REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Lawenda w ogrodzie: odmiany, cięcie, pielęgnacja. Roślina ozdobna, która leczy

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Lawenda w ogrodzie – uprawa, zastosowanie, odmiany. Roślina ozdobna, która leczy
Lawenda w ogrodzie – uprawa, zastosowanie, odmiany. Roślina ozdobna, która leczy
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

W każdym przydomowym ogrodzie powinno się znaleźć słoneczne miejsce na lawendę. Jeżeli zapewnimy jej właściwe warunki i poświęcimy jej trochę czasu - odwdzięczy się oszałamiającą wonią i uroczymi kwiatami, które można nawet … zjeść. Lawenda, to nie tylko roślina ozdobna – to także zioło stosowane od dawna w ziołolecznictwie.

rozwiń >

Lawenda

Lawenda to miododajna roślina z rodziny jasnotowatych (Lamiaceae), której naukowa (łacińska) nazwa to Lavandula. Jest to popularne zioło i roślina ozdobna, znana głównie ze swojego charakterystycznego przyjemnego zapachu i fioletowych kwiatów. Lawenda występuje naturalnie w regionach śródziemnomorskich, ale jest uprawiana i używana na całym świecie.

Jednym z najpopularniejszych i najczęściej wykorzystywanym w różnych dziedzinach życia (ziołolecznictwo, przemysł kosmetyczny, ogrodnictwo) gatunków lawendy jest lawenda wąskolistna (Lavandula angustifolia). Ten gatunek może być uprawiany także w Polsce z uwagi na wystarczającą mrozoodporność.

Kwiaty lawendy mają postać kłosów i wydzielają intensywny, słodki i ziołowy zapach. Ten zapach wydziela olejek eteryczny, w którego skład wchodzą: linalol, geraniol, furfurol, pinen, cyneol, borneol) oraz barwniki (antocyjany), garbniki, cukry, związki mineralne.

Są powszechnie wykorzystywane w przemyśle kosmetycznym, farmaceutycznym i perfumeryjnym. Z olejków eterycznych lawendy produkowane są różnego rodzaju produkty, takie jak mydła, kremy, olejki do masażu, a także środki odstraszające owady.

Lawenda ma również zastosowanie w kuchni. Jej kwiaty i liście są czasem dodawane do potraw, zwłaszcza w kuchni śródziemnomorskiej, gdzie nadają charakterystyczny smak i aromat. Mogą być używane w daniach słodkich, takich jak lody, ciasta i napoje, a także w potrawach wytrawnych, np. w sałatkach i sosach.

Kwiaty lawendy i zawarty w nich olejek jest także wykorzystywany od wieków w ziołolecznictwie.

REKLAMA

REKLAMA

lawenda wąskolistna - Lavandula angustifolia

lawenda wąskolistna - Lavandula angustifolia

Shutterstock

Uprawa lawendy w Polsce

Także w Polsce można uprawiać lawendę, z czego korzystają ochoczo posiadacze wielu ogrodów. Tak jak już wspomniano, w klimacie Polski najlepszym do uprawy gatunkiem lawendy jest lawenda wąskolistna. To gęsty nieduży (osiągający 50-80 cm) krzew o zielono-srebrnych liściach i niebiesko-fioletowych pięknie pachnących kwiatach.

Mrozoodporność. Większość odmian lawendy wąskolistnej dostępnych w polskich sklepach jest mrozoodporna – niektóre wymagają okrywania na zimę, zwłaszcza w chłodniejszych regionach Polski. Korzystne jest – przy wszystkich odmianach -  podsypanie korzeni lawendy kompostem jesienią – zminimalizuje to możliwość przemarzania.

Stanowisko. Lawenda wymaga słonecznego, zacisznego stanowiska. Tylko niektóre odmiany tolerują półcień.

Gleba: lawenda potrzebuje żyznej, zasadowej (pH 6,5–7,5), przepuszczalnej gleby. 

 

lawenda

Shutterstock

Zabiegi pielęgnacyjne

Nawożenie. Lawenda lubi nawożenie kompostem, natomiast niezbyt toleruje obornik. Wskazane jest stosowanie nawozów z wapniem – zwłaszcza na glebach kwaśnych i podlegających zakwaszaniu.

