Podstawowe prawa właścicieli lokali
Właścicielom lokali przysługują wszelkie właścicielskie uprawnienia względem wyodrębnionych lokali. W związku z czym, jak wynika z Art. 140 Kodeksu Cywilnego, są uprawnieni do posiadania, korzystania z lokalu oraz rozporządzania swoim prawem własności. Ponadto właściciele lokali mają prawo do współkorzystania z nieruchomości wspólnej zgodnie z jej przeznaczeniem.
Swego rodzaju ograniczeniem prawa własności lokalu jest konieczność podporządkowania się zaleceniom zarządu co do wyrażenia zgody na wstęp do lokalu w przypadku niezbędnych prac konserwacyjnych, remontowych lub w celu usunięcia awarii w nieruchomości wspólnej oraz wyposażenia budynku, jego części lub innych lokali w dodatkowe instalacje.
Pożytki i koszty
Pożytki i inne przychody z nieruchomości wspólnej służą pokrywaniu wydatków związanych z jej utrzymaniem, natomiast w części przekraczającej te potrzeby przypadają właścicielom lokali w stosunku do ich udziałów. W takim samym stopniu właściciele lokali ponoszą wydatki i ciężary związane z utrzymaniem nieruchomości wspólnej w części nie znajdującej pokrycia w pożytkach i innych przychodach. Jak wynika z ustawy o własności lokali członkowie wspólnoty mogą w uchwale zwiększyć obciążenia z tytułu lokali użytkowych, jeżeli jest to uzasadnione sposobem korzystania z tych lokali.
Właściciel ponosi wydatki związane z utrzymaniem lokalu w należytym stanie oraz jest zobowiązany do przestrzegania porządku domowego. Do jego obowiązków należy także konieