Sprzedaż grobu – co na to polskie prawo?

• Oferta sprzedaży miejsca pochówku? To może być oszustwo
• Kto może nabyć prawo do grobu? Ważny przepis
• Przekazanie miejsca pochówku. Jakie warunki trzeba spełnić?
• Podsumowanie

Oferta sprzedaży miejsca pochówku? To może być oszustwo

Zaglądając w internetową wyszukiwarkę, możemy znaleźć na sprzedaż wiele ofert sprzedaży miejsc pochówku. Ceny potrafią sięgać nawet kilkudziesięciu tysięcy złotych i obejmować groby – jakkolwiek to zabrzmi – w dość prestiżowych miejscach. Wiele osób decyduje się na kupno gotowego grobowca, chcąc odjąć swym najbliższym problemów związanych z pochówkiem po swojej śmierci. Oszuści to wykorzystują, ponieważ w wielu przypadkach sprzedają groby, nie wiedząc, że taka transakcja nie może się odbyć w świetle prawa.

Należy zacząć od tego, że grób nie stanowi prawa majątkowego i nie podlega obrotowi cywilnoprawnemu. W świetle obowiązującej ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarłych z 1959 roku, możemy mówić co najwyżej o prawie do pochówku w danym grobie (art. 8 ust. 3). Prawo to jest niezbywalne oraz niedziedziczne. Nie można go więc przekazać innej osobie np. w drodze testamentu. Może więc nastąpić sytuacja, że kupimy od kogoś grób, ale gdy przyjdzie nam z niego skorzystać, to dostaniemy odmowę pochówku od zarządu cmentarza.

Kto może nabyć prawo do grobu? Ważny przepis

Prawo do grobu nabywa się poprzez zawarcie umowy z zarządem danego cmentarza. Kiedy dochodzi do czyjegoś pochówku w danym miejscu, to zgodnie z prawem, a dokładnie art. 10 wspomnianej ustawy, w tym samym grobie mają prawo zostać pochowani najbliżsi członkowie rodziny osoby w nim pochowanej:

1. współmałżonek zmarłego,

2. zstępni krewni (dzieci, wnuki),

3. wstępni krewni (rodzice, dziadkowie),

4. krewni boczni do czwartego stopnia pokrewieństwa,

5. powinowaci w linii prostej do pierwszego stopnia (np. teściowie).

Tak więc jeśli komuś zależy na tym by zostać pochowanym na cmentarzu, gdzie spoczywają osoby zasłużone, albo na cmentarzu z jakiegoś powodu ważnego historycznie bądź kulturowo, po wykupieniu takiej „kwatery” od osoby prywatnej, można się niemile zdziwić, bo zarząd cmentarza może odmówić pochówku, jeśli nie należymy do grona osób wymienionych w art. 10 wspomnianej ustawy.

Przekazanie miejsca pochówku. Jakie warunki trzeba spełnić?

Z prawnego punktu widzenia jest możliwe przekazanie miejsca pochówku innej osobie, ale przy spełnieniu kluczowego warunku. Będzie to możliwe, gdy regulamin cmentarza przewiduje możliwość przekazania innej osobie prawa do grobu. O ile często regulamin na taką sytuację zezwala, o tyle najczęściej dotyczy to przekazania komuś pustego grobu, tzn. takiego, w którym nikt jeszcze nie został pochowany. W przypadku, gdy w danym grobie jest już ktoś pochowany, zarząd cmentarza może obwarować przekazanie go warunkiem bycia nabywcy w gronie krewnych osoby pochowanej. Jeszcze raz jednak trzeba podkreślić, że scedowanie tego prawa jest dopuszczalne tylko za zgodą i według procedur określonych przez zarządcę cmentarza, o których warto się dowiedzieć zanim zdecydujemy się na zakup z internetowej oferty. Jeśli regulamin cmentarza nie przewiduje przeciwwskazań, można zawrzeć umowę przed notariuszem i przekazać prawo do grobu innej osobie. Takie sytuacje mogą się zdarzyć np. w przypadku zmiany miejsca zamieszkania lub gdy rodzina nie potrzebuje już rezerwowanego miejsca. Regulamin danego cmentarza może zawierać własne zasady dotyczące przekazywania grobów. Nierzadko wymagane jest pisemne oświadczenie o pokrewieństwie, a nawet przedstawienie dokumentów takich jak akt zgonu, akt urodzenia, czy akt małżeństwa.

Podsumowanie

Podsumowując, zanim ślepo zdecydujemy się na kupno miejsca na cmentarzu, upewnijmy się, że regulamin tego cmentarza w ogóle przewiduje taką możliwość. Niestety, ale jak to w życiu bywa, konflikty mogą się pojawić nawet nad grobem i może się zdarzyć, że wiele osób będzie rościć sobie prawo do pochówku w danym miejscu. Trzeba rozważyć czy zakup miejsca pochówku od osoby prywatnej ma sens i czy nie lepiej po prostu wykupić dane miejsce pochówku zawierając umowę nie z osobami prywatnymi, ale z zarządem cmentarza.

Adwokat Pamela Opoczka

Polecamy: Kalendarz 2026