Bez wątpienia, rośliny egzotyczne nadają niepowtarzalnej atmosfery w naszym życiu, jednocześnie upiększając nasze ogrody, ogrody zimowe, tarasy czy balkony.
Wśród roślin egzotycznych, które możemy uprawiać w naszym klimacie ponieważ wykazują one w większym lub mniejszym stopniu odporność na mróz, wyróżniamy:
- PALMY
- JUKI
- KAKTUSY
- AGAWY
- ROŚLINY ŚRÓDZIEMNOMORSKIE
Zobacz także: Egzotyczne rośliny w domu – Bromelie: Echmea, Guzmania, Neoregelia
Oto charakterystyka kilku gatunków z każdej z wymienionych powyżej grup, które z powodzeniem możemy uprawiać w naszych ogrodach:
Palmy
Palmy są roślinami, które nas fascynują, to typowo egzotyczne drzewa, przywołujące nam na myśl wakacje w ciepłych i egzotycznych krajach. W naszych warunkach klimatycznych ich uprawa jest trudna, ale nie jest niemożliwa. Istnieje, bowiem kilkanaście gatunków palm które są mrozoodporne i które wyjątkowo dobrze radzą sobie w niskich temperaturach. Wystarczy w okresie zimowym odpowiednio je zabezpieczyć a będą dodawać naszym ogrodom niecodziennej egzotyki.
Sabal Minor
Jedna z najbardziej mrozoodpornych palm. W naturze występuje w Stanach Zjednoczonych, Meksyku, Gwatemali i Wenezueli. W środowisku naturalnym osiąga rozmiary do 3m wysokości. Tworzy wachlarzowate niebiesko-zielone liście. Ziemia przepuszczalne, lubi słońce. Rośnie bardzo wolno. Jej mrozoodporność to -20°C a odpowiednio zabezpieczona nawet do -25°C Przy odpowiednim zabezpieczeniu może być uprawiana w naszej strefie klimatycznej.
Trachycarpus fortunei
Pochodzenie azjatyckie, naturalne środowisko to Himalaje. Zaaklimatyzowała się w wielu krajach europy (Niemcy, Węgry, Szwecja...) Rośnie na wysokościach do 2500 m.n.p.m gdzie zimą utrzymują się stałe temperatury -10°C. Charakteryzuje się bardzo szybkim wzrostem oraz szybkim kiełkowaniem nasion. Wytrzymuje bez uszczerbku temperatury spadające do -17°C a okrywana do -22°C. Jej odporność na mróz rośnie wraz z wiekiem. Dorosłe rośliny wytrzymały temperaturę -29°C.
Zobacz także: Bananowiec (Musa) – jak wyhodować go w domu?
Serenoa repens
Występuje w USA w południowo-wschodniej części kraju, gdzie rośnie do 3m wysokości. Ma bardzo egzotyczny wygląd, tworzy boczne odrosty, zazwyczaj pień płoży się wzdłuż podłoża. Stożek wzrostu posiada pod ziemią więc najważniejsze jest okrycie ziemi na zimę. Bardzo wolno rośnie i nie lubi przesadzania na nowe miejsce. Wytrzymuje spadki temperatury do -18°C.
Butia Capitata
Palma pierzasta o wspaniałym wyglądzie i liściach zielono niebieskich. Dorasta do 6m wysokości. Pochodzenie Brazylia. Owoce palmy wykorzystywane są do wyrobu wina oraz przetworów. Ziemia lekka , stanowisko słoneczne. Wytrzymuje temperatury do -12°C , natomiast zabezpieczona do -18°C. Pień dobrze zabezpieczony np. agro-włókniną wytrzyma mróz -23°C ,a wiosną wypuści nowe piękne pierzaste liście.
Zobacz także: Co to są rośliny palmowate?
Chamaerops humilis (Karłatka)
Palma pochodzenia europejskiego, występująca w rejonie śródziemnomorskim oraz Morza Czarnego. Dorasta do 8m wysokości. Lubi ziemie przepuszczalną i pełne słońce. Polecana do mieszkań ze względu na ich trwałość i odporność na suche powietrze. Hodowana w gruncie wytrzymuje do -13°C , a zabezpieczona do -17°C.
