Wpływ sytuacji gospodarczej na rynek biurowy
Wzrost inflacji pozostanie jednym z głównych czynników wpływających na rynek powierzchni biurowych w 2022 roku. Według danych GUS, PKB Polski w 2021 roku osiągnął poziom 5,7% względem 2020 roku. Jednocześnie, w 2021 roku znacząco przyspieszyła inflacja, a jej poziom w grudniu wyniósł 8,6%, co jest najwyższą wartością notowaną od 2000 roku. Na rynku biurowym wysoki poziom inflacji oznacza przede wszystkim wyższe koszty budowy i wykończenia powierzchni oraz wzrost kosztów eksploatacyjnych, których główną składową są rosnące ceny energii, usług komunalnych i koszty pracy.
- Według szacunków Cushman & Wakefield w 2022 roku oddanych do użytku zostanie ok. 220 000 mkw., z czego znaczna część to projekty, których budowa rozpoczęła się jeszcze przed wybuchem pandemii Covid-19 – zauważa Jan Szulborski, senior consultant, consulting & research w Cushman & Wakefield.
W jego ocenie ograniczenie liczby nowych budynków wprowadzanych na warszawski rynek biurowy, obserwowane od marca 2020, doprowadzi to do znaczącego spadku podaży nowej powierzchni biurowej, a oczekiwana luka podażowa może potrwać nawet do 2025 roku.
- Niemniej jednak, część deweloperów intensyfikuje swoją aktywność związaną z przygotowaniem inwestycji, chcąc wykorzystać moment mniejszej konkurencji – mówi Jan Szulborski.
Dodaje, że w ciągu najbliższych dwunastu miesięcy można spodziewać się ogłoszenia nowych projektów, które będą realizowane na zasadach spekulacyjnych wraz z poprawą sentymentu na rynku.
- Znaczna część tych inwestycji będzie zlokalizowana w największych strefach biurowych, takich jak: Centralny Obszar Biznesu, Centrum Zachód czy Mokotów – zauważa Jan Szulborski.
W 2021 roku całkowite zasoby powierzchni biurowej w Warszawie wyniosły ponad 6,15 milionów mkw., a do użytku oddano ponad 324 000 mkw. powierzchni biurowej. Do największych projektów, które uzyskały pozwolenie na użytkowanie, możemy zaliczyć: Warsaw Unit (Ghelamco – 56 400 mkw.), Skyliner (Karimpol – 48 500 mkw.), Generation Park Y (Skanska Property Poland – 44 200 mkw.).
Na koniec 2021 r. w Warszawie w budowie znajdowało się około 308 000 mkw. powierzchni biurowej planowanej do oddania w latach 2022-2024, co jest najniższą wartością od 2009 roku
Wskaźnik pustostanów powierzchni biurowych w stolicy
W wyniku ograniczonej aktywności najemców w ostatnich kwartałach i kumulacji nowej podaży, stopa powierzchni niewynajętej wyniosła 12,7%, co oznacza wzrost o 2,8 pkt. proc. rok do roku.
- Relatywnie wysoki współczynnik pustostanów przekłada się na 778 400 mkw. powierzchni biurowej dostępnej na wynajem od zaraz. Oczekujemy, że w najbliższych 12 miesiącach będziemy obserwować stopniową kompresję dostępnej powierzchni biurowej, dzięki rosnącej aktywności najemców, zwłaszcza dużych podmiotów – ocenia Katarzyna Lipka, head of consulting & research w Cushman & Wakefield.
Podkreśla jednocześnie, że poziom wynajęcia projektów oddanych do użytku w 2021 roku wyniósł ponad 94%, co potwierdza zdrowe fundamenty rynku w czasie podwyższonej niepewności ekonomicznej.
Powrót aktywności najemców do poziomu sprzed pandemii
W III kw. 2021 roku, po raz pierwszy od 18 miesięcy aktywność najemców przełamała trend spadkowy, a w IV kw. 2021 roku, popyt brutto osiągnął poziom 250 800 mkw., co jest wartością porównywalną do okresu sprzed wybuchu pandemii Covid-19. Całkowita aktywność transakcyjna w 2021 roku wyniosła 646 500 mkw. i była wyższa względem 2020 roku o ponad 7%.
Według wstępnych szacunków popyt na powierzchnie biurowe w 2022 roku będzie kontynuował stopniowy trend wzrostowy, który rozpoczął się w drugiej połowie 2021 roku.
Stawki czynszów bez wzrostów
Po korekcie stawek czynszu w 2020 roku, stawki bazowe za najlepsze powierzchnie biurowe wyniosły 23,00-25,00 EUR/mkw./miesiąc w strefie Centrum oraz 13,50-16,50 EUR/mkw./miesiąc w lokalizacjach poza centralnych. W kolejnych kwartałach spodziewamy się dalszej stabilizacji czynszów bazowych przy jednoczesnym ograniczaniu pakietu zachęt wynikającym ze wzrostu kosztów budowy i aranżacji powierzchni biurowych.