Jakie są rodzaje nawozów?
Nawozy organiczne służą do poprawy jakości gleby i jej użyźnienia. Utrzymują stały poziom próchnicy, zapobiegają jej ubytkom, sprzyjają rozwojowi mikroorganizmów. Najbardziej znanym i powszechnie stosowanym nawozem jest obornik, powstały z odchodów zwierzęcych i ściółki. Zawiera azot, fosfor, potas i inne ważne dla roślin składniki. Nawozy pochodzenia roślinnego to: gnojówka pokrzywowa, kompost, nawozy zielone, słoma, torf. Nawozy wapniowe, to nawozy, które pomagają w odkwaszaniu gleby zakwaszonej na skutek ubytków wapnia, spowodowanego czynnikami naturalnymi bądź działalnością rolniczą.
Nawozy te pomagają również w poprawie struktury gleby. Dzięki stosowaniu wapnia zwiększa się przyswajalność fosforu, potasu i magnezu, a także przyswajalność mikroelementów potrzebnych dla wzrostu roślin. Nawozy wieloskładnikowe, są to z kolei nawozy uniwersalne, stanowiące mieszaniny dwóch lub trzech składników (azot, fosfor, potas), mieszaniny nawozów sporządzane mechanicznie lub w wyniku reakcji chemicznych. Posiadają potrzebne dla każdego rodzaju roślin składniki, mikroelementy i makroelementy. Na wiosnę należy je sypać, w lecie nawozić (Amofosy, Azofoska, Nitrofoska, Polifoska). Nawozy mineralne to nawozy sztuczne, substancje chemiczne lub przetwarzane, produkowane i dostarczane przez wytwórnie przemysłowe. Mają działanie wzbogacające glebę w składniki mineralne, wymagane do rozwoju roślin i poprawienia struktury gleby, regulacji jej kwasowości.
Sposób nawożenia
Wybierając sposób nawożenia rośliny, należy uwzględnić jej wymagania pokarmowe, czyli najmniejszą ilość składników pokarmowych potrzebnych do uzyskania plonu w odpowiedniej wysokości. Należy również zwrócić uwagę na potrzeby nawozowe w warunkach glebowych (rodzaj gleby, dotychczasowa zawartość składników w glebie) i klimatycznych. Nawozy należy stosować tylko w takich ilościach, które poszczególna roślina może wykorzystać lub które dana gleba może zatrzymać. Zbyt duże dawki, nieodpowiednie proporcje składników pokarmowych lub brak możliwości wykorzystania nawozu w danych warunkach glebowych mogą przynieść skutek odwrotny od oczekiwanego.
Nawożenie mineralne
Jeśli chodzi o nawożenie mineralne, produkuje się specjalne gotowe mieszanki nawozowe przeznaczone do różnego typu roślin. W sklepach ogrodniczych łatwo można nabyć preparaty różnego typu, przeznaczone dla roślin kwitnących, wrzosowatych czy iglaków. Tego typu nawozy są wygodne w użyciu - powinno się stosować je zgodnie z przepisem na opakowaniu. Należy uważać, aby nie przedawkować nawozów, bo może to roślinom zaszkodzić. Niektóre nawozy mineralne produkowane są w formie granulek lub kuleczek. Jeżeli w ogrodzie bawią się małe dzieci, to należy zwracać uwagę, aby nie zainteresowały się kuleczkami.
Nawożenie organiczne
Nawożenie organiczne jest bardzo często stosowane w uprawie na działkach i ogródkach przydomowych. Taki sposób nawożenia ma wiele zalet, dostarcza roślinom nie tylko składników pokarmowych, ale wzbogaca glebę w próchnicę, a do tego jest tani i ekologiczny. Nawożąc rośliny w sposób organiczny nie musimy się obawiać, że "podtrujemy" dzieci czy zwierzęta domowe. Najczęściej stosowane nawozy organiczne: obornik, kompost, nawozy zielone, różnego rodzaju gnojówki - najpopularniejsza z pokrzyw. Obornik to najwartościowszy z nawozów organicznych, dostarcza roślinom najwięcej składników pokarmowych i wpływa korzystnie na glebę dostarczając próchnicy oraz działa odkwaszająco.
Na obornik składa się zwierzęcy kał i mocz wraz ze ściółką. Najwartościowszy jest obornik koński i bydlęcy. Nawożenie obornikiem powinno się wykonywać, co 3–5 lat w zależności od gleby. Najlepszą porą na nawożenie obornikiem jest jesień. Wadą tego typu nawożenia - szczególnie w uprawie amatorskiej jest trudny dostęp do tego rodzaju nawozu. Kompost to nawóz, który jest bogatym źródłem składników pokarmowych i próchnicy niezbędnych do prawidłowego rozwoju roślin. Wartość nawozowa kompostu zależy od materiału przeznaczonego na nawóz oraz sposobu przygotowania.
Na kompost przeznacza się następujące materiały: pozostałości roślin z ogrodu (np. skoszona trawa, zdrowe, opadłe liście, drobne gałęzie, resztki warzyw i owoców), odpady kuchenne (np. obierki). Rośliny przeznaczone na nawóz zielony wysiewa się do gruntu, a po wytworzeniu masy zielonej (na wys ok. 40 cm.) przekopujemy. Najpopularniejsze rośliny na nawozy zielone: łubin - wysiew IV–IX, facelia - wysiew III–VIII, wyka siewna - wysiew w V–IX, żyto - wysiew ozimy w IX. Jeśli chodzi o gnojówki roślinne, to warto wspomnieć o trzech roślinach zielnych, które mają duże znaczenie w ekologicznym nawożeniu, wzmacnianiu roślin oraz zwalczaniu chorób i szkodników. Są to pokrzywa, skrzyp i mniszek lekarski. Najbardziej znana i popularna jest gnojówka sporządzana z pokrzyw.
Kiedy nawozić?
Generalnie nawożenie rozpoczyna się na wiosnę, przed kwitnieniem, bowiem jest to okres intensywnego rozwoju roślin, co wiąże się ze zwiększonym zapotrzebowaniem na substancje odżywcze. Dokarmianie roślin jest ważne również podczas sadzenia czy przesadzania roślin oraz po cięciu pielęgnacyjnym. Najlepszą pogodą na nawożenie są dni pochmurne, przed deszczem. Rośliny wieloletnie powinny być dokarmiane tylko do połowy lata, potem roślina musi skoncentrować się na przygotowaniu do zimy. Kwiaty jednoroczne nie wymagają intensywnego nawożenia. Drzewa i krzewy ozdobne nawozi się podczas sadzenia wypełniając przygotowany dołek mieszanką gleby z kompostem w proporcji pół na pół.
Przy drzewach owocowych, jeżeli stosujemy tylko nawożenie organiczne to polega ono na polepszeniu jakości i struktury gleby. Jeżeli stosujemy nawożenie mineralne to należy użyć nawozów pełnoskładnikowych nie zawierających chloru. Nawożenie mineralne przeprowadza się w kilku dawkach; pierwsze nawożenie wykonuje się w lutym/marcu, następne po zakończeniu kwitnienia a ostatni raz nawozimy po zrzuceniu części zawiązków owocowych w czerwcu. Trawniki nawozami mineralnymi zasila się po strzyżeniu a kompostem we wrześniu przykrywając go cienką (ok. 1,5 cm) nawozu.