Odchwaszczanie. Powinno być regularne i dokładne. Lawenda słabo znosi zachwaszczenie.

REKLAMA

Cięcie. Lawenda musi być regularnie cięta. Sprzyja to kwitnieniu i zachowaniu zwartego pokroju rośliny. Krzaki lawendy powinny być formowane w kuliste kształty, tak aby ułatwić nasłonecznienie całej rośliny. Już po pierwszym roku po posadzeniu warto skrócić gałązki lawendy o ok. 40-50% - w ten sposób zmobilizujemy roślinę do wypuszczenia nowych pędów, dzięki czemu się zagęści. 

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Na wiosnę warto delikatnie skrócić pędy lawendy. Ważne jest przycinanie lawendy tuż po kwitnieniu. Powinno się na pewno obciąć wszystkie kwiatostany po kwitnieniu, by rośliny nie wysilały się na tworzenie nasion. 

Wiosenne cięcie lawendy:

Cięcie młodej lawendy:

Cięcie lawendy po kwitnieniu:

Cięcie odmładzające lawendę:

Lawenda – odmiany

Jak piszą prof. dr hab. Ewa Osińskia i dr hab. Beata Fornal-Pieniak, w publikacji „Uprawa i przetwórstwo lawendy” wydanej w 2022 roku przez Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie: Większość dostępnych odmian lawendy, to rośliny mieszańcowe, pochodzące głównie od lawendy wąskolistnej. Rośliny różnią się między sobą barwą kwiatów, wysokością, pokrojem oraz terminem kwitnienia i odpornością na niskie temperatury. Delikatniejsze odmiany mogą przetrwać zimę tylko w cieplejszych rejonach kraju lub pod solidnym okryciem np. z liści

Najciekawsze odmiany lawendy wąskolistnej dostępne w Polsce to:

Blue Scent – kwiaty w kolorze niebiesko-fioletowym, najdłużej kwitnąca odmiana lawendy wąskolistnej - kwitnie od czerwca do listopada, mrozoodporna, toleruje nawet stanowisko w półcieniu.

Hidcote Blue Strain – kwiaty w kolorze niebiesko-fioletowym, kwitnie od lipca do września, dość odporna na niskie temperatury. 

Munstead  Strain – kwiaty w kolorze jasnofilotetowym, kwitnie od maja do sierpnia, mrozoodporna.

Dwarf Blue – niska odmiana lawendy - do ok. 30-40 cm,  kwiaty w kolorze jasnofilotetowym, kwitnie od czerwca do września, mrozoodporna.

Alba – nietypowa odmiana lawendy wąskolistnej, kwiaty w kolorze białym (!), kwitnie od lipca do sierpnia, dorasta nawet do 1 m wysokości, wymaga okrywania na zimę.

Rosea – kwiaty w kolorze jasnoróżowym, kwitnie od lipca do sierpnia, wymaga okrywania na zimę.

Aromatico Blue – kwiaty w kolorze mocno niebieskim, kwitnie od maja do października, wymaga okrywania na zimę.

Ellagance Purple – kwiaty w kolorze mocno fioletowym, kwitnie od czerwca do sierpnia.

Zastosowanie lawendy w ziołolecznictwie

Lawenda wąskolistna jest najcenniejszym gatunkiem lawendy w ziołolecznictwie. Surowcem zielarskim jest tu Kwiat lawendy (Flos Lavandulae), który zawiera ok. 1,5% olejku eterycznego, ponadto garbniki, kwasy fenolowe – 12% (kwas rozmarynowy), fitosterole, antocyjany, kumaryny (kumaryna, herniaryna, umbeliferon), flawonoidy (luteolina) triterpenoidy (kwas ursolowy) (źródło: rozanski.li). Znawca ziołolecznictwa dr Henryk Różański podaje, że kwiaty lawendy i zawarte w nich substancje mają działanie uspokajające, nasenne, rozluźniające psychicznie, przeciwdrgawkowe; pobudzające na trawienie i wydzielane soków trawiennych, antyseptyczne, przeciwwzdęciowe. Działa również żółciopędnie, rozkurczowo, pobudzająco na miesiączkowanie i moczopędnie. Olejek i nalewka z lawendy wcierane miejscowo działają przeciwbólowo i przeciwzapalnie, hamują rozwój drobnoustrojów, przyspieszają gojenie ran i oparzeń

Olejku lawendowego i nalewki lawendowej nie wolno natomiast podawać kobietom ciężarnym. 

