REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zmiany w zasadach zwrotu gruntów warszawskich

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Zmiany w zasadach zwrotu gruntów warszawskich
Zmiany w zasadach zwrotu gruntów warszawskich

REKLAMA

REKLAMA

20 października 2020 r. w życie weszła ustawa z 17 września 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych zasadach usuwania skutków prawnych decyzji reprywatyzacyjnych dotyczących nieruchomości warszawskich, wydanych z naruszeniem prawa, ustawy o komercjalizacji i niektórych uprawnieniach pracowników oraz ustawy o gospodarce nieruchomościami.

Ustawa o gruntach warszawskich

Ustawa ta wprowadza zmiany do ustawy o gospodarce nieruchomościami, poszerzając katalog okoliczności, w których odmawia się oddania gruntu w użytkowanie wieczyste lub przeniesienia prawa własności gruntu uprawnionym do gruntu.

REKLAMA

Co to są „grunty warszawskie”?

„Gruntami warszawskimi” określa się nieruchomości położone w przedwojennych granicach Warszawy, które na podstawie dekretu Krajowej Rady Narodowej o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m. st. Warszawy wydanego 26 października 1945 r. (tzw. „Dekret Bieruta”) przeszły na własność gminy m.st. Warszawy.

REKLAMA

W założeniach, Dekret miał ułatwić odbudowę stolicy i jej dalszą rozbudowę, w tym – szybkie dysponowanie terenami i ich właściwe wykorzystanie. Co ciekawe, dotyczył tylko gruntów, a nie budynków, które miały pozostać własnością dotychczasowych właścicieli.

Wymienione w Dekrecie osoby uprawnione mogły zgłosić, w ciągu 6 miesięcy od dnia objęcia w posiadanie gruntu przez gminę, wniosek o przyznanie im na tym gruncie prawa wieczystej dzierżawy z czynszem symbolicznym lub prawa zabudowy za symboliczną opłatą.

Gmina miała obowiązek uwzględniać takie wnioski, jeżeli korzystanie z gruntu przez dotychczasowego właściciela dawało się pogodzić z przeznaczeniem gruntu według planu zabudowania. Dla osób prawnych dodatkowym warunkiem było, aby użytkowanie gruntu zgodnie z jego przeznaczeniem w myśl planu zabudowania nie pozostawało w sprzeczności z zadaniami ustawowymi lub statutowymi tej osoby prawnej.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Jeśli ustanowienie takiego prawa nie było możliwe, Dekret przewidywał świadczenia zastępcze: dzierżawę wieczystą innego gruntu o takiej samej wartości użytkowej, bądź prawo zabudowy na takim gruncie albo odszkodowania, które jednak w praktyce nie były wypłacane.

Polecamy: Nowe technologie w pracy księgowych

Kolejne regulacje dotyczące gruntów warszawskich

REKLAMA

Ustawa z 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości (Dz.U. Nr 22, poz. 99, ze zm.) wygasiła prawo do odszkodowań za przejęte przez państwo grunty, budynki i inne części składowe przewidziane w Dekrecie. Jednocześnie wprowadziła uprawnienie poprzednich właścicieli niektórych gruntów (głównie mieszkalnych) lub ich następców prawnych do zgłoszenia do 31 grudnia 1988 r. wniosku o oddanie takich gruntów w użytkowanie wieczyste.

Obowiązująca obecnie ustawa z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami („UGN”) w dużej mierze powtarza powyższe postanowienia swojej poprzedniczki – daje możliwość zwrotu nieruchomości dawnym właścicielom jeśli do 31 grudnia 1988 r. złożono odpowiedni wniosek.

