REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Lawenda w ogrodzie: odmiany, cięcie, pielęgnacja. Roślina ozdobna, która leczy

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Lawenda w ogrodzie – uprawa, zastosowanie, odmiany. Roślina ozdobna, która leczy
Lawenda w ogrodzie – uprawa, zastosowanie, odmiany. Roślina ozdobna, która leczy
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

W każdym przydomowym ogrodzie powinno się znaleźć słoneczne miejsce na lawendę. Jeżeli zapewnimy jej właściwe warunki i poświęcimy jej trochę czasu - odwdzięczy się oszałamiającą wonią i uroczymi kwiatami, które można nawet … zjeść. Lawenda, to nie tylko roślina ozdobna – to także zioło stosowane od dawna w ziołolecznictwie.
rozwiń >

Lawenda

Lawenda to miododajna roślina z rodziny jasnotowatych (Lamiaceae), której naukowa (łacińska) nazwa to Lavandula. Jest to popularne zioło i roślina ozdobna, znana głównie ze swojego charakterystycznego przyjemnego zapachu i fioletowych kwiatów. Lawenda występuje naturalnie w regionach śródziemnomorskich, ale jest uprawiana i używana na całym świecie.

Jednym z najpopularniejszych i najczęściej wykorzystywanym w różnych dziedzinach życia (ziołolecznictwo, przemysł kosmetyczny, ogrodnictwo) gatunków lawendy jest lawenda wąskolistna (Lavandula angustifolia). Ten gatunek może być uprawiany także w Polsce z uwagi na wystarczającą mrozoodporność.

Kwiaty lawendy mają postać kłosów i wydzielają intensywny, słodki i ziołowy zapach. Ten zapach wydziela olejek eteryczny, w którego skład wchodzą: linalol, geraniol, furfurol, pinen, cyneol, borneol) oraz barwniki (antocyjany), garbniki, cukry, związki mineralne.

Są powszechnie wykorzystywane w przemyśle kosmetycznym, farmaceutycznym i perfumeryjnym. Z olejków eterycznych lawendy produkowane są różnego rodzaju produkty, takie jak mydła, kremy, olejki do masażu, a także środki odstraszające owady.

Lawenda ma również zastosowanie w kuchni. Jej kwiaty i liście są czasem dodawane do potraw, zwłaszcza w kuchni śródziemnomorskiej, gdzie nadają charakterystyczny smak i aromat. Mogą być używane w daniach słodkich, takich jak lody, ciasta i napoje, a także w potrawach wytrawnych, np. w sałatkach i sosach.

Kwiaty lawendy i zawarty w nich olejek jest także wykorzystywany od wieków w ziołolecznictwie.

REKLAMA

lawenda wąskolistna - Lavandula angustifolia

lawenda wąskolistna - Lavandula angustifolia

lawenda wąskolistna - Lavandula angustifolia

Shutterstock

Uprawa lawendy w Polsce

Także w Polsce można uprawiać lawendę, z czego korzystają ochoczo posiadacze wielu ogrodów. Tak jak już wspomniano, w klimacie Polski najlepszym do uprawy gatunkiem lawendy jest lawenda wąskolistna. To gęsty nieduży (osiągający 50-80 cm) krzew o zielono-srebrnych liściach i niebiesko-fioletowych pięknie pachnących kwiatach.

Mrozoodporność. Większość odmian lawendy wąskolistnej dostępnych w polskich sklepach jest mrozoodporna – niektóre wymagają okrywania na zimę, zwłaszcza w chłodniejszych regionach Polski. Korzystne jest – przy wszystkich odmianach -  podsypanie korzeni lawendy kompostem jesienią – zminimalizuje to możliwość przemarzania.

Stanowisko. Lawenda wymaga słonecznego, zacisznego stanowiska. Tylko niektóre odmiany tolerują półcień.

Gleba: lawenda potrzebuje żyznej, zasadowej (pH 6,5–7,5), przepuszczalnej gleby. 

lawenda

 

lawenda

Shutterstock

Zabiegi pielęgnacyjne

Nawożenie. Lawenda lubi nawożenie kompostem, natomiast niezbyt toleruje obornik. Wskazane jest stosowanie nawozów z wapniem – zwłaszcza na glebach kwaśnych i podlegających zakwaszaniu.