Napar z kwiatów lawendy korzystnie działa w łagodnych dolegliwościach trawiennych, zwłaszcza zmniejszeniu apetytu, złym przyswajaniu pokarmów i nadmiernej fermentacji. Stosowany jest także jako łagodny środek rozkurczowy w bólach brzucha, wzdęciach i kolce jelitowej, zwłaszcza u młodzieży i osób starszych. 

Wyciąg z kwiatów lawendy jest jednym ze składników kropli Nervosol (firmy Herbapol), o działaniu uspokajającym.

W wyżej cytowanej publikacji „Uprawa i przetwórstwo lawendy” prof. dr hab. Ewa Osińskia i dr hab. Beata Fornal-Pieniak, wskazują na korzystne dla zdrowia właściwości miodu z kwiatów lawendy:
Miód lawendowy zawiera cukry proste, witaminy z grupy B, olejki lawendowe, kwasy organiczne, minerały, enzymy i flawonoidy. Miód zaleca się w leczeniu dróg oddechowych, grypy, przeziębienia, chorób układu oddechowego, zapalenia oskrzeli i płuc. Wpływa także uspakajająco, działa wyciszająco na układ nerwowy. Minimalizuje ból głowy, reguluje dobry sen, a także obniża ciśnienie krwi. Zalecany jest także przy schorzeniach żołądka, jelit oraz problemach skórnych (np. przy trądziku, posiada właściwości antybakteryjne i przeciwzapalne). Miód lawendowy zawiera olejek eteryczny, który działa wspomagająco w chorobach dróg moczowych i nerek.  Ponadto łagodzi obrzęk i pieczenie po wsmarowaniu miejsca na ciele gdzie zostało użądlone przez owady.

Lawenda w kuchni

Suszone kwiaty lawendy można umieszczać w cukrze – będziemy mieć niepowtarzalnie aromatyczny cukier, który można wykorzystać albo do słodzenia napojów albo do wypieków.

Jak czytamy w wyżej cytowanej publikacji „Uprawa i przetwórstwo lawendy”:
Liście lawendy posiadają gorzkawy smak oraz silny zapach i z tego powodu są używane jako przyprawa głównie w kuchni francuskiej, hiszpańskiej i włoskiej. Lawenda jest jednym ze składników „ziół prowansalskich”. Można ją używać w niewielkiej ilości do ognia dla nadania zapachu przy peklowaniu mięsa. Dobrze się komponuje z hyzopem, cząbrem i tymiankiem. Należy jednak pamiętać o tym, aby stosować ją z umiarem, ponieważ w zbyt dużej ilości danie będzie smakowało jak perfumy.(…)
Bardzo smaczne są również maślane ciasteczka z użyciem lawendy. Kandyzowane kwiaty mogą służyć jako ozdoba do ciast  i aromatyzowania galaret.

Oprac. Paweł J. Huczko

 

Zapisz się na newsletter
Szukasz mieszkania, budujesz dom, remontujesz? Chcesz wiedzieć jak pielęgnować ogród albo jak oszczędnie ogrzewać swoją nieruchomość? Zapisz się na nasz newsletter i zyskaj dostęp do praktycznych wskazówek oraz najnowszych ofert na rynku!
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Nieruchomości
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Kupno mieszkania krok po kroku [Wywiad]

Kupno mieszkania to jedna z najważniejszych decyzji w życiu. Ekspertka Natalia Leszczyńska, dyrektor ds. marketingu Pekabex Development, podpowiada jak wybrać mieszkanie, na co zwracać uwagę, by tej decyzji nie żałować. Poniższy wywiad to w istocie poradnik jak kupić mieszkanie krok po kroku.

Od 11 września 2025 r. deweloperzy z nowym obowiązkiem, a kupujący z łatwiejszym dostępem do kluczowych informacji

11 września weszły w życie przepisy nakładające na deweloperów obowiązek publikowania cen ofertowych mieszkań i domów. Informacja dotyczyć ma nie tylko powierzchni użytkowej, ale też np. komórek lokatorskich, miejsc postojowych oraz wszystkich dodatkowych kosztów ponoszonych przez nabywcę.

