Pory roku - daty

Pory roku - czym są?

Pory roku są to poszczególne okresy w ciągu roku kalendarzowego. Pory roku wynikają z ciągłego ruchu Ziemi wokół Słońca (ruch obiegowy). Natomiast pory dnia wynikają z ruchu wokół własnej osi (ruch obrotowy). Około 365 dni i 6 godzin zajmuje Ziemi pełne okrążenie Słońca po orbicie w kształcie elipsy. ziemia pokonuje wówczas dystans 939886400 km. W związku z tym ruchem i zmianą oświetlenia planety Ziemia podlega zmianom klimatycznym. W zależności od miejsca na kuli ziemskiej w danym momencie może być inna pora roku (wiąże się to z kształtem planety). Inna pora roku będzie na półkuli północnej, a inna na półkuli południowej. Co więcej, inne pory roku wyróżnia się w odmiennych strefach klimatycznych.

Można wyróżnić cztery pory roku: wiosna, lato, jesień i zima. Każda pora roku ma ustaloną datę początkową i końcową, która jest jednocześnie datą początkową kolejnej pory roku. Klimat umiarkowany łączy się z podziałem roku na 4 pory, natomiast już w klimacie podzwrotnikowym będą tylko 2 pory: pora letnia/sucha i pora zimowa/mokra. Pory roku ustalane są w zależności od szerokości geograficznej, na jakiej Słońce znajduje się w zenicie. Oświetlenie Ziemi w różnych porach roku jest inne. Najwięcej światła słonecznego dociera do części Ziemi pomiędzy zwrotnikami raka i koziorożca. Polska znajduje się poza tą strefą, powyżej zwrotnika raka na półkuli północnej. Największe oświetlenie Polski występuje, gdy Słońce znajduje się w zenicie nad zwrotnikiem raka.

Astronomiczne pory roku — daty

Polska leży na półkuli północnej i w klimacie umiarkowanym. Mamy 4 pory roku: wiosnę, lato, jesień i zimę. Każda z nich trwa mniej więcej 90 dni. Kiedy zaczynają się i kończą astronomiczne pory roku?

Astronomiczne pory roku w Polsce [daty]:

1. Wiosna od 20 lub 21 marca (równonoc wiosenna) do 20 lub 21 czerwca
2. Lato od 21 lub 22 czerwca (przesilenie letnie) do 21 lub 22 września 
3. Jesień od 22 lub 23 września (równonoc jesienna) do 20 lub 21 grudnia
4. Zima od 21 lub 22 grudnia (przesilenie zimowe) do 19 lub 20 marca

Dzień równonocy - 21 marca, 23 września

Dni równonocy (równonoc wiosenna i jesienna) czyli 20/21 marca i 22/23 września to moment, kiedy Słońce znajduje się w zenicie nad równikiem (pionowo). W ten sam sposób oświetlona jest więc półkula północna i południowa, a dzień i noc trwają tyle samo na całej kuli ziemskiej. Początek astronomicznej wiosny czy jesieni jako dzień równonocy oznacza to, że dzień i noc trwa wówczas tyle samo, a więc po 12 godzin. Po dni równonocy wiosennej dzień zaczyna się wydłużać kosztem nocy, aż do 20/21 czerwca, kiedy dochodzi do przesilenia letniego. Kalendarzowy pierwszy dzień wiosny to 21 marca, a pierwszy dzień jesieni to 23 września.

Pierwszy dzień lata - najdłuższy dzień w roku

Mamy wtedy pierwszy dzień astronomicznego lata i zarazem najdłuższy dzień w roku - trwa 16 godzin i 47 minut. Kalendarzowy pierwszy dzień lata to 21 czerwca. Słońce znajduje się w zenicie nad zwrotnikiem raka, który znajduje się na półkuli północnej. Tymczasem Polska znajduje się powyżej tego zwrotnika. W tym czasie na biegunie północnym trwa dzień polarny, a na biegunie południowym noc polarna. Dla Polski reguła jest więc taka: im Słońce znajduje się dalej na północ, tym dzień jest dłuższy i mamy do czynienia z porą letnią, a im Słońce znajduje się dalej na południu, tym dzień skraca się i mamy do czynienia z porą zimową. Odwrotna sytuacja jest wówczas na południowej półkuli ziemskiej.

Pierwszy dzień zimy - najkrótszy dzień w roku

Pierwszy dzień lata to koniec wydłużania się dnia, a początek jego skracania. Od teraz dzień będzie coraz krótszy aż do przesilenia zimowego czyli 21 lub 22 grudnia. Kalendarzowy pierwszy dzień zimy to 22 grudnia. Przesilenie zimowe to najkrótszy dzień w roku kalendarzowym. Najkrótszy dzień w roku trwa w Polsce około 8 godzin.