Juki
Juka to bardzo popularna roślina, której naturalnym środowiskiem są bardzo ciepłe, charakteryzujące się suchością i jałowością tereny. Występują w Ameryce Północnej, Ameryce Środkowej i na Azorach. Roślina ta jest z powodzeniem uprawiana w ogrodach i domach, jako ozdoba, ze względu na łatwość hodowli oraz atrakcyjność wizualną. Są dość łatwe w uprawie, pod warunkiem zapewnienia im dobrego oświetlenia. Preferują lekką i przepuszczalną glebę. Należy podlewać umiarkowanie, można przesuszać zimę, jak również umiarkowanie nawozić.
Juka Brigida
Juka Brigida pochodzi z północnego Meksyku, gdzie rośnie na skalistych i stromych wzgórzach pustynnych. Ta wiecznie zielona roślina, ma twarde, mieczowate liście zakończone ostrym kolcem, które zebrane są w gęstą rozetę. Spośród liści, od marca do kwietnia wyrastają stojące i długie kwiatostany. Na łodygach o długości 60-120cm pojawiają się przepiękne kremowo-białe kwiaty w kształcie dzwonów, które tworzą sześćdziesięciu centymetrową wiechę. jest odporna na susze i mrozy. Idealna do uprawy, nie wymaga szczególnej pielęgnacji. Jesienią i zimą, należy chronić koronę juki przed opadami, aby do serca nie dostała się woda. Mrozoodporna do -20°C, przy zapewnieniu suchego stanowiska.
Zobacz także: Daktylowiec, feniks (Phoenix)
Yucca rostrata niebieska
Yucca rostrata niebieska to drzewiasta, bardzo rzadka, niebieska odmiana Yuki Rostraty. Pochodzi z Meksyku. Nie straszne jej polskie zimy - jest odporna na mrozy nawet do -22°C. Jest jedną z najpiękniejszych spośród wszystkich gatunków juk wykształcających pień. Między wiosną a latem kwitnie kremowo-białymi, dzwonkowatymi kwiatami. Jej kwiatostany osadzone na łodygach o długości 1-2m i zebrane są w stojące wiechy wyrastające ponad liście. Lubi słońce i ziemię jałową, piaszczystą i suchą. Wytrzymuje nie tylko ekstremalne upały i susze, ale - co szczególnie warte podkreślenia - mrozy, nawet do -22°C.Jesienią i zimą, należy chronić koronę juki przed opadami, aby do serca nie dostała się woda. To roślina dość szybko rosnąca, idealnie nadającą się do polskiego klimatu, jednak mało osiągalna na rynku europejskim. Jest jedną z najbardziej poszukiwanych i docenianych przez znawców Juką.
Kaktusy
Kaktusy mrozoodporne
Kaktusy mrozoodporne. W Polsce widok to niesamowicie nietypowy nie tylko zimą, ale też latem, gdy kaktusy rosną obok innych roślin w ogrodzie. Otóż okazuje się, że do uprawy w naszym klimacie doskonale nadają się gatunki kaktusów wysokogórskich, pochodzące z Boliwii i Peru. Najbardziej znane spośród nich są Opuncje.
Zobacz także: Uprawa i pielęgnacja kaktusów - Porady
Opuntia Macrocentra
Opuntia Macrocentra to kaktus rosnący w południowo-zachodnich stanach USA oraz w północnym Meksyku. To wolno rosnący kaktus, który rośnie na zróżnicowanych podłożach glebowych i różnych typach siedliskowych. Można go znaleźć zarówno na obszarach piaszczystej pustyni jak i na skalistych wzgórzach, lub w dolinach łąk. Osobniki tego gatunku są poziomo rozrastającym się krzewem, osiągającym wysokość od 30 do 60cm. Sporadycznie osiąga 1 metr wysokości. Wykształca płaskie i mięsiste człony o jajowatym kształcie, które są połączone ze sobą w dolnej części pędu. Kaktus kwitnie późną wiosną, miedzy kwietniem a majem i ma duże kolorowe żółte i czerwone kwiaty i ciemnoczerwone jadalne owoce. Roślina wytrzymuje bez uszczerbku mrozy do -20ºC. W przypadku większych mrozów należy okryć rośliny grubą warstwą agrowłókniny. Opuncja potrzebuje dużo słońca, wapiennego podłoża i dostatku wody w czasie wzrostu i kwitnienia (wiosna/lato).