„Małą ustawą reprywatyzacyjną” z 25 czerwca 2015 r. (Dz.U. z 2016 r. poz. 1271) wprowadzono do UGN kilka sytuacji, w których organ mógł odmówić ustanowienia prawa użytkowania wieczystego gruntu na rzecz poprzedniego właściciela, niezależnie od przyczyn z Dekretu, to jest:

  1. przeznaczenie lub wykorzystywanie gruntu na cele określone w art. 6 UGN, to jest na cele publiczne;
  2. sprzedaż lub oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste na rzecz osób trzecich;
  3. zabudowę przez Skarb Państwa lub jednostkę samorządu terytorialnego dokonaną po dniu wejścia w życie Dekretu, której wartość przenosi znacznie wartość zajętego na ten cel gruntu;
  4. odbudowę lub remont, dokonany ze środków publicznych, budynków, o których mowa w Dekrecie, zniszczonych w latach 1939-1945 więcej niż w 66%;
  5. brak możliwości dokonania zgodnego z prawem i ładem przestrzennym podziału nieruchomości, której jedynie część jest przedmiotem roszczenia określonego w Dekrecie.

Zgodnie z „małą ustawą reprywatyzacyjną”, organ miał prawo (a nie obowiązek) odmówić ustanowienia prawa użytkowania wieczystego gruntu z powyższych przyczyn. W kolejnych latach katalog ten był nieco modyfikowany.

Zmiany wprowadzone ustawą o gruntach warszawskich

Obowiązująca od 20 października 2020 r. Ustawa znacznie rozszerza katalog okoliczności, w których odmawia się oddania gruntu w użytkowanie wieczyste lub przeniesienia prawa własności gruntu na dotychczasowemu właścicielowi gruntu, i dodaje następujące przesłanki:

  1. zajmowanie lokalu przez lokatora;
  2. przeznaczenie nieruchomości na cele nauki, oświaty i kultury;
  3. położenie gruntu w ramach publicznego kompleksu wypoczynkowego lub rekreacyjnego lub terenów zieleni;
  4. ustanowienie lub przeniesienie na rzecz osób trzecich praw rzeczowych na gruncie, budynku lub ich części albo oddanie nieruchomości lub jej części do odpłatnego korzystania, w szczególności na podstawie umowy najmu lokalu mieszkalnego – bez względu na czas trwania stosunku cywilnoprawnego z osobą trzecią;
  5. przeszkody powodujące, iż ustanowienie użytkowania wieczystego oraz własności budynku lub innego urządzenia powodowałyby sprzeczność z przeznaczeniem społeczno-gospodarczym tych praw;
  6. niemożność pogodzenia z prawidłowym ukształtowaniem stosunków sąsiedzkich;
  7. przeznaczenie lub wykorzystanie nieruchomości na cele użyteczności publicznej.

Zmianie uległa też wprowadzona „małą ustawą reprywatyzacyjną” przesłanka odbudowy lub remontu, dokonanego ze środków publicznych, budynków, zniszczonych w latach 1939-1945 – Ustawą obniżono 66% próg do zniszczenia w więcej niż 55%.

Powyższe przesłanki Ustawa nakazuje stosować także do części gruntu, budynku albo ich części składowych. W konsekwencji, przesłanki te obejmą większą ilość sytuacji.

Ponadto, Ustawa zmienia prawo organu do fakultatywnej odmowy („można odmówić”) oddania gruntu w użytkowanie wieczyste lub przeniesienia prawa własności na obowiązek („odmawia się”). W konsekwencji, w przypadku wystąpienia którejkolwiek ze wskazanych w Ustawie przesłanek, organ musi wydać decyzję o odmowie oddania gruntu w użytkowanie wieczyste / przeniesienia prawa własności, a dawni właściciela ani ich następcy prawni nie będą mogli domagać się zwrotu na podstawie UGN.

Inne zmiany w UGN wprowadzone ustawą

Poza powyższymi, Ustawa wprowadza do UGN jeszcze dwie zmiany:

  1. zasadę, zgodnie z którą wnioskodawca oraz jego ewentualni następcy prawni nie mogą być reprezentowani przez kuratora spadku lub kuratora dla osoby nieznanej z miejsca pobytu;
  2. wskazuje, że podstawa umorzenia postępowania o przyznanie prawa do nieruchomości na podstawie Dekretu zachodzi, gdy organ wezwał nieustalone strony lub strony, których adresów nie ustalono, do uczestnictwa w postępowaniu przez ogłoszenie, a w sprawie nie wpłynęło żadne pismo pochodzące od wzywanej strony w ciągu ostatnich 30 lat poprzedzających dzień publikacji ogłoszenia.

