wkalkulowanej w kurs tabelaryczny banku przy pozostawieniu w umowie kursu średniego NBP, który był podstawą do ustalenia kursu tabelarycznego?
3) Czy uchwalenie ustawy antyspreadowej może skutkować tym, że sąd nie będzie miał obowiązku stwierdzenia nieuczciwego charakteru postanowienia umownego?
4) Czy nieważność wynikająca z abuzywności postanowień umownych skutkuje wyrokiem konstytutywnym – czy można przyjąć, że dopiero od wyroku ustalającego nieważność umowy rozpoczyna się wymagalność i tym samym bieg terminu przedawnienia się roszczeń banku i konsumenta o zwrot świadczeń z nieważnej umowy?
5) Czy termin przedawnienia roszczeń banku należy liczyć od daty wypłaty kapitału?

REKLAMA

Co orzekł Trybunał?

Odpowiedzi TSUE zawarte w wyroku z 29 kwietnia 2021 r. są korzystne dla frankowiczów. W głównej mierze stanowią jednak podtrzymanie dotychczas wywiedzionych już stanowisk TSUE i polskich sądów.

REKLAMA

1. Udzielając odpowiedzi na pierwsze z pytań TSUE podkreślił, że późniejsza zmiana wykonywania umowy kredytowej, poprzez zawarcie aneksu czy porozumienia, zezwalających kredytobiorcy na spłatę kredytu bezpośrednio w walucie franka szwajcarskiego, nie ma przełożenia na prawną ocenę klauzul przeliczeniowych pod kątem ich abuzywności.
Wyrok TSUE stwierdza więc, że nieuczciwe warunki umowy zawarte w dniu jej podpisania nie mogą być uchylone aneksem, jeżeli konsument nie został poinformowany o faktycznych celach i skutkach zawarcia tego aneksu, chyba że konsument poprzez zmianę nieuczciwego warunku zrezygnował z takiego przywrócenia w drodze wolnej i świadomej zgody. Ocena tej okoliczności należy do sądu krajowego. Oznacza to, że obecna spłata kredytu w walucie CHF - w oparciu o zawarty z bankiem aneks, nie zamyka takiemu kredytobiorcy prawa do kwestowania umowy kredytowej zawierającej niedozwolone postanowienia.

REKLAMA

2. W odpowiedzi na drugie pytanie TSUE dotyka kwestii związanej z postanowieniami stosowanymi w umowach dawnego GE Money Banku, odnoszących się do określania kursów Banku jako sumę NBP i marży kursowej.
Z jednej strony TSUE wskazał, że przepisy unijne nie stoją na przeszkodzie, by sąd krajowy usunął jedynie część postanowienia - nieuczciwy element umowy. Dodał jednak, że taki zabieg ma sens wówczas, gdy w ten sposób zrealizowany będzie odstraszający cel dyrektywy i o ile element ten stanowi odrębne zobowiązanie umowne, które może być przedmiotem indywidualnej kontroli pod kątem nieuczciwego charakteru.
TSUE przypomniał, że z drugiej jednak strony przepisy unijne stoją na przeszkodzie temu, by sąd krajowy usunął jedynie nieuczciwy element warunku umowy zawartej między przedsiębiorcą a konsumentem, jeżeli takie usunięcie sprowadzałoby się do zmiany treści tego warunku poprzez zmianę jego istoty, czego zbadanie leży po stronie tego sądu.

Co ciekawe - zdaniem sądu gdańskiego, usunięcie tego elementu zmienia istotę klauzuli w jej pierwotnym brzmieniu. Podobne stanowisko zajął także rząd Polski, który wskazał, że sąd nie może stwierdzić niedozwolonego charakteru jedynie niektórych elementów postanowienia. W konsekwencji należy przyjąć za trafne, że niemożliwe jest wykreślenie z umowy samej marży kursowej tak jak chce tego bank, jest z powyższych względów niemożliwe.

3. W odpowiedzi na trzecie pytanie TSUE stanął na stanowisku, stwierdzenie nieuczciwego charakteru warunku umowy zawartej między przedsiębiorcą a konsumentem należy do sądu krajowego, nawet w sytuacji, gdy warunek ten został zmieniony przez te strony w drodze aneksu. Jak wskazał w zd. 54 i 59 „celem zamierzonym przez tę dyrektywę (93/13) jest ochrona konsumenta i przywrócenie równowagi pomiędzy stronami poprzez wyłączenie zastosowania warunków uznanych za nieuczciwe, przy jednoczesnym zachowaniu, co do zasady, ważności pozostałych warunków danej umowy (wyrok z dnia 7 sierpnia 2018 r., Banco Santander i Escobedo Cortés, C96/16 i C94/17, EU:C:2018:643, pkt 75).” (…). Jej cele „są w pełni spełnione, gdy sytuacja prawna i faktyczna, w jakiej konsument znalazłby się w braku nieuczciwego warunku umownego, zostaje przywrócona, a wada, która obciążała umowę, zostaje usunięta przez strony w drodze zawarcia aneksu, o ile konsument ten przy zawieraniu aneksu był świadomy niewiążącego charakteru tego warunku i wynikających z niego konsekwencji.” W praktyce oznacza to, że zmiana regulacji prawnych dokonana na mocy ustawy antyspreadowej z 2011 r., nie wyłącza obowiązku sądu krajowego od badania i stwierdzenia nieuczciwego charakteru postanowienia umownego.