Agawy
Agawy mrozoodporne
W Polsce Agawy są uprawiane przede wszystkim, jako rośliny doniczkowe, gdyż niewiele ludzi wie że Agawy to również rośliny mrozoodporne. Agawy rosną na górzystych terenach Pustyni Chihuahua znajdującej się na pograniczu Stanów Zjednoczonych i Meksyku. Agawy to rośliny, które znakomicie nadają się do uprawy również w Polskich ogrodach gdyż, jako rośliny pustynne przystosowane są zarówno do długotrwałych susz jak i wysokogórskich okresów zimowych i stąd ich mrozoodporność.
Agave Havardiana
Roślina nosi nazwę na cześć Walerego Havarda, francuskiego lekarza i botanika, który zidentyfikował tę roślinę po raz pierwszy w 1881roku. Agawa Havarda osiąga średnie rozmiary, dorasta do około 60cm wysokości. Charakteryzują ją sztywne, mięsiste i grube liście o szaro-zielono-niebieskiej barwie, które tworzy przez wiele lat. Liście zakończone kolcami tworzą owalną rozetę o średnicy ok. 70cm. Oczywiście jej ozdobę stanowi również kwiatostan, który wyrasta ze środka rozety liści. Agawa Havarda ma żółto-czerwone kwiaty złożone w wiechy na wysokiej, osiągającej 3,6m rozgałęzionej łodydze. Agawa Havarda po 30-40 latach kwitnie późną wiosna i latem, jednak tylko raz, po czym po przekwitnięciu obumiera. Agawa Havarda charakteryzuje się wysoką mrozoodpornością do -24ºC, gdyż w naturalnym środowisku, czyli w zachodnim Teksasie i północnym Meksyku, rośnie na wysokości od 1200 do 2000m n.p.m. Zatem nie straszne jej polskie zimy.
Zobacz także: Ananas właściwy – Ananas jadalny (Ananas comosus)
Agawa Królowej Wiktorii (Agave Victoria Reginea)
Agawa Królowej Wiktorii została nazwana tak przez Thomasa Moore’a na cześć angielskiej królowej o imieniu Wiktoria. Jej naturalnym środowiskiem są pustynne i półpustynne tereny płn.-wsch. Meksyku oraz Kalifornii. Agawa Królowej Wiktorii to piękna odmiana, która cechuje się zwartą, kulistą rozetą złożoną z zielono-białych liści. Agawa Królowej Wiktorii podobnie jak inne agawy zakwita, następuje to po 20-30 latach. Agawa Królowej Wiktorii charakteryzuje się mrozoodpornością do -14ºC, dlatego przy uprawie w ogrodzie należy zabezpieczyć roślinę przed mrozem okrywając ją np. zimową agrowłókniną.
Rośliny śródziemnomorskie
Oliwka Europejska
Oliwka Europejska to gatunek drzewa należący do rodziny oliwkowatych. Rozpowszechniona w basenie Morza Śródziemnego przez Fenicjan prawdopodobnie jest jednym z pierwszych drzew uprawianych przez ludzi. W Egipcie, jako roślina uprawna, uprawiana jest, co najmniej od 5500 lat. To długowieczne, osiągające wiek do 1000 lat i wiecznie zielone drzewo lub krzew w dzisiejszych czasach uprawiane jest głównie dla owoców, z których tłoczy się cenny tłuszcz - oliwę z oliwek.
W sprzedaży dostępne są różne odmiany, jednak najbardziej dekoracyjna jest Oliwka Europejska (Olea Europaea), która była najbardziej rozpowszechnionym w antycznym świecie drzewem użytkowym. Dzisiaj drzewko to stało się popularną rośliną doniczkową, gdyż dobrze znosi niską wilgotność powietrza, panującą w ogrzewanych mieszkaniach.
Jest to roślina niewymagająca, uprawiana jest na glebach wapiennych, kamienistych, o małym nawilgoceniu. Najlepiej rośnie na stanowiskach dobrze nasłonecznionych, lecz bardzo wysokie temperatury są szkodliwe, zwłaszcza w okresie kwitnienia. Jest to roślina wrażliwa na mróz, wytrzymuje jednak czasowe spadki temperatury do -10°C/-15°C.
Doskonale nadaje się na bonsai - bez problemu znosi zabiegi podcinania pędów i korzeni. Może być też uprawiana w ogrodach zimowych i szklarniach, a latem wystawiana do ogrodu.
Zobacz także: Cytrusy w mieszkaniu - uprawa