Zwrot wkładu mieszkaniowego a PIT
Kwota zwróconego podatnikowi zwaloryzowanego wkładu mieszkaniowego do wysokości uprzednio wniesionego wkładu do spółdzielni mieszkaniowej korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na mocy art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej także "ustawa o PIT"). Natomiast nadwyżka pomiędzy kwotą zwróconego wkładu mieszkaniowego a nominalną wartością wniesionego wkładu mieszkaniowego stanowi przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o PIT podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Taki stanowisko zajął Dyrektor Krajowej Informacji skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 8 grudnia 2020 r., 0113-KDIPT2-2.4011.735.2020.2.AKU.
Organ podatkowy wyjaśnił, że przepis art. 10 ust. 1 ustawy o PIT zawiera katalog przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT, źródłem przychodów są „inne źródła”.
W myśl art. 20 ust. 1 ustawy o PIT za przychody z innych źródeł uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.
Użyte w tym przepisie sformułowanie „w szczególności” wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter przykładowy i otwarty. Tak więc podstawą uzyskania przychodów z innych źródeł mogą być tylko takie czynności, w wyniku których następuje po stronie osoby fizycznej przysporzenie majątkowe.
Wpłata wkładu mieszkaniowego
Z przedstawionego we wniosku o interpretację stanu faktycznego wynika, że podatnik otrzymał przydział spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego. Wpłaty wkładu mieszkaniowego dokonał w sierpniu 1991 r. i do listopada 2019 r. systematycznie uiszczał wszelkie opłaty za ww. lokal mieszkalny.
W dniu 26 listopada 2019 r. córka podatnika opróżniła mieszkanie i zdała klucze pracownikom administracji. Remont i dostosowanie mieszkania do obecnie obowiązującego prawa budowlanego wykonał administrator (Spółdzielnia Mieszkaniowa), za co podatnik musiał zapłacić w rozliczeniu.
Pod koniec czerwca 2020 r. na konto bankowe podatnika wpłynęły pieniądze za wkład mieszkaniowy, pomniejszone o kwotę wydatkowaną na remont przedmiotowego lokalu mieszkalnego. Wysokość zwróconego w dniu 29 czerwca 2020 r. wkładu mieszkaniowego została ustalona na podstawie operatu szacunkowego z dnia 9 grudnia 2019 r.
Podatnik otrzymał PIT-11 wystawiony przez Spółdzielnię Mieszkaniową.
Warunki zwrotu wkładu mieszkaniowego
Kwestię nabycia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego oraz warunków zwrotu wniesionego wkładu reguluje ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych. Stosownie do art. 4 ust. 1 ww. ustawy, członkowie spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali, są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ich lokale, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni przez uiszczanie opłat zgodnie z postanowieniami statutu.
Wkład mieszkaniowy stanowi więc formę, w jakiej członek spółdzielni uczestniczy w pokrywaniu kosztów budowy budynku (lokalu). Wydatki na wkłady mieszkaniowe do spółdzielni wpłacane są natomiast w celu uzyskania spółdzielczego prawa do lokalu.
Natomiast zgodnie z przepisem art. 11 ust. 1 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego wygasa z chwilą ustania członkostwa oraz w innych wypadkach określonych w Rozdziale 2 tej ustawy.
W wypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego spółdzielnia wypłaca osobie uprawnionej wartość rynkową tego lokalu. Przysługująca osobie uprawnionej wartość rynkowa nie może być wyższa od kwoty, jaką spółdzielnia uzyska od osoby obejmującej lokal w wyniku przetargu przeprowadzonego przez spółdzielnię zgodnie z postanowieniami statutu.
Spółdzielnia zwracała osobie uprawnionej wniesiony wkład mieszkaniowy lub jego część, zwaloryzowany według wartości rynkowej lokalu.
Czy zwrot wkładu mieszkaniowego podlega zwolnieniu z PIT?
Zwrot wkładów wniesionych do spółdzielni stanowi przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o PIT.
Natomiast w świetle art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy o PIT wolne od podatku dochodowego są przychody otrzymane w związku ze zwrotem udziałów lub wkładów w spółdzielni, do wysokości wniesionych udziałów lub wkładów do spółdzielni.
Zwrócić należy uwagę, że precyzując zakres ustanowionego przepisem art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy o PIT zwolnienia, ustawodawca wskazał wyraźnie, że obejmuje ono uzyskane ze wskazanego wyżej tytułu przychody, jedynie do wysokości wniesionych udziałów lub wkładów do spółdzielni. Użyty w art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy o PIT zwrot „do wysokości wniesionych udziałów lub wkładów” określa bowiem zakres opisanego zwolnienia przedmiotowego. Przepis ten wskazuje wprost, że zwolnieniu podlega nie cała kwota przychodu uzyskanego przez uprawnionego w wypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, tj. uzyskana przez niego kwota odpowiadająca „wartości rynkowej lokalu”, ale jedynie ta jego część, która odpowiada kwocie faktycznie wniesionego wkładu.
Czy nadwyżka ponad wysokość wniesionego wkładu korzysta ze zwolnienia?
Z treści przepisu art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy o PIT nie wynika więc, że zakresem zwolnienia od podatku dochodowego objęta jest nadwyżka ponad wysokość wniesionego wkładu do spółdzielni, uwzględniająca np. inflację w odniesieniu do tego wkładu, w razie jego zwrotu.
Kwota zwróconego przez spółdzielnię wkładu mieszkaniowego, do wysokości wniesionego (uiszczonego) przez podatnika wkładu do Spółdzielni Mieszkaniowej, korzysta ze zwolnienia z opodatkowania PIT na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy o PIT. Natomiast nadwyżka pomiędzy kwotą zwróconego wkładu mieszkaniowego a nominalną wartością wniesionego przez podatnika wkładu mieszkaniowego stanowi przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Całość ww. nadwyżki podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych także w przypadku pomniejszenia kwoty przeznaczonej do wypłaty o należność z tytułu przeprowadzonego przez Spółdzielnię Mieszkaniową w przedmiotowym lokalu mieszkalnym remontu.
Dyrektor KIS uznał więc, że kwota zwróconego podatnikowi przez Spółdzielnię Mieszkaniową zwaloryzowanego wkładu mieszkaniowego do wysokości uprzednio wniesionego wkładu do Spółdzielni korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na mocy art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy o PIT. Natomiast nadwyżka pomiędzy kwotą zwróconego wkładu mieszkaniowego a nominalną wartością wniesionego wkładu mieszkaniowego stanowi przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ww. ustawy podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.