Cis pospolity (Taxus baccata) jest niezwykłym, wiecznie zielonym, iglastym drzewkiem. Celtowie uważali go za drzewo święte. Starożytni Grecy wierzyli, że chroni ich przed złymi mocami. W Polsce, to gatunek chroniony na stanowiskach naturalnych (pierwsze drzewo w Polsce objęte ochroną w 1423 r.). W średniowieczu jego drewno było wykorzystywane do produkcji bardzo dobrej jakości łuków (Taxus znaczy po łacinie łuk). Jest idealnym tworzywem do formowania ciekawych kształtów w ogrodach i parkach, a przy tym nie wymagającym.
Charakterystyka
Cis może występować w dwóch postaciach, zarówno jako drzewo jak i krzew. Osiąga wysokość do 20 metrów. Korona rośliny jest gęsta i szeroka. Dodatkowo można wyróżnić wiele odmian uprawnych o zróżnicowanym ubarwieniu igieł, od zielonych po złoty. Najczęściej jednak igły są z wierzchu ciemnozielone, od spodu jaśniejsze, miękkie, spłaszczone i często łukowato wygięte. Kora młodych drzew jest zielonkawa. U starszych roślin czerwonobrązowa, łuszczy się wąskimi płatami. Ciekawym elementem dekoracyjnym otaczającym ciemnobrązowe nasiona są efektownie wyglądające czerwone osnówki. Jako jedyne z całej rośliny nie są trujące. Kształtem przypominają jagody.
Czytaj także: Sadzenie iglaków krok po kroku
Wybierając odpowiednie stanowisko należy pamiętać, że cis to roślina głęboko korzeniąca się (system korzeniowy gesty i zwięzły), a pod jego koroną panują specyficzne warunki i nie zaleca się sadzenia innych roślin, gdyż toksyczne właściwości igieł zatruwają glebę (nie często spotykana forma ochronna roślin).
Cis należy do roślin wolnorosnących, co wpływa na jago długowieczność. Niektóre osobniki dożywają nawet kilku tysięcy lat stając się lokalnymi atrakcjami turystycznymi.
Wymagania
Zaletą rośliny, są małe wymagania dotyczące stanowiska. Jednak najbardziej sprzyjające warunki dla cisa to wilgotne, półcieniste miejsca. Nie powinny być jednak zbyt bagniste. Dobrze, gdy podłoże jest przepuszczalne, próchniczne i zasobne w wapń. Najlepszym miejscem dla cisów jest północna część ogrodu, w której nie będą narażone na zbyt duże natężenie promieni słonecznych. Trafnym wyborem będzie posadzenie rośliny w miejscu zacisznym, osłoniętym od wiatru. Ze względu na dużą tolerancje na zanieczyszczenie powietrza, cisy mogą być sadzone na miejskich skwerach i parkach.
Pielęgnacja i zastosowanie
Aby nasza roślina miała ciekawą formę, należy pamiętać o regularnym strzyżeniu. Najlepszą porą będzie wczesna wiosna (tuż przed rozpoczęciem wegetacji).
Dla uzyskania nieskazitelnego kształtu, zabieg możemy powtórzyć latem. Cisy doskonale znoszą cięcie. W łatwy sposób się zagęszczają. Są idealnym tworzywem na całoroczny zielony żywopłot oraz na pojedyncze geometryczne formy, pełniące w ogrodzie funkcje żywych rzeźb.
Do odmian kolumnowych cisa pospolitego możemy zaliczyć m.in.: 'Fastigiata', 'Fastigiata Aurea', ‘Erecta’ i `Robusa`. Zwisające pędy odmiany 'Dovastonii' czy 'Dovastiniana Aurea' nadają nietypowego charakteru ogrodu. Szukając roślin okrywowych warto zwrócić uwagę na odmiany 'Repandens' i 'Nissen's Corona'. A na wspomniane żywopłoty najlepsza będzie odmiana ‘Overeynderi’.
Czytaj także: Miejsce sadzenia iglaków
Oprócz funkcji dekoracyjnej, jaką pełnią na trenach zieleni, cisy uważane są za rośliny lecznicze. Ekstrakt z igieł stosowany był kiedyś przy niedociśnieniu krwi. Obecnie z cisów uzyskiwane są substancje, do produkcji preparatów przeciwnowotworowych. Pamiętajmy jednak, że roślina ma właściwości trujące.
Ze względu na niebywałe walory dekoracyjne cisu, łatwość w pielęgnacji i tolerancje na niekorzystne warunki, każdy z nas powinien posiadać przynajmniej jedną, tę magiczną roślinę w swoim ogrodzie. Z pewnością będzie ona przez bardzo długi czas upiększać nasz ogród, przez cały rok, także zimą.