Odchwaszczanie. Powinno być regularne i dokładne. Lawenda słabo znosi zachwaszczenie.

REKLAMA

Cięcie. Lawenda musi być regularnie cięta. Sprzyja to kwitnieniu i zachowaniu zwartego pokroju rośliny. Krzaki lawendy powinny być formowane w kuliste kształty, tak aby ułatwić nasłonecznienie całej rośliny. Już po pierwszym roku po posadzeniu warto skrócić gałązki lawendy o ok. 40-50% - w ten sposób zmobilizujemy roślinę do wypuszczenia nowych pędów, dzięki czemu się zagęści. 

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Na wiosnę warto delikatnie skrócić pędy lawendy. Ważne jest przycinanie lawendy tuż po kwitnieniu. Powinno się na pewno obciąć wszystkie kwiatostany po kwitnieniu, by rośliny nie wysilały się na tworzenie nasion. 

Wiosenne cięcie lawendy:

Cięcie młodej lawendy:

Cięcie lawendy po kwitnieniu:

Cięcie odmładzające lawendę:

Lawenda – odmiany

REKLAMA

Jak piszą prof. dr hab. Ewa Osińskia i dr hab. Beata Fornal-Pieniak, w publikacji „Uprawa i przetwórstwo lawendy” wydanej w 2022 roku przez Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie: Większość dostępnych odmian lawendy, to rośliny mieszańcowe, pochodzące głównie od lawendy wąskolistnej. Rośliny różnią się między sobą barwą kwiatów, wysokością, pokrojem oraz terminem kwitnienia i odpornością na niskie temperatury. Delikatniejsze odmiany mogą przetrwać zimę tylko w cieplejszych rejonach kraju lub pod solidnym okryciem np. z liści

Najciekawsze odmiany lawendy wąskolistnej dostępne w Polsce to:

Blue Scent – kwiaty w kolorze niebiesko-fioletowym, najdłużej kwitnąca odmiana lawendy wąskolistnej - kwitnie od czerwca do listopada, mrozoodporna, toleruje nawet stanowisko w półcieniu.

Hidcote Blue Strain – kwiaty w kolorze niebiesko-fioletowym, kwitnie od lipca do września, dość odporna na niskie temperatury. 

Munstead  Strain – kwiaty w kolorze jasnofilotetowym, kwitnie od maja do sierpnia, mrozoodporna.

Dwarf Blue – niska odmiana lawendy - do ok. 30-40 cm,  kwiaty w kolorze jasnofilotetowym, kwitnie od czerwca do września, mrozoodporna.

Alba – nietypowa odmiana lawendy wąskolistnej, kwiaty w kolorze białym (!), kwitnie od lipca do sierpnia, dorasta nawet do 1 m wysokości, wymaga okrywania na zimę.

Rosea – kwiaty w kolorze jasnoróżowym, kwitnie od lipca do sierpnia, wymaga okrywania na zimę.

Aromatico Blue – kwiaty w kolorze mocno niebieskim, kwitnie od maja do października, wymaga okrywania na zimę.

Ellagance Purple – kwiaty w kolorze mocno fioletowym, kwitnie od czerwca do sierpnia.

Zastosowanie lawendy w ziołolecznictwie

Lawenda wąskolistna jest najcenniejszym gatunkiem lawendy w ziołolecznictwie. Surowcem zielarskim jest tu Kwiat lawendy (Flos Lavandulae), który zawiera ok. 1,5% olejku eterycznego, ponadto garbniki, kwasy fenolowe – 12% (kwas rozmarynowy), fitosterole, antocyjany, kumaryny (kumaryna, herniaryna, umbeliferon), flawonoidy (luteolina) triterpenoidy (kwas ursolowy) (źródło: rozanski.li). Znawca ziołolecznictwa dr Henryk Różański podaje, że kwiaty lawendy i zawarte w nich substancje mają działanie uspokajające, nasenne, rozluźniające psychicznie, przeciwdrgawkowe; pobudzające na trawienie i wydzielane soków trawiennych, antyseptyczne, przeciwwzdęciowe. Działa również żółciopędnie, rozkurczowo, pobudzająco na miesiączkowanie i moczopędnie. Olejek i nalewka z lawendy wcierane miejscowo działają przeciwbólowo i przeciwzapalnie, hamują rozwój drobnoustrojów, przyspieszają gojenie ran i oparzeń

Olejku lawendowego i nalewki lawendowej nie wolno natomiast podawać kobietom ciężarnym. 