4. Odpowiadając na czwarte pytanie TSUE podkreślił, że „unieważnienie umowy, której nieuczciwy charakter został stwierdzony, nie może stanowić sankcji przewidzianej w dyrektywie. Ponadto, unieważnienie umowy w postępowaniu przed Sądem Okręgowym w Gdańsku nie może zależeć od wyraźnego żądania konsumentów, lecz wynika z obiektywnego zastosowania przez sąd krajowy kryteriów ustanowionych na mocy prawa krajowego." Jeśli więc jeżeli sąd krajowy uzna, iż zgodnie z przepisami prawa krajowego utrzymanie w mocy umowy bez zawartych w niej nieuczciwych warunków nie jest możliwe, to postanowienia dyrektywy 93/13 zasadniczo nie stoją na przeszkodzie jej unieważnieniu. Tożsame stanowisko TSUE wywiódł w wyrok z dnia 3 października 2019 r., Dziubak, C260/18, EU:C:2019:819, pkt 43).

5. W odpowiedzi na piąte pytanie Trybunał orzekł, że w przypadku gdy sąd krajowy uzna, że sporna umowa kredytowa jest nieważna, sąd ten ma obowiązek wyczerpująco i obiektywnie zawiadomić konsumenta o skutkach związanych z unieważnieniem tej umowy – głównie w aspekcie ekonomicznym. Zdaniem TSUE „ Aby jednak konsument mógł udzielić wolnej i świadomej zgody, sąd krajowy winien wskazać stronom, w ramach krajowych norm proceduralnych i w świetle zasady słuszności w postępowaniu cywilnym, w sposób obiektywny i wyczerpujący, konsekwencji prawnych, jakie może pociągnąć za sobą usunięcie nieuczciwego warunku, i to niezależnie od tego, czy strony są reprezentowane przez pełnomocnika zawodowego, czy też nie. Taka informacja jest w szczególności tym bardziej istotna, gdy niezastosowanie nieuczciwego warunku może prowadzić do unieważnienia całej umowy, narażając ewentualnie konsumenta na roszczenia restytucyjne, jak przewiduje to sąd odsyłający w sprawie w postępowaniu głównym.”

Komentarz do odpowiedzi TSUE

Przeprowadzona wyżej analiza prowadzi do wniosku, że rozstrzygnięcie to jest powieleniem wypracowanego już dotychczas w sprawach frankowych dorobku orzeczniczego. Co najważniejsze – wyrok ten wpisuje się w nurt korzystnych dla kredytobiorców frankowych rozstrzygnięć sądów.

Praktyka pokazuje, że wiele z sądów powszechnych oczekiwało na ten wyrok, niejednokrotnie zawieszając postępowania do czasu jego wydania. Podobną ścieżkę obrał Sąd Najwyższy, odraczając wydanie uchwały w sprawie III CZP 11/21do dnia 11.05.2021 r., m. in. ze względu na rozstrzygnięcie TSUE. Niewykluczone jest więc, że tak SN – jak i sądy powszechne – wydając orzeczenia, będą sugerować się wyrokiem TSUE z 29.04.2021 r. Skoro zaś ten wyrok jest korzystny dla kredytobiorców frankowych, należy spodziewać się, że dalsze orzeczenia będą zapadały w tym samym duchu.

Źródło: wyrok Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 29 kwietnia 2021 r. w sprawie C‑19/20.

Paulina Piekarska, radca prawny

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

REKLAMA

Komentarze(2)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
  • Barbara
    2021-04-29 18:06:38
    Wyrok na korzyść bardziej banków. I ja się z tego bardzo cieszę. Może nasze sądy zaczną orzekać na korzyść sądów, a ja nie będę potencjalnym wierzycielem frankowiczów, bo też jestem klientem banku, a kredyt mam w złotówkach.
    8
    pokażodpowiedzi (1)
QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Nieruchomości
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Podatek od nieruchomości 2023/2024 – kto płaci podatek od mieszkania i gruntu, ile, kiedy, jakie deklaracje i informacje trzeba składać?

Kto ma obowiązek płacić podatek od nieruchomości? Za co płaci się podatek od nieruchomości? Ile wynosi podatek od nieruchomości w 2023 roku a ile w 2024 roku? Kiedy trzeba zapłacić ten podatek?

