Niektóre z pnączy mogą wspinać się po płaskich murach, ścianach budynków bez podpór, za pomocą korzeni przybyszowych lub specjalnych przylg. Można także wyróżnić gatunki i odmiany płożące, które mogą spełniać rolę roślin okrywowych np. pod drzewami. Pnącza znajdują zastosowanie wszędzie tam gdzie potrzebujemy zakryć lub okryć puste ściany budynków, pergole, altany, ogrodzenia, murki lub pnie drzew.
Część z pnączy uprawia się jako rośliny doniczkowe w domu. Sadzone są ze względu na: masę wytwarzanej zieleni, ozdobne kwiaty, ozdobne owoce, jadalne owoce. W większości przypadków nie mają specjalnych wymagań glebowych. Wybierając je należy jedynie zwrócić uwagę na ich mrozoodporność.
Różne formy pędów
Pnącza wytwarzają różne formy pędów: wijące się – oplatające podporę łodygami; czepne – przyczepiające się za pomocą: zmodyfikowanych pędów bocznych, wąsów czepnych, kolców, cierni, włosków czepnych. Mają wiele zalet. Szybko porastają ogrodzenia, trejaże i mury. Z powodzeniem zastąpią żywopłot w wąskich miejscach, przesłonią nieciekawy widok, stworzą zaciszny zakątek w ogrodzie. Są niezastąpione w małych ogrodach, gdzie każdy centymetr przestrzeni jest na wagę złota.
Zobacz także: Jakie są zalety stosowania pnączy?
Czym się kierować przy wyborze pnącza?
Przy wyborze należy kierować się tym, jakie jest stanowisko (słoneczne czy zacienione) i rodzaj gleby. W miejscach nasłonecznionych albo tam, gdzie często wieje – pnącza mrozoodporne, w pobliżu miejsc, w których często się przebywa – pnącza obficie kwitnące lub ładnie przebarwiające się jesienią, w sąsiedztwie małego żywopłotu – pnącza mało ekspansywne, przy ścianie lub murowanym ogrodzeniu – pnącza samoczepne.
Nie wolno pozwolić na to, by pnącza zarastały rynny, wspinały się na przewody energetyczne lub linie telefoniczne. Silnie rosnące pnącza są bardzo ciężkie i mogą je oberwać. Poza tym spadające do rynien jesienią liście mogą zapychać odpływ wody. Nie wolno też ich sadzić przy ścianach, gdzie jest stara, uszkodzona elewacja, bo pędy roślin mogą wrastać w pęknięcia i szczeliny, a potem powoli je rozsadzać. Sadzić je należy przy suchych elewacjach i ogrodzeniach.
Kiedy można sadzić pnącza?
Pnącza sprzedawane w pojemnikach można sadzić przez cały sezon. Natomiast pnącza z odkrytymi korzeniami trzeba sadzić w październiku, listopadzie lub wczesną wiosną W tym celu należy: wykopać dół szerokości 60 x 60 cm i głębokości 50–60 cm; wydobytą z dołu ziemię wymieszać z kompostem (w proporcji 1:1); umieścić sadzonkę tak, aby była lekko przechylona w kierunku ściany, zasypać dół przygotowaną mieszanką ziemi i ubić ją; uformować wokół rośliny zagłębienie w ziemi i nalać w nią wody; przymocować pędy sadzonki do podpory - także pnączy, które czepiają się ścian przylgami lub korzonkami, bo często ich młode pędy nie chcą wspinać się po murze.
Przez pierwsze 2 lata po posadzeniu pnącza należy regularnie podlewać, potem wystarczy podlewać je podczas suszy. Wiosną wokół roślin można rozłożyć kompost lub zastosować mineralny nawóz wieloskładnikowy. Co roku wiosną należy u wszystkich pnączy wycinać suche pędy. Pnącza silnie rosnące trzeba przycinać, gdy zarastają okna, dach, rynny, linię telefoniczną, przewody energetyczne. Co roku wokół róż i powojników wielkokwiatowych należy usypać 30-centymetrowe kopczyki ziemi, które będą chronić korzenie przed mrozem, a pędy warto okryć słomianą matą.
Jeśli chcemy w krótkim czasie mieć zielono i kolorowo wokół domu – posadźmy pnącza! Stanowią one szczególną grupę roślin, gdyż wymagają niewiele miejsca, a rosną szybko, tworząc zielone lub barwne oazy w ogrodach, na balkonach i tarasach.
Zobacz także: Jakie pnącza posadzić na balkonie?