Stosowanie nowych regulacji

Opisane powyższej zmienione przepisy UGN stosuje się do spraw i postępowań wszczętych i niezakończonych do dnia wejścia w życie Ustawy. Tym samym, jeśli postępowanie już się toczy i zachodzą w nim przesłanki wprowadzone Ustawą, to organ ma obowiązek odmówić zwrotu nieruchomości.

Podsumowanie

Według projektodawcy wprowadzone do UGN Ustawą zmiany stwarzają gwarancję ochrony praw lokatorów oraz ochronę nieruchomości ze względu na jej szczególne walory zabytkowe, naukowe, znaczenie dla kultury narodowej, ze względu na usytuowanie gruntu w obrębie obszarów o szczególnym znaczeniu dla wypoczynku. Ochroną objęto też stosunki sąsiedzkie, oraz osoby, które uzyskały na nieruchomości warszawskiej prawa rzeczowe oraz uprawnienia wynikające z oddania do odpłatnego korzystania, np. na podstawie umowy najmu lokalu mieszkalnego.

Nie sposób się z tym nie zgodzić, jednak wskazać należy, że rozszerzenie odmownych przesłanek dekretowych sprawia, iż odzyskanie nieruchomości w naturze będzie trudniejsze. Jednocześnie, jest to wprowadzenie kolejnego rozwiązania doraźnego, ukierunkowanego na m.st. Warszawę, a nie – kompleksowej ustawy obejmującej materię reprywatyzacji całościowo.

Autor: Katarzyna Białek, adwokat w kancelarii GSW Legal, Grabarek, Szalc i Wspólnicy sp. k. w Warszawie

Więcej informacji znajdziesz w serwisie MOJA FIRMA  

Zapisz się na newsletter
Szukasz mieszkania, budujesz dom, remontujesz? Chcesz wiedzieć jak pielęgnować ogród albo jak oszczędnie ogrzewać swoją nieruchomość? Zapisz się na nasz newsletter i zyskaj dostęp do praktycznych wskazówek oraz najnowszych ofert na rynku!
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Nieruchomości
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Czy spadek stóp procentowych wpłynął na rynek mieszkaniowy?

Czy majowa obniżka stóp procentowych, poprawiająca dostępność kredytów, przełożyła się na wzrost sprzedaży nowych mieszkań i liczbę rezerwacji? Sondę przygotował serwis nieruchomości dompress.pl.

Inżynierowie instalacji sanitarnych odchodzą z zawodu. Przyczyną coraz mniejsze zarobki. Będą minimalne stawki?

Branża projektowania instalacji sanitarnych przeżywa kryzys, który wykracza już daleko poza typowe problemy związane z zatorami płatniczymi. Niskie marże destabilizują całe środowisko projektowe i tworzą błędne koło trudności finansowych. – Biura projektowe przyjmują zlecenia, które nie pokrywają kosztów, albo… zamykają się, a inżynierowie – zmieniają zawód – twierdzi Przemysław Tkaczuk, inżynier instalacji sanitarnych i współwłaściciel biura projektowego PM Projekt.

Dobre wiadomości dla najemców: najem przestał drożeć

W maju tylko w Gdańsku i Poznaniu poszły w górę przeciętne ceny najmu mieszkań dostępnych na rynku. W pozostałych największych metropoliach stawki czynszu utrzymały poziom z poprzedniego miesiąca. Co ważne, bardzo wzrosła liczba mieszkań oferowanych do wynajmu.

Sezon na wynajem mieszkań dla studentów 2025 rozpoczęty. Mniej ofert, wyższe ceny, większy popyt

W maju liczba wyszukiwań mieszkań na wynajem na Otodom przekroczyła 1,1 mln. Zainteresowanie lokalami „studenckimi”, „blisko uczelni” czy „na studia” wzrosło aż o 83% rok do roku. Najczęściej poszukiwane są mieszkania dwupokojowe z budżetem do 3 tys. zł miesięcznie.