Napar z kwiatów lawendy korzystnie działa w łagodnych dolegliwościach trawiennych, zwłaszcza zmniejszeniu apetytu, złym przyswajaniu pokarmów i nadmiernej fermentacji. Stosowany jest także jako łagodny środek rozkurczowy w bólach brzucha, wzdęciach i kolce jelitowej, zwłaszcza u młodzieży i osób starszych. 

Wyciąg z kwiatów lawendy jest jednym ze składników kropli Nervosol (firmy Herbapol), o działaniu uspokajającym.

W wyżej cytowanej publikacji „Uprawa i przetwórstwo lawendy” prof. dr hab. Ewa Osińskia i dr hab. Beata Fornal-Pieniak, wskazują na korzystne dla zdrowia właściwości miodu z kwiatów lawendy:
Miód lawendowy zawiera cukry proste, witaminy z grupy B, olejki lawendowe, kwasy organiczne, minerały, enzymy i flawonoidy. Miód zaleca się w leczeniu dróg oddechowych, grypy, przeziębienia, chorób układu oddechowego, zapalenia oskrzeli i płuc. Wpływa także uspakajająco, działa wyciszająco na układ nerwowy. Minimalizuje ból głowy, reguluje dobry sen, a także obniża ciśnienie krwi. Zalecany jest także przy schorzeniach żołądka, jelit oraz problemach skórnych (np. przy trądziku, posiada właściwości antybakteryjne i przeciwzapalne). Miód lawendowy zawiera olejek eteryczny, który działa wspomagająco w chorobach dróg moczowych i nerek.  Ponadto łagodzi obrzęk i pieczenie po wsmarowaniu miejsca na ciele gdzie zostało użądlone przez owady.

Lawenda w kuchni

Suszone kwiaty lawendy można umieszczać w cukrze – będziemy mieć niepowtarzalnie aromatyczny cukier, który można wykorzystać albo do słodzenia napojów albo do wypieków.

Jak czytamy w wyżej cytowanej publikacji „Uprawa i przetwórstwo lawendy”:
Liście lawendy posiadają gorzkawy smak oraz silny zapach i z tego powodu są używane jako przyprawa głównie w kuchni francuskiej, hiszpańskiej i włoskiej. Lawenda jest jednym ze składników „ziół prowansalskich”. Można ją używać w niewielkiej ilości do ognia dla nadania zapachu przy peklowaniu mięsa. Dobrze się komponuje z hyzopem, cząbrem i tymiankiem. Należy jednak pamiętać o tym, aby stosować ją z umiarem, ponieważ w zbyt dużej ilości danie będzie smakowało jak perfumy.(…)
Bardzo smaczne są również maślane ciasteczka z użyciem lawendy. Kandyzowane kwiaty mogą służyć jako ozdoba do ciast  i aromatyzowania galaret.

Oprac. Paweł J. Huczko

 

Zapisz się na newsletter
Szukasz mieszkania, budujesz dom, remontujesz? Chcesz wiedzieć jak pielęgnować ogród albo jak oszczędnie ogrzewać swoją nieruchomość? Zapisz się na nasz newsletter i zyskaj dostęp do praktycznych wskazówek oraz najnowszych ofert na rynku!
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Nieruchomości
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Rząd kręci bat na właścicieli domów. Będzie limit osób, a nawet metrów dla rodziny? Szykują się wielkie zmiany w przepisach

Hałas, bójki, parkujące, gdzie się da samochody, śmieci i bezsilność sąsiadów – tak można streścić skargi, które leją się lawiną do posłów oraz resortu rozwoju i technologii od tych, którzy stali się ofiarą nowej, polskiej plagi. Domy jednorodzinne zamieniane są w hotele robotnicze. Rząd chce z tym walczyć i kręci bat na ten „biznes”. Szykuje się rewolucja w przepisach?