Kalendarzowe pory roku w Polsce

Pory roku - daty rozpoczęcia i zakończenia pór roku mogą być różne przy astronomicznych porach roku. Dlaczego? Astronomiczne pory roku zostały opisane powyżej. Zaczynają się od równonocy wiosennej, przesilenia letniego, równonocy jesiennej i przesilenia zimowego. Zwraca się uwagę na to, kiedy faktycznie do takich zjawisk dochodzi. Dlatego pod względem astronomicznym początek wiosny może wypadać 20 lub 21 marca, początek lata 21 albo 22 czerwca, początek jesieni 22 albo 23 września, a początek zimy 21 albo 22 grudnia. Ustalane są w zależności od położenia Słońca dokładnie w zenicie w danym roku nad równikiem oraz zwrotnikami raka i koziorożca. Natomiast kalendarzowe pory roku określane są zawsze tymi samymi datami. Kiedy zaczynają się kalendarzowe pory roku?

Kalendarzowe pory roku w Polsce [daty]:

1. wiosna od 20 marca do 20 czerwca
2. lato od 21 czerwca do 22 września
3. jesień od 23 września do 21 grudnia
4. zima od 22 grudnia do 19 marca

Ile mamy w Polsce pór roku?

Jak już było wspomniane, w Polsce mamy cztery pory roku: wiosnę, lato, jesień i zimę. Coraz częściej zaczyna się mówić o przedwiośniu (kiedyś przednówek) i przedzimiu.

Termiczne pory roku — czym są?

Oprócz kalendarzowych i astronomicznych pór roku można wyróżnić termiczne, meteorologiczne i fenologiczne pory roku. Kiedy zaczynają się termiczne pory roku? Termiczne pory roku podzielone są według temperatur. Kryterium stanowi średnia dobowa temperatura powietrza.

Termiczne pory roku w Polsce to:

1. Przedwiośnie i przedzimie: średnia dobowa temperatura powietrza od 0 do 5°C.
2. Wiosna i jesień: średnia dobowa temperatura powietrza od 5 do 15°C.
3. Lato: średnia dobowa temperatura powietrza powyżej 15°C.
4. Zima: średnia dobowa temperatura powietrza poniżej 0°C.

Co charakterystyczne dla termicznych pór roku, mamy tutaj dodatkowo przedwiośnie i przedzimie. Termicznych pór roku jest więc więcej: przedwiośnie, wiosna, lato, jesień, przedzimie, zima.

Meteorologiczne pory roku - kiedy wypadają?

Jakie są daty meteorologicznych pór roku? Jak sama nazwa wskazuje, pory te określane są przez meteorologów i klimatologów w celach statystycznych, dlatego mają takie same długości.

Meteorologiczne pory roku w Polsce [daty]:

1. Wiosna od 1 marca do 31 maja
2. Lato od 1 czerwca do 31 sierpnia
3. Jesień od 1 września do 30 listopada
4. Zima od 1 grudnia do 28 lutego

Jak widać meteorologiczne pory roku można w prosty sposób podzielić na miesiące. Pory roku - miesiące:

1. wiosna (marzec, kwiecień, maj)
2. lato (czerwiec, lipiec, sierpień)
3. jesień (wrzesień, październik, listopad)
4. zima (grudzień, styczeń, luty)

Fenologiczne pory roku w Polsce

Ostatnim omawianym tutaj typem pór roku podział fenologiczny. Fenologiczne pory roku ustalane są na podstawie okresów rozwojowych roślin i zachowania zwierząt. Wymienia się aż 8 fenologicznych pór roku:

1. Początek wiosny – topnienie śniegu, początki kwitnienia np. leszczyny (luty/marzec-początek kwietnia)
2. Wczesna wiosna – kwitnie np. mniszek lekarski, pojawiają się liście np. kasztanowca i brzozy (polowa kwietnia-połowa maja)
3. Pełnia wiosny – kwitnie np. kasztanowiec i bez (maj/czerwiec)
4. Wczesne lato – kwitnie bez lekarski, żyto ozime (druga połowa czerwca)
5. Lato – kwitnie lipa; dojrzewa bez lekarski, jarząb (lipiec, sierpień, początek września)
6. Wczesna jesień – kwitnie wrzos zwyczajny, dojrzewa kasztanowiec zwyczajny (wrzesień - początek października)
7. Jesień – opadanie liści (październik - połowa listopada)
8. Zima – spoczynek roślin (koniec listopada - koniec lutego)