REKLAMA

Sprawa WIBOR przed TSUE. Czego mogą się spodziewać kredytobiorcy kredytów złotówkowych?

Zbliżająca się rozprawa przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie o sygnaturze akt C-471/24 (już 11 czerwca 2025 r.) może okazać się przełomowa dla tysięcy polskich kredytobiorców, którzy zawarli umowy kredytowe w złotych polskich oparte na wskaźniku referencyjnym WIBOR. Tym razem jednak – w przeciwieństwie do spraw frankowych – nie chodzi o walutę kredytu, ale o mechanizm ustalania jego oprocentowania i zgodność tego mechanizmu z unijnymi przepisami o ochronie konsumenta.

Koniec z patodeweloperką. Zmiany w ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego. Prezydent podpisał ustawę

W dniu 5 czerwca 2025 r. Prezydent RP Andrzej Duda podpisał ustawę z dnia 21 maja 2025 roku o zmianie ustawy o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego oraz Deweloperskim Funduszu Gwarancyjnym. Ustawa wprowadza zmiany w ustawie z dnia 20 maja 2021 r. o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego oraz Deweloperskim Funduszu Gwarancyjnym (Dz. U. z 2024 r. poz. 695). Poniżej opis jakie to istotne regulacje się zmieniły.

Zaczęły się już grzyby: niektórzy mówią, że jest wysyp

Można powiedzieć, że czuć już grzyby w powietrzu. To specyficzny, intensywny zapach, którego nie można pomylić z niczym innym. Zatem ogłaszamy: zaczęły się już grzyby, ba - niektórzy mówią, że jest wysyp. Grzybobranie to jedna z ulubionych aktywności Polaków, a wielu z nas nie może się doczekać pierwszych wypraw do lasu w poszukiwaniu dorodnych okazów. Czy w czerwcu 2025 roku można już znaleźć grzyby w polskich lasach? Odpowiedź brzmi: tak! Choć sezon grzybowy kojarzy się głównie z jesienią, to w tym roku, dzięki chłodnej i deszczowej wiośnie, pierwsze grzyby pojawiły się wcześniej.

Leasing oświetlenia – nowe rozwiązanie dla firm i deweloperów. Na czym polega i jakie korzyści oferuje

Czy leasing może wyjść poza samochody i komputery? Coraz więcej firm mówi: tak. W dobie transformacji modelu własnościowego, gdy liczy się dostęp, a nie posiadanie, leasing infrastruktury technicznej – w tym oświetlenia – staje się realnym narzędziem optymalizacji kosztów i zarządzania obiektami.

REKLAMA

Budynek Intraco w Warszawie będzie zburzony. Rozbiórka potrwa ponad rok. W 2030 r. w tym miejscu stanie nowoczesny wieżowiec

Budynek Intraco zostanie zburzony, a w jego miejscu powstanie w 2030 r. nowoczesny wieżowiec, bardzo podobny do historycznego – poinformowali 3 czerwca 2025 r. przedstawiciele Polskiego Holdingu Nieruchomości.

Ceny garaży i miejsc postojowych w 2025 r. Metr kwadratowy garażu często droższy niż metr mieszkania na rynku wtórnym

Ceny garaży i miejsc postojowych w całej Polsce rosną dynamicznie – w niektórych miastach ofert jest mniej niż w innych, stąd duży wzrost cen. – Zdarzają się oferty, gdy metr kwadratowy garażu jest droższy niż metr kwadratowy mieszkania na rynku wtórnym. Oferty powyżej 10 tysięcy złotych za metr kwadratowy garażu już się zdarzają. Droższe są garaże wolnostojące, murowane, to także o nie ludzie pytają częściej. Miejsca postojowe w garażu podziemnym zdecydowanie trudniej sprzedać – przyznaje Mirosław Król, ekspert rynku nieruchomości.

REKLAMA