Dlaczego dochodzi do pożarów instalacji fotowoltaicznej? Ekspert Stowarzyszenia Elektryków Polskich tłumaczy, że wina leży po stronie słabej jakości montażu fotowoltaiki. Co więcej, wiele instalacji powstało bez projektu technicznego. Tutaj jest luka w prawie budowlanym.
- Dlaczego fotowoltaika się pali?
- Odpowiednie kwalifikacje elektryków, materiał i projekt - podstawy właściwej instalacji fotowoltaicznej
- Projekt instalacji fotowoltaicznej a bezpieczeństwo pożarowe
- Inne przyczyny pożaru fotowoltaiki
- Obowiązkowa rewizja starszych instalacji fotowoltaicznych
- Zgłoszenie instalacji fotowoltaicznej i uzgodnienie z rzeczoznawcą do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych
- Luka w prawie budowlanym - projekt fotowoltaiki
Dlaczego fotowoltaika się pali?
– Nieprawidłowy montaż instalacji fotowoltaicznej wiąże się z większym ryzykiem pożarowym – przestrzega Tomasz Karwat, ekspert Stowarzyszenia Elektryków Polskich. Zdarza się, że takie instalacje są wykonywane bez projektu technicznego lub przez niewykwalifikowanych pracowników, co zwiększa ryzyko błędów przy montażu. Wiele zagrożeń mogłoby zostać zniwelowanych przez regularne przeglądy techniczne, prowadzone przez rzetelne firmy.
Odpowiednie kwalifikacje elektryków, materiał i projekt - podstawy właściwej instalacji fotowoltaicznej
– Kwestia pożarów instalacji fotowoltaicznych zaczyna bardzo mocno wykwitać. Duża część zdarzeń związana jest ze słabą jakością montażu, czyli instalacja fotowoltaiczna była wykonywana przez słabo wykwalifikowanych techników – mówi agencji Newseria Tomasz Karwat, biegły sądowy, przewodniczący Komisji Kwalifikacyjnej Stowarzyszenia Elektryków Polskich. – Pojawia się więc kwestia odpowiednich kwalifikacji, materiału, ale przede wszystkim projektu. Wiele instalacji nie jest zbudowanych w oparciu o projekt, a art. 5 ustawy Prawo budowlane mówi o tym, że wszystko, co jest trwałym naniesieniem na budynek, powinno być zbudowane w oparciu o projekt, a tych projektów nie ma.
Projekt instalacji fotowoltaicznej a bezpieczeństwo pożarowe
W świetle art. 5 ustawy Prawo budowlane poszczególne części budynku, wraz ze związanymi z nim urządzeniami budowlanymi, należy projektować i budować w sposób określony w przepisach, w tym techniczno-budowlanych, a także zgodnie z zasadami wiedzy technicznej, biorąc pod uwagę przewidywany okres użytkowania. Jednym z obowiązków jest spełnienie podstawowych wymagań dotyczących obiektów budowlanych w zakresie dotyczącym m.in. bezpieczeństwa pożarowego.
– Jeżeli wykonawca realizuje instalację fotowoltaiczną i duża część tych prac wykonawczych jest pozostawiona do jego oceny z uwagi na brak projektu, to potem ten brak jakości się mści. Mam takie powiedzenie, że każda instalacja elektryczna, która jest źle wykonana, sama się diagnozuje pożarem, tylko trzeba poczekać – uważa ekspert. – Dominująca część tych ryzyk związana jest z jakością montażu, która wynika z tego, że montażysta nie miał prawidłowo zrobionego projektu albo w ogóle nie miał projektu.
Inne przyczyny pożaru fotowoltaiki
Wśród innych przyczyn pożarów paneli fotowoltaicznych wymieniane są także m.in. uszkodzenia mechaniczne, np. na skutek gradu, wady produkcyjne, niska jakość komponentów, ale też brak regularnych przeglądów. Ekspert podkreśla, że szczególnie starsze instalacje fotowoltaiczne należy poddawać prawidłowym i rzetelnym przeglądom technicznym, które pomogą wykryć i szybko usunąć ewentualne usterki.
Obowiązkowa rewizja starszych instalacji fotowoltaicznych
– Starsze instalacje wymagają rewizji, która szczególnie w przypadku budynków jednorodzinnych jest dosyć trudna. Instalacje na różnych dachach – to są różne kąty, spadki – trzeba w większości przypadków przeglądać ze zwyżki, co generuje koszty – mówi przewodniczący Komisji Kwalifikacyjnej SEP. – Musi być też dokumentacja techniczna, w oparciu o którą będzie dokonana analiza, czy instalacja jest prawidłowo wykonana i poprawnie działa. Myślę, że wszyscy, którzy mają generatory fotowoltaiczne na dachu, powinni zatrudniać do ich sprawdzenia rzetelne firmy. Koszt takiego sprawdzenia to na pewno nie jest 500 zł albo 1 tys. zł, tylko znacznie więcej, i warto te pieniądze zapłacić.
Zgłoszenie instalacji fotowoltaicznej i uzgodnienie z rzeczoznawcą do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych
W świetle art. 28 ustawy o prawie budowlanym instalacja urządzeń fotowoltaicznych o mocy zainstalowanej nie większej niż 150 kW nie wymaga decyzji o pozwoleniu na budowę, ale wymagania zgłoszenia. Ponadto do urządzeń o mocy zainstalowanej większej niż 6,5 kW stosuje się obowiązek uzgodnienia z rzeczoznawcą do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych pod względem zgodności z wymaganiami ochrony przeciwpożarowej projektu tych urządzeń oraz zawiadomienia organów Państwowej Straży Pożarnej. Nie ma jednak wytycznych dotyczących m.in. projektu technicznego.
Luka w prawie budowlanym - projekt fotowoltaiki
– Bardzo ważnym elementem jest luka w ustawie Prawo budowlane. Warto, aby zdefiniowane zostało, jak ma wyglądać projekt techniczny, dokumentacja wykonawcza i powykonawcza. Wszystko po to, żebyśmy nie ograniczali się tylko do projektu budowlanego. Opisanie z punktu widzenia legislacji, co jest wymagane, żeby można w ogóle przystąpić do realizacji takiego zadania jak budowa generatora fotowoltaicznego na dachu budynku, powinno rozwiązać wiele problemów. Czyli trzeba wyjść od prawidłowego projektu, który jest dookreślony, co ma zawierać – tłumaczy Tomasz Karwat.
Według analizy niemieckiego TÜV Rheinland i brytyjskiego BRE National Solar Centre z 2015 roku udział pożarów wywołanych przez instalacje fotowoltaiczne w liczbie wszystkich pożarów można mierzyć w promilach.
Według danych Urzędu Regulacji Energetyki na koniec 2024 roku liczba zarejestrowanych mikroinstalacji w Polsce, w których wytwarzano energię elektryczną, wyniosła ponad 1,5 mln. 98 proc. z nich stanowiły mikroinstalacje PV, wykorzystujące energię promieniowania słonecznego do produkcji prądu.