Pozwolenie na budowę a zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego - wątpliwości
Przedmiotem zapytania poselskiego nr 3759 do ministra rozwoju, pracy i technologii była kwestia wydania decyzji o pozwoleniu na budowę w trakcie prac nad nowym planem zagospodarowania przestrzennego.
Od lat nie jest jasne czy decyzja o pozwoleniu na budowę musi być wydana na podstawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obowiązującego w dniu wydania decyzji o pozwoleniu na budowę, czy w momencie złożenia kompletnego wniosku o wydanie decyzji o pozwoleniu na budowę. Brak jednoznacznego przepisu w tym zakresie stanowi duży problem dla inwestorów, urzędników i innych podmiotów zaangażowanych w inwestycje budowlane.
Problem ten dotyczy zwłaszcza procedowanych nieraz kilka lat zmian miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. W tym czasie nadal obowiązuje dotychczasowy plan zagospodarowania przestrzennego, na podstawie którego inwestor występuje z wnioskiem o wydanie pozwolenia na budowę. W międzyczasie przyjęty zostaje nowy plan zagospodarowania przestrzennego.
W związku z tym problemem posłanka zadała 2 pytania:
1. Czy decyzja o pozwoleniu na budowę musi być zgodna z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego w dniu jej wydania, czy w dniu złożenia wniosku o pozwolenie na budowę?
2. Czy ministerstwo pracuje nad doprecyzowaniem przepisów ws. ważności decyzji o pozwoleniu na budowę wydanej na podstawie nieobowiązującego planu zagospodarowania przestrzennego?
Projekt budowlany musi być zgodny z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego na dzień wydania decyzji o pozwoleniu na budowę
Na te pytania odpowiedziała 3 sierpnia 2021 r. (w imieniu ministra rozwoju, pracy i technologii) Anna Kornecka, podsekretarz stanu w Ministerstwie Rozwoju, Pracy i Technologii.
Anna Kornecka podkreśliła, że w świetle art. 7 Konstytucji RP organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa. Zasada ta została wyrażona także w art. 6 Kodeksu postępowania administracyjnego. Zatem decyzja o pozwoleniu na budowę, musi być wydana na podstawie i w granicach prawa, obowiązującego w dacie jej wydania. Dlatego też ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (który jest aktem prawa miejscowego) stanowią podstawę do wydawania decyzji administracyjnych, także tych dotyczących pozwolenia na budowę.
Na podstawie art. 35 ust. 1 Prawa budowlanego przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budowę lub odrębnej decyzji o zatwierdzeniu projektu zagospodarowania działki lub terenu oraz projektu architektoniczno-budowlanego, właściwy organ administracji architektoniczno-budowlanej sprawdza m.in. zgodność projektu budowlanego z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Zdaniem ministra rozwoju, pracy i technologii, ten przepis wskazuje na wymóg zgodności projektu budowlanego z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.
Natomiast obowiązek zbadania projektu budowlanego pod kątem powyższych kryteriów ma na celu zapewnienie realizacji zamierzonej inwestycji w sposób zgodny z obowiązującym prawem, jak również z aktualnymi wskazaniami w zakresie planowania i zagospodarowania przestrzennego. Anna Kornecka wskazała, że podobny pogląd zaprezentował Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 6 maja 2008 r., sygn. akt: VII SA/Wa 240/08, wskazując, że zmiana planu miejscowego winna być uwzględniona przez organ architektoniczno-budowlany przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budowę.
Dlatego też, zdaniem ministra rozwoju, pracy i technologii, gdy okaże się, że od daty złożenia wniosku o pozwolenie na budowę do daty wydawania decyzji w tym przedmiocie stan prawny uległ zmianie, to organ administracji architektoniczno-budowlanej ma obowiązek fakt ten uwzględnić i wydać decyzję zgodną z obowiązującym prawem. W sytuacji, gdy złożony projekt budowlany nie będzie odpowiadał ww. wytycznym, naruszając normy prawa budowlanego bądź ustalenia planu zagospodarowania przestrzennego, wówczas właściwy organ nakłada postanowieniem obowiązek usunięcia wskazanych nieprawidłowości, określając termin ich usunięcia, a po jego bezskutecznym upływie wydaje decyzję o odmowie zatwierdzenia projektu i udzielenia pozwolenia na budowę (zob. art. 35 ust. 3 Prawa budowlanego).
Zmiana miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego nie wpływa na wydane wcześniej pozwolenia na budowę
Natomiast zdaniem ministra rozwoju, pracy i technologii, zmiana miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, która nastąpiła po uzyskaniu przez inwestora ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę nie może wpłynąć negatywnie na realizację jego praw i obowiązków wynikających z ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę. Co do zasady utrata mocy obowiązującej planu miejscowego nie powoduje wygaśnięcia decyzji administracyjnych wydanych na podstawie tego planu (zob. art. 34 ust. 2 upzp). Utrata mocy obowiązującej planu miejscowego jest w istocie równoznaczna ze zmianą planu, polegającą na uchyleniu jego postanowień w całości lub w części (por. wyrok WSA w Białymstoku z dnia 22 grudnia 2006 r., sygn. akt: II SA/Bk 586/06).
Zdaniem ministra rozwoju, pracy i technologii wyżej wskazane przepisy są wystarczające i dlatego w resorcie nie są prowadzone działania legislacyjne w tym zakresie.
Czym jest miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego?
Zakres i sposoby postępowania w sprawach przeznaczania terenów na określone cele oraz ustalania zasad ich zagospodarowania i zabudowy, określa ustawa z 27 marca 2003 o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2021 r., poz. 741, z późn. zm.). Zgodnie z tą ustawą miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego ustala przeznaczenie terenu, rozmieszczenie inwestycji celu publicznego czy określenie sposobu zagospodarowania i warunków zabudowy terenu. Plan miejscowy jest aktem prawa miejscowego. W myśl art. 87 ust. 2 Konstytucji RP, akty prawa miejscowego są źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej na obszarze działania organów, które je ustanowiły.
Oprac. Paweł Huczko