Każdy kolor widziany przez nas stanowi kombinację trzech podstawowych kolorów: czerwonego, żółtego i niebieskiego. Nie trzeba wcale wiedzieć, które kolory harmonizują ze sobą, a które kontrastują. Wszelkie kolory mogą współgrać ze sobą, nie chodzi więc o to, których używać, ale o to, w jaki sposób zmusić je i ich odcienie do tego, by ze sobą współgrały.
Zobacz także: Barwy zgodne z temperamentem
Pełne spektrum kolorów pierwszorzędnych i drugorzędnych można przedstawić na kole kolorystycznym. Połączenie dwóch podstawowych kolorów tworzy kolor drugorzędny. Mieszanie koloru podstawowego z kolorem drugorzędnym, leżącym względem koloru podstawowego w najbliższym sąsiedztwie na kole kolorów, tworzy kolor trzeciorzędny.
Właściwy odcień drugorzędnego koloru zależy od równowagi dwóch podstawowych kolorów użytych do jego utworzenia. O ile zmieszanie kolorów tworzy nowy kolor, o tyle dodanie bieli lub czerni powoduje, że kolor staje się bardziej szary. Im więcej dodamy czerni, np. do żółtego, tym bardziej kolor żółty stanie szary. Nie przyciemniamy koloru w ten sposób. Jeżeli chcemy uzyskać kolor ciemniejszy, należy wybrać kolory oparte na kolorach pierwszorzędnych i drugorzędnych, które w naturalny sposób mają kolor ciemniejszy, np. ciemnoczerwony lub purpurowy.
Zobacz także: Działanie kolorów we wnętrzu
Odcień koloru oznacza równowagę kolorów, które łączą się, żeby je utworzyć. Na przykład odcień turkusowego można uzyskać, łącząc niebieski i zielony. Tonacja kolorystyczna objaśnia temperaturę koloru, tzn. czy kolor jest ciepły czy zimny. Tonacja może być też jasna lub ciemna.
Wszystkie schematy kolorystyczne wymagają właściwej równowagi zarówno między tonacjami, jak i odcieniami. Można wybrać kolory blisko ze sobą związane, żeby stworzyć harmonijne połączenia albo przeciwnie, można powybierać kilka kolorów z koła kolorystycznego, żeby stworzyć kilka różnych kontrastów. Istnieją trzy podstawowe kategorie schematu kolorystycznego – monochromatyczny, pokrewny i uzupełniający. W praktyce większość wnętrz mieszkalnych stanowi połączenie tych podstawowych schematów wraz z odcieniami i tonacjami kolorystycznymi tak wyważonymi, by pasowały do określonej atmosfery wnętrza i stylu dekoracyjnego.