W dzisiejszych czasach wielu z nas żyje na osiedlach mieszkaniowych – we wspólnotach mieszkaniowych lub takich, których zarządcą jest spółdzielnia mieszkaniowa. W takiej sytuacji istnieją także różnorodne formy posiadania mieszkań należących do spółdzielni, między innymi własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu i spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu. Czym charakteryzuje się spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu? W jaki sposób można je uzyskać?
Zobacz także: Spółdzielcze prawo lokatorskie, a własnościowe prawo do lokalu – różnice
Kiedy uzyskuje się spółdzielcze prawo lokatorskie?
Spółdzielcze prawo lokatorskie uzyskuje się w momencie podpisania umowy ze spółdzielnią – umowa ta jednocześnie ustanawia to prawo. Wówczas należy także wnieść wkład mieszkaniowy. Zaletą wkładu wpłacanego w trakcie tworzenia umowy ze spółdzielnią jest jego wysokość – jest on zdecydowanie niższy niż na przykład wkład budowlany wnoszony na mieszkanie spółdzielcze własnościowe. Później członek spółdzielni mieszkaniowej może również żądać odpłatnego przekształcenia prawa lokatorskiego w prawo własnościowe lub może wykupić dany lokal na własność.
Zobacz także: Spółdzielcze prawo lokatorskie po rozwodzie
Kto może uzyskać spółdzielcze prawo lokatorskie?
Należy pamiętać, że spółdzielcze prawo lokatorskie może należeć wyłącznie do jednej osoby – w tym wypadku wyjątkiem są osoby przebywające w związku małżeńskim, ponieważ obojgu małżonków uznaje się za członków spółdzielni mieszkaniowej, ale tylko jedno z nich posiada prawo lokatorskie lub odwrotnie, jedno z nich było członkiem spółdzielni, a prawo przysługiwało obojgu. Niemożliwe jest jednak posiadanie spółdzielczego prawa lokatorskiego wspólnie z kimkolwiek innym.
Prawa i obowiązki lokatora
W momencie podpisania umowy ze spółdzielnią lokator zobowiązuje się nie tylko do zapłacenia wkładu mieszkaniowego, lecz także do terminowego opłacania wszelkich opłat zgodnie z zapisami w umowie. Lokator ma prawo do wynajęcia lokalu bez wcześniejszego informowania o tej kwestii spółdzielni, chyba że wynajem ten zmieniłby pierwotne przeznaczenie lokalu lub wpłyną na wysokość opłat wnoszonych do spółdzielni.
Spółdzielcze prawo lokatorskie różni się od własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu przede wszystkim tym, że jest niezbywalne – nie można go sprzedać, oddać ani zamienić – nie można go również odziedziczyć.