Na czym polega droga konieczna?
Służebność drogi koniecznej jest ograniczonym prawem rzeczowym. Zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego, jeżeli nieruchomość nie ma odpowiedniego dostępu do drogi publicznej lub do należących do tej nieruchomości budynków gospodarskich, właściciel może żądać od właścicieli gruntów sąsiednich ustanowienia za wynagrodzeniem potrzebnej służebności drogowej. Oznacza to, że można żądać ustanowienia służebności drogi koniecznej, jeżeli:
– nieruchomość nie ma odpowiedniego dostępu do drogi publicznej,
– nie ma odpowiedniego dostępu do budynków gospodarskich,
– dostęp do drogi publicznej lub budynków gospodarskich jest „nieodpowiedni”, np. niebezpieczny – dojazd może stworzyć niebezpieczeństwo w ruchu drogowym.
Zasady ustanowienia służebności drogi koniecznej
Ustanowienie służebności drogi koniecznej powinno nastąpić z uwzględnieniem potrzeb nieruchomości nie mającej dostępu do drogi publicznej oraz z najmniejszym obciążeniem gruntów, przez które droga ma prowadzić. Ponadto przeprowadzenie drogi koniecznej powinno uwzględniać interes społeczno-gospodarczy. W orzecznictwie wskazuje się np., że droga konieczna nie powinna przebiegać przez grunty uprawne, czy też zostać ustanowiona w sposób, który powodowałby konflikty sąsiedzkie i stanowił szczególną uciążliwość dla właściciela nieruchomości obciążonej służebnością.
Zobacz: Zakup działki budowlanej – o czym należy pamiętać?
Umowne ustanowienie służebności
Służebność drogi koniecznej może zostać ustanowiona w drodze umowy między właścicielem nieruchomości pozbawionej dostępu do drogi publicznej a właścicielem nieruchomości, przez którą będzie przebiegać droga. Wpis ograniczonego prawa rzeczowego, jakim jest służebność drogi koniecznej, do księgi wieczystej, następuje na podstawie dokumentu obejmującego oświadczenie właściciela o ustanowieniu takiego prawa, oraz wyrysu z mapy ewidencyjnej, na którym została uwidoczniona droga konieczna. Wyrys powinien zostać opatrzony klauzulą wskazującą, że nadaje się on do wpisu do księgi wieczystej.
Sądowe ustanowienie służebności drogi koniecznej
Najczęstszym sposobem ustanowienia służebności drogi koniecznej jest postanowienie sądu. Sąd wydaje takie orzeczenie w postępowaniu nieprocesowym. We wniosku o ustanowienie służebności drogi koniecznej należy wskazać właścicieli wszystkich nieruchomości, przez które mogłaby prowadzić droga, żeby nieruchomość wnioskodawcy miała odpowiedni dostęp do drogi publicznej. Przed wydaniem postanowienia w przedmiocie ustanowienia służebności drogi koniecznej sąd powinien przeprowadzić dowód z oględzin nieruchomości. Przeprowadzenie takiego dowodu nie jest konieczne, jeżeli okoliczności istotne dla wytyczenia drogi koniecznej są niesporne i niewątpliwe, lub przeprowadzenie dowodu z innych przyczyn nie jest potrzebne.
Zobacz serwis: Dom i działka
Podstawa prawna
Kodeks cywilny, Kodeks postępowania cywilnego