Wrzosy – uprawa w ogrodzie i na balkonie, odmiany

Jak uprawiać wrzosy w ogrodzie, na balkonie i tarasie, by cieszyć się ich urokliwymi kwiatami jesienią? Jaką glebę przygotować pod wrzosy? Czy wrzosy w doniczkach przetrwają zimę na balkonie lub tarasie? Czy wrzosy trzeba przycinać? 

Windy, parkingi, tereny zielone - co obiecuje program Przyjazne osiedle?

Premier Mateusz Morawiecki w piątek w Strzegomiu mówił o szczegółach programu Przyjazne osiedle. Celem jest podniesienie komfortu życia mieszkańców blokowisk.

Melisa lekarska – uprawa, właściwości zdrowotne. Ekologiczny, pachnący lek z własnego ogrodu

Obok mięty i kilku innych ziół, melisa lekarska ma swoje ważne miejsce w „zestawie obowiązkowym” dobroczynnych, leczniczych roślin, które powinny rosnąć w naszych ogrodach. Uprawa melisy nie jest żadnym problemem, jest niewymagająca, mrozoodporna – sadzimy raz i …. mamy spokój. Nie tylko dlatego, że herbatka ze świeżych liści melisy działa najlepiej na skołatane nerwy. Również z tego powodu, że melisa sama doskonale rozsiewa się po naszym ogrodzie i znajduje sobie dogodne miejsca. 

REKLAMA

Jeżówka purpurowa (echinacea purpurea) – uprawa w ogrodzie i właściwości zdrowotne

Bardzo dekoracyjną rośliną ogrodową jest jeżówka purpurowa. Przy okazji jest to zioło, które ma niebagatelne zalety zdrowotne i lecznicze. Jak uprawiać jeżówkę purpurową w ogrodzie i jaki pożytek możemy mieć z niej oprócz uroczych kwiatów?

Ile zapłacisz za kredyt? Sprawdzamy oprocentowanie i marże

Jesienna odwilż — tak obrazowo można by określić sytuację kredytobiorców we wrześniu 2023. U progu jesieni oprocentowanie kredytów wreszcie wyraźnie spadło, oczywiście za sprawą decyzji Rady Polityki Pieniężnej, która po raz pierwszy od jesieni 2021, a więc po dwóch latach, w czasie których stopy procentowe tylko rosły, wreszcie zdecydowała się na ich cięcie —  i to mocno, bo aż o 75 punktów bazowych. Jak kształtują się więc obecnie oprocentowanie kredytów mieszkaniowych i marże? Eksperci portalu GetHome.pl postanowili to sprawdzić.  

Portal Cen Mieszkań czy uproszczenie procedur budowlanych – na zapowiedziach się skończyło

Ministerstwo Rozwoju i Technologii składało w tym roku wiele deklaracji dotyczących zmian w obszarze mieszkalnictwa. Eksperci portali RynekPierwotny.pl i GetHome.pl sprawdzili, które z nich nie doczekały się realizacji.

Dereń jadalny – wspaniałe owoce, łatwa w uprawie roślina. Dlaczego warto posadzić derenia w ogrodzie?

Dereń jadalny, to długowieczny, duży krzew owocowy (może też być prowadzony jako drzewko), który z każdym rokiem zjednuje sobie nowych sympatyków. Jest prawie „bezobsługowy” – jego uprawa jest bardzo łatwa, zadowala się przeciętnymi glebami, z reguły nie atakują go szkodniki i choroby – nie trzeba więc go „pryskać”. Rodzi znakomite, jadalne owoce, zawierające duże ilości witamin i innych prozdrowotnych substancji. Z owoców można robić różne przetwory (konfitury, soki, kompoty, marynaty i jedne z najlepszych nalewek owocowych). Kiszone w solance niedojrzałe owoce derenia były w dawnej Polsce przysmakiem zastępującym oliwki.

REKLAMA

Masz pompę ciepła i duże rachunki za prąd? Zobacz, czy nie popełniasz tych błędów!

Popularność pomp ciepła nie maleje ale coraz częściej można usłyszeć głosy użytkowników, którzy spodziewali się po nich większej efektywności energetycznej. Okazuje się, że problem nie leży jednak w samej pompie ciepła, ale w błędach, które są popełniane podczas jej doboru i instalacji. Wyjaśniamy, co może mieć wpływ na zbyt wysokie koszty działania pompy.

Ceny materiałów budowlanych - wrzesień 2023 to dobry moment na rozpoczęcie budowy domu

W dniu 25 września obchodzony jest Dzień Budowlańca. Z tej okazji eksperci GetHome.pl sprawdzili ceny materiałów budowlanych. Okazuje się, że teraz jest dobry moment na rozpoczęcie budowy domu - ceny materiałów budowlanych powinny spadać przez najbliższych kilka miesięcy.

REKLAMA