Kim są osoby najbliższe, którym można przekazać działkę?
Ustawa o Rodzinnych ogrodach działkowych, wskazuje iż w przypadku wygaśnięcia członkostwa w Polskim Związku Działkowców (a tym samym wygaśnięcia praw do działki – są one nierozerwalnie związane z członkostwem w PZD) w przypadku śmierci działkowca – prawo do działki może przejść na osobę najbliższą. Ustawa nie reguluje jednak tego, kim są osoby najbliższe. Definicji na tę potrzebę dostarcza Statut PZD, który w §5 ust. 6 wskazuje, iż są to:
– współmałżonek,
– dzieci,
– rodzice,
– wnuki,
– rodzeństwo i ich dzieci.
Zobacz także: Czy można wyciąć drzewa na działce?
Jest to katalog zamknięty – co oznacza, że inne osoby bliskie (np. osoby pozostające w stałym pożyciu) nie mogą przejąć praw do ogródka po osobie zmarłej.
Co w przypadku śmierci działkowca?
Regulacja ustawowa wskazuje, że osoby najbliższe (i to wyłącznie w przypadku, gdy wspólnie z działkowcem użytkowały działkę) mają pierwszeństwo przy przydziale działki (może ona także trafić do osób obcych, oczekujących na przydział). W przypadku zgłoszenia roszczeń więcej niż jednej osoby – decyzję o tym, komu przydzielić działkę podejmuje PZD.
Jednakże, statut PZD wprowadza dodatkowy tryb, który pozwala członkowi PZD na wskazanie osoby najbliższej (wspólnie użytkującej z nim działkę), która powinna mieć prawo pierwszeństwa przed innymi osobami najbliższymi do przydziału działki, na wypadek jego śmierci.
Zobacz także: Czy budowa grilla stacjonarnego wymaga pozwolenia?
O ile samo prawo do działki nie podlega dziedziczeniu – inaczej ma się kwestia rozliczeń nakładów na nią poniesionych (nasadzeń, urządzeń i budynków) – które powinny być rozliczone przez osobę, która uzyska przydział z pozostałymi spadkobiercami.
Czy można przekazać działkę za życia?
Jeśli z jakichkolwiek przyczyn nie chcemy już użytkować działki (np. z uwagi na wiek czy chorobę) statut wprowadza tryb zrzeczenia się członkostwa w PZD z jednoczesnym wskazaniem osoby najbliższej, która powinna mieć pierwszeństwo przy przydziale działki (analogicznie do dyspozycji na wypadek śmierci).
W tym przypadku również musi być to osoba najbliższa z przedstawionego już katalogu, jednakże nie musi już być osobą wspólnie użytkującą działkę.
Zobacz także: Zakup działki budowlanej – o czym należy pamiętać?
Niezależnie od deklaracji, pierwszeństwo w przydziale działki przysługuje zawsze małżonkowi nie będącemu członkiem PZD, a dopiero w następnej kolejności osobie wskazanej przez rezygnującego członka. Osoby chcące skorzystać z prawa pierwszeństwa powinny złożyć odpowiedni wniosek w terminie 3 miesięcy od daty wygaśnięcia członkostwa pierwotnego działkowca.
Przydział działki w przypadku rozwodu małżonków
Jeśli oboje małżonkowie byli członkami PZD i współużytkowali działkę, w przypadku ich rozwodu, zgodnie ze statutem PZD, to komu przypadnie działka w pierwszej kolejności reguluje ich wspólne oświadczenie. W przypadku braku oświadczenia – pierwszeństwo do dalszego użytkowania działki ma ten z rozwiedzionych małżonków, któremu sąd powierzył opiekę nad dziećmi lub faktycznie tę opiekę sprawuje.
Jeżeli żaden z rozwiedzionych małżonków nie ma dzieci albo oboje mają dzieci na wychowaniu, zarząd Rodzinnego Ogrodu Działkowego decyduje, któremu z nich przysługiwać będzie prawo użytkowania działki, biorąc pod uwagę dotychczasowe zainteresowanie działką, udział w jej uprawie oraz warunki materialne.
Jeśli tylko jeden z małżonków był członkiem PZD – po rozwodzie działka pozostaje w jego dyspozycji. Drugi małżonek może domagać się rozliczenia nakładów z majątku wspólnego poniesionych z tytułu użytkowania działki (np. koszty budowy altany).
Zobacz także: Problemy z działką? Czy możemy liczyć na odszkodowanie?