Deweloperzy oddają coraz więcej mieszkań. Kupujący mają coraz większy wybór, ale czy z niego korzystają?

Deweloperzy oddają coraz więcej mieszkań, ale kupujący mają problem z wkładem własnym. Wprawdzie nie ma dopłaty do kredytu mieszkaniowego, ale ci, którzy nie mają oszczędności wciąż mogą – pod pewnymi warunkami – uzyskać gwarancję wkładu własnego na zakup pierwszego M.

Sztuczna inteligencja. McKinsey: Tylko 1 proc. menedżerów określa wdrożenia AI w swoich organizacjach jako dojrzałe

Choć zastosowanie gen-AI w 2024 r. znacząco wzrosło, a 78 proc. respondentów deklarowało w ub.r. użycie co najmniej jednej funkcji biznesowej tego rozwiązania w porównaniu do 55 proc. rok wcześniej, to jedynie 1 proc. menedżerów określa wdrożenie AI w ich w organizacjach jako dojrzałe.

Ceny mieszkań na rynku wtórnym nie spadają, choć kupujący wciąż bardzo na to liczą

W pierwszym kwartale 2025 roku ceny ofertowe mieszkań na rynku wtórnym w największych miastach Polski spadły. Mimo to kupujący wciąż liczą, że będą one jeszcze niższe. Czy te oczekiwania kupujących są realne?

REKLAMA

Niższe ceny mieszkań 2025: Warszawa, Wrocław, Kraków. Ile kosztują mieszkania za metr w innych dużych miastach Polski?

Jakie są ceny mieszkań w Warszawie, Krakowie, we Wrocławiu i innych dużych miastach w 2025 roku? Okazuje się, że w stolicy, Krakowie i we Wrocławiu ceny mieszkań spadły. Ile kosztują mieszkania za metr?

Kolorowanki wielkanocne do druku pdf: jajka, zajączek, koszyczek

Pobierz kolorowanki wielkanocne do druku w formacie pdf. Dostępne wzory to jajka, zajączek, uszy zajączka i koszyczek wielkanocny.

Pierwsze klucze: będą jednak dopłaty z budżetu państwa dla kupujących nowe mieszkania, ale tylko z budownictwa społecznego

Dopłata do kredytu? Jeśli na mieszkanie, które jest nowe, to tylko w spółdzielni, SIM lub TBS. Nie przewiduje się dopłat do kupna nowych mieszkań budowanych przez komercyjnych deweloperów. Ale mieszkania z budownictwa społecznego mogą być z docelową opcją własności.

Rewolucja w najmie krótkoterminowym w Europie. Nowe przepisy zmieniają krajobraz turystyki

Od tętniących życiem ulic Barcelony po historyczne centrum Budapesztu, europejskie miasta mierzą się z nową rzeczywistością. Najem krótkoterminowy, który zrewolucjonizował sposób podróżowania, stał się jednym z kluczowych wyzwań dla lokalnych społeczności. Jak pogodzić korzyści płynące z turystyki z potrzebami mieszkańców? To pytanie staje się coraz bardziej palące, a odpowiedź na nie kształtują nowe regulacje, które zmieniają krajobraz europejskiego rynku najmu.

REKLAMA

Ceny działek 2025. Można kupić nawet pod dużym miastem i zbudować dom taniej niż mieszkanie w centrum

Nie tylko w Warszawie, ale i w Krakowie czy we Wrocławiu ceny działek są na rekordowych poziomach. Ale wciąż można znaleźć plac po okazyjnej cenie pod metropolią i zbudować na nim dom w kosztach zamykając się w cenie niższej niż trzypokojowe mieszkanie w centrum miasta.

Decyzja lokalizacyjna dla CPK. Co dalej z odszkodowaniem?

Właściciele i użytkownicy wieczyści nieruchomości objętych wnioskiem o wydanie na podstawie decyzji lokalizacyjnej dla CPK z dniem doręczenia zawiadomienia nabywają prawo do odszkodowania z tytułu wywłaszczenia nieruchomości. W zawiadomieniu znajdą również termin wydania nieruchomości i informację o uprawnieniu do powiększenia wysokości odszkodowania.

REKLAMA