Czy będąc w upadłości podatnik nadal prowadzi działalność gospodarczą? Na to pytanie trzeba odpowiedzieć, aby zapłacić podatek od nieruchomości według właściwych stawek. Zdecydować trzeba również co do tego, czy stroną postępowania jest podatnik, czy syndyk.
Czy w upadłości trzeba płacić podatek według najwyższych stawek?
Stawki podatku od nieruchomości dla gruntów oraz budynków związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej są najwyższymi stawkami tego podatku. Jeśli chodzi o budowle, to podlegają one opodatkowaniu tylko wówczas, gdy są związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Jednak czy ogłoszenie upadłości nie sprawia, że nieruchomości tracą związek z tą działalnością? Upadłość to procedura, która znajduje zastosowanie w sytuacji, gdy dany podmiot staje się niewypłacalny. Skutkiem jej ogłoszenia jest utrata zarządu nad majątkiem. Nie sprawia to jednak, że upadły traci zdolność prawną, zdolność do czynności prawnych, czy status przedsiębiorcy. W konsekwencji nadal jest on przedsiębiorcą w rozumieniu przepisów ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, a posiadane przez niego nieruchomości są związane z działalnością gospodarczą. Nie ma więc podstaw, by stosować w odniesieniu do nich niższe stawki podatku od nieruchomości.
Polecamy: Kalendarz 2026
Przedsiębiorcy nie zastąpi syndyk
Jednak czy podatnikiem staje się w takiej sytuacji syndyk, czy jest nim nadal przedsiębiorca? Syndyk jest jednym z najważniejszych organów postępowania upadłościowego. Jest powoływany w postanowieniu o ogłoszeniu upadłości, a jego zadaniem jest objęcie majątku upadłego, zarządzeni nim, zabezpieczenie go przed zniszczeniem, uszkodzeniem lub zabraniem oraz przystąpienie do jego likwidacji w sposób uregulowany w ustawie z 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe. Obowiązujące przepisy przewidują, że jeżeli ogłoszono upadłość obejmującą likwidację majątku upadłego, postępowania sądowe i administracyjne dotyczące masy upadłości mogą być wszczęte i dalej prowadzone jedynie przez syndyka lub przeciwko niemu. Jednak co istotne, syndyk prowadzi te postępowania na rzecz upadłego, lecz w imieniu własnym. Sądy zgodnie wskazują w wydawanych wyrokach, że stwierdzenie, że syndyk jest stroną w postępowaniach dotyczących masy upadłości oznacza, że przysługuje mu legitymacja do występowania w tych postępowaniach. Jest jednak stroną w znaczeniu wyłącznie formalnym (np. wyrok WSA w Białymstoku z 25 września 2014 r., sygn. akt II SA/Bk 612/14). W znaczeniu materialnym stroną nadal pozostaje upadły, którego dotyczy prowadzone postępowanie. Na tym etapie nie posiada on już jednak legitymacji formalnej, którą przejął syndyk, a więc nie może występować samodzielnie we własnym. Zgodnie z tym, co zostało stwierdzone w art. 160 Prawa upadłościowego, w sprawach dotyczących masy upadłości syndyk dokonuje czynności w imieniu własnym na rachunek upadłego. Oznacza to, że skutki czynności syndyka wchodzących w zakres zarządu masą upadłości, dotyczą bezpośrednio upadłego. To sprawia, że stroną postępowania podatkowego w przypadku podatnika znajdującego się w upadłości nadal jest ten podatnik. I to on, a nie syndyk powinien zostać wskazany w decyzji podatkowej. Doręczać ją należy jednak syndykowi, bo zgodnie z regulacjami Prawa upadłościowego to on działa na rzecz upadłego i na jego rachunek. Potwierdzają to w swoich wyrokach sądy: Stwierdzenie ustawodawcy, że syndyk jest stroną w postępowaniach dotyczących masy upadłości oznacza, iż przysługuje mu legitymacja do występowania w tych postępowaniach. Jest to jednak strona w znaczeniu wyłącznie formalnym. Syndyk działa bowiem w imieniu własnym. Jednakże w znaczeniu materialnym stroną pozostaje nadal upadły, który jest podmiotem stosunku prawnego, którego postępowanie dotyczy. Sam upadły nie posiada jednak legitymacji procesowej (formalnej), nie może więc działać osobiście i syndyk działa za niego (wyrok WSA w Krakowie z 6 czerwca 2013 r., sygn. akt I SA/Kr 1878/11).
Polecamy: Podatek od nieruchomości 2025 – czy firmy czeka rewolucja?
art. 3, art. 5 ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (j.t. Dz.U. z 2025 r. poz. 707)
art. 144 ustawy z 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe (j.t. Dz.U. z 2025 r. poz. 614)