Dla stwierdzenia czy zdarzenie miało charakter katastrofy budowlanej, istotne jest przede wszystkim czy było to zdarzenie gwałtowne, a więc nieoczekiwane oraz czy było niezamierzone, czyli nastąpiło w czasie, w którym nie było przewidywane.
Bez względu na stan i zakres uszkodzeń obiektu budowlanego lub jego części, do zakwalifikowania zdarzeń jako katastrofy budowlanej konieczne jest stwierdzenie, czy uszkodzenie nie zostało w sposób zamierzony spowodowane przez człowieka.
Oznacza to, że zniszczenie obiektu budowlanego będące skutkiem aktu terrorystycznego lub innego zamierzonego działania nie może zostać uznane za katastrofę budowlaną.
To czy ewentualny sprawca działał w sposób zamierzony lub nie ma znaczenie, jeżeli w normalnych okolicznościach zdarzenie takie nie powinno mieć miejsca.
Zniszczenia muszą mieć charakter trwały, a zdarzenie nie może mieć tylko charakteru awarii instalacji, przejściowego braku możliwości korzystania z obiektu budowlanego.
Zobacz: Budowa domu – samodzielnie czy z deweloperem?
Obowiązki władających nieruchomością
W razie zaistnienia katastrofy budowlanej, Prawo budowlane nakłada na kierownika budowy, właściciela, zarządcę lub użytkownika obiektu szereg obowiązków, w tym:
• zorganizowanie doraźnej pomocy poszkodowanym i przeciwdziałanie rozszerzeniu się skutków katastrofy (m.in. zawiadomienie służb ratunkowych oraz doprowadzenie do zamknięcia dopływu mediów technicznych, tj. wody, gazu, energii elektrycznej);
• zabezpieczenie miejsca katastrofy przed zmianami uniemożliwiającymi prowadzenie postępowania wyjaśniającego w sprawie ustalenia przyczyn katastrofy;
• zawiadomienia właściwych organów o zaistnieniu katastrofy.
Postępowanie wyjaśniające
Ustalenie zaistnienia katastrofy budowlanej następuje w specjalnym postępowaniu wyjaśniającym.
Postępowanie wyjaśniające wszczyna właściwy ze względu na miejsce wystąpienia zdarzenia organ nadzoru budowlanego (powiatowy inspektor nadzoru budowlanego, a w szczególnych przypadkach - wojewódzki inspektor nadzoru budowlanego lub Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego).
Postępowanie obejmuje wyjaśnienie przyczyn i okoliczności katastrofy oraz zabezpieczenie miejsca katastrofy i uporządkowanie terenu. Ustala się w nim także osoby ponoszące odpowiedzialność za spowodowanie zdarzenia. Kończy się wydaniem decyzji administracyjnej określającej obowiązki inwestora, właściciela lub zarządcy obiektu budowlanego.
Zobacz serwis: Dom i Prawo