Zasiedzenie nieruchomości nie zawsze jest możliwe

Zasiedzenie pozwala na nabycie własności nieruchomości przez osobę, która nią włada jak właściciel przez długi czas, mimo że formalnie nim nie jest. Może to być sposób na uregulowanie wieloletnich stanów faktycznych, istnieją jasne sytuacje, w których zasiedzenie jest wykluczone. Kiedy nie można nabyć nieruchomości przez zasiedzenie i jakie przeszkody stoją na drodze do stania się jej prawnym właścicielem?

Zmiany w prawie budowlanym. Nowe przepisy mają zwiększyć bezpieczeństwo pożarowe budynków [Gość Infor.pl]

Polskie przepisy dotyczące bezpieczeństwa pożarowego budynków od lat pozostawały w tyle za realiami nowoczesnego budownictwa. Teraz szykują się zmiany, które – jak podkreślają eksperci – mogą realnie wpłynąć na bezpieczeństwo mieszkańców oraz użytkowników hal przemysłowych i obiektów użyteczności publicznej.

REKLAMA

Koniec strategii pozornych promocji - od 11 września 2025 r. klient ma z góry dokładnie wiedzieć ile zapłaci za mieszkanie. Zmiany w ustawie deweloperskiej

Nowelizacja ustawy deweloperskiej, która weszła w życie w 11 lipca 2025 r., to ważny krok w kierunku większej jawności i przewidywalności rynku mieszkaniowego. Zmiany te wprost odpowiadają na rosnące oczekiwania klientów dotyczące transparentności procesu zakupu. Po raz pierwszy nałożono na deweloperów obowiązek publikowania kompletnych i aktualnych danych o każdej inwestycji - od cen metra kwadratowego, przez dodatkowe koszty, aż po historię zmian. Wszystkie te informacje mają być nie tylko dostępne na stronach internetowych firm, lecz także codziennie przekazywane do centralnego rejestru i publikowane w portalu danych publicznych. 11 września kończy się dwumiesięczny okres przejściowy, który przewidział ustawodawca na dostosowanie się deweloperów do nowych przepisów.

Owoce sąsiada na mojej działce. Jakie są przepisy?

Relacje sąsiedzkie mogą być źródłem wielu nieprzewidzianych sytuacji, zwłaszcza na granicy działek. Do kogo należą owoce sąsiada, które spadły na nasz grunt? Kwestie te regulują przepisy Kodeksu cywilnego.

Stopy procentowe: decyzja RPP a kredyty i mieszkania [Komentarz]

Stopy procentowe znowu poszły w dół. Jak wpływa to na kredyty i kupno mieszkania? Decyzja RPP oceniana jest pozytywnie przez polskich przedsiębiorców. Samo obniżenie stóp procentowych nie jest jednak game changerem. Potrzeba planu gospodarczego.

Kiedy zaczyna się jesień 2025 r.?

Nie tak łatwo odpowiedzieć na pytanie, kiedy zaczyna się jesień. Inne będą daty rozpoczęcia jesieni astronomicznej, kalendarzowej, meteorologicznej, fenologicznej i termicznej. Jakie więc daty początku jesieni można wskazać w 2025 roku?

REKLAMA

Nowe przepisy budowlane - jakie zmiany szykują się na rynku mieszkaniowym? Będzie drożej

Projekt nowego rozporządzenia dotyczącego warunków technicznych budynków wprowadza regulacje dotyczące m.in. instalacji punktów ładowania pojazdów elektrycznych, paneli fotowoltaicznych, magazynów energii oraz dostępności dla osób niepełnosprawnych i seniorów. Jak deweloperzy oceniają te zmiany i jaki będą miały wpływ na koszty inwestycji mieszkaniowych? Sondę przygotował serwis nieruchomości dompress.pl.

Dlaczego fotowoltaika się pali? Jest luka w prawie budowlanym

Dlaczego dochodzi do pożarów instalacji fotowoltaicznej? Ekspert Stowarzyszenia Elektryków Polskich tłumaczy, że wina leży po stronie słabej jakości montażu fotowoltaiki. Co więcej, wiele instalacji powstało bez projektu technicznego. Tutaj jest luka w prawie budowlanym.

REKLAMA