Spółdzielcze prawo lokatorskie do lokalu i spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu są jednymi z najczęściej wybieranych form zamieszkania spółdzielczego w naszym kraju. Wobec tego warto wiedzieć, które z tych praw daje lokatorowi większe możliwości, które jest tańsze i czym tak naprawdę różnią się oba te prawa.
Podobieństwa między prawem lokatorskim a prawem własnościowym
Zarówno w przypadku prawa lokatorskiego, jak i własnościowego dochodzi do umowy pomiędzy spółdzielnią, a osobą zainteresowaną nabyciem lokalu mieszkalnego – z reguły odbywa się to przed rozpoczęciem budowy budynku mieszkalnego lub podczas zakupu mieszkania z rynku wtórnego. Taka umowa ma formę pisemną i zobowiązuje spółdzielnię do ustanowienia spółdzielczej formy prawa do lokalu po ukończeniu budowy. Co ważne tylko pisemna forma umów ma moc prawną, dlatego tak istotne jest dopilnowanie, aby umowy zostały spisane. Prawo lokatorskie, tak jak prawo własnościowe zobowiązuje lokatora do stania się członkiem spółdzielni mieszkaniowej i tym samym do wniesienia określonego wkładu mieszkaniowego. Lokator ma również obowiązek terminowego uregulowania wszelkich opłat określonych w statucie spółdzielni lub w bezpośrednio w umowie. Oba prawa chronią również dobro mieszkańców – zapewniają nienaruszalność miru domowego, określają zasady korzystania z lokalu mieszkaniowego i pomieszczeń ogólnodostępnych dla lokatorów.
Zobacz także: Spółdzielcze prawo lokatorskie – co to takiego?
Różnice między prawem lokatorskim a prawem własnościowym
Pierwszą istotną różnicą jest statut prawny obu tych praw. Spółdzielcze prawo własnościowe stanowi ograniczone prawo rzeczowe – ograniczone ze względu na konieczność korzystania z lokalu zgodnie z jego przeznaczeniem, a także na możliwość rozporządzania tym prawem. Natomiast spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu jest formalnie zbliżone do najmu, ponieważ to forma prawa na rzeczy cudzej. Znaczną różnicę stanowi także wysokość wnoszonego wkładu mieszkaniowego. Osoba zainteresowana prawem lokatorskim wnosi wkład w wysokości odpowiadającej różnicy pomiędzy całkowitym kosztem budowy lokalu, a uzyskanymi na ten cel środkami z dotacji publicznych i innych środków uzyskanych na budowę tego lokalu – około 30%, natomiast osoba zainteresowana prawem własnościowym – wkład w wysokości odpowiadającej całości kosztów budowy jego lokalu – 100%. Różnica jest widoczna także w kwestii zbywalności i dziedziczenia obu praw. Prawo lokatorskie to prawo niezbywalne, niedziedziczne, niepodlegające egzekucji, natomiast prawo własnościowe przeciwnie – zbywalne, dziedziczne i podlegające egzekucji.
Zobacz także: Spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu po śmierci członka
Zobacz także: Spółdzielcze prawo lokatorskie po rozwodzie
Zobacz także: Czy lokatorskie prawo do mieszkania może wygasnąć?