Stopień trudności: średni
Koszty: zmienne
Nie każdą współwłasność można znieść (np. niedopuszczalne jest zniesienie współwłasności przymusowej, powstającej wraz ze wspólnotą mieszkaniową.)
Krok 1: sprawdzamy czy można podzielić.
Fizyczny podział nieruchomości nie zawsze jest możliwy. Ograniczenie może wynikać m.in. z wielkości nieruchomości, a także planów zagospodarowania przestrzennego gminy. Jeszcze większe problemy pojawiają się z podziałem budynku.
Zobacz także: Skutki wygaśnięcia użytkowania wieczystego
[ kroki 2-4 : Polubowne zniesienie współwłasności.]
Krok 2: określamy warunki zniesienia współwłasności
Współwłasność nieruchomości można znieść przed notariuszem. Jeżeli nieruchomość jest wystarczająco duża, każdy ze współwłaścicieli może otrzymać część gruntu przypadającą na jego udział. Część może zrezygnować z nieruchomości i zadowolić się spłatą jej wartości przez współwłaściciela, któremu przypadł ich udział.
Jeżeli nieruchomość stanowi niewielki dom, lub mieszkanie, rzecz jasna fizyczny podział jest niemożliwy, w takim wypadku własność przypadnie jednemu ze współwłaścicieli.
Krok 3: podział nieruchomości
Jeśli postanowiliśmy podzielić nieruchomość najlepiej zrobić to przed sporządzeniem aktu notarialnego znoszącego współwłasność.
W wyniku podziału nadal będzie istniała współwłasność całości gruntu/budynku. Każdy współwłaściciel będzie miał swój udział w „małej” nieruchomości.
Krok 4: Akt notarialny
Zniesienie współwłasności nieruchomości wymaga sporządzenia aktu notarialnego. W nim notariusz umieści zasady podziału w zależności od ustaleń poczynionych przez zainteresowanych. W akcie znajdą się również wzajemne rozliczenia.
Notariusz założy również nieruchomościom księgi wieczyste, jeśli ich nie miały, lub dokona wpisów nowych właścicieli, w już istniejących.
Może zaistnieć konieczność dokonania wyceny nieruchomości- dla celów podatkowych.
Zwróć uwagę na podatki – od spadków i darowizn i sprzedaży nieruchomości.
Krok 5: Orzeknie sąd
Jeżeli pomiędzy współwłaścicielami jest konflikt, który uniemożliwia polubowne zniesienie współwłasności, każdy z nich może domagać się od sądu zniesienia współwłasności.
W zależności od charakteru nieruchomości i ilości współwłaścicieli, a także ich możliwości finansowych, sąd może dokonać podziału na różnych zasadach
- Dokonać fizycznego podziału nieruchomości między wszystkich współwłaścicieli
- Dokonać fizycznego podziału, pomiędzy niektórych współwłaścicieli, ze spłatą pozostałych
- Przyzna nieruchomości jednemu, lub kilku współwłaścicielom (np. kiedy występują o to wspólnie- np. małżeństwo), ze spłatą pozostałych.
Krok 6: piszemy wniosek.
Wpis sądowy wynosi 1000 zł. (jeśli wniosek poparty jest uzgodnionym wspólnym planem podziału- 300 złotych).
Sąd: Sąd rejonowy właściwy dla miejsca położenia nieruchomości
Wnioskodawca(y): współwłaściciel wnoszący o zniesienie
Uczestnicy: pozostali współwłaściciele
Tytuł: o zniesienie współwłasności
Żądania wniosku
- O zniesienie współwłasności nieruchomości położonej ….. o numerze księgi wieczystej …. , numerach ewidencji gruntu i budynków…. , o powierzchni, zabudowanej/niezabudowanej. W sposób:
- Określamy sposób w jaki chcemy znieść: poprzez podział, czy przyznanie własności jednemu/kilku współwłaścicielom
- Określamy powierzchnię i obręb działki dla każdego ze współwłaścicieli – na załączonej mapie ewidencyjnej.
- Wskazujemy wysokość ewentualnych spłat.
- O zasądzenie solidarnie od uczestników kosztów sądowych.
Uzasadnienie:
- w uzasadnieniu przybliżamy stan faktyczny (jaki kto ma udział, skąd wynika współwłasność itp. – załączamy:
- odpis z księgi wieczystej
- np. postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku, czy inną podstawę współwłasności.
- Opisujemy dokładnie nieruchomość: powierzchnię, położenie itp. – załączamy mapę ewidencyjną z oznaczonym planem podziału.
- Opisujemy plan podziału- opracowany przez nas na mapie ewidencyjnej.
- Uzasadniamy formę zniesienia (np. dlaczego przyznać jednemu współwłaścicielowi).
- Określamy wysokość spłat- w oparciu o wartość nieruchomości
- (możemy zlecić wycenę)
Załączniki
- Odpis z księgi wieczystej.
- Dokumenty pokazujące źródło współwłasności
- Plan podziału wskazany na mapie ewidencyjnej
- Ew. wycenę nieruchomości.
- Dowód wniesienia opłaty sądowej w wysokości 1000 (lub 300) zł.
Postanowienie znoszące współwłasność jest podstawą do dokonania wpisu nowych właścicieli do księgi wieczystej, oraz założenia ksiąg dla nowo powstałych (wydzielonych) nieruchomości.
Zobacz także: Podział nieruchomości po połączeniu lub scaleniu
Uwagi ogólne:
- można znieść współwłasność polubownie (szybsze rozwiązanie- lecz droższe- przed notariuszem)
- znieść sądowo (taniej, ale wolniej- sprawa może ciągnąć się miesiącami- przy zgodnym wniosku, a nawet latami przy konflikcie).
- zgodnie
- w sytuacji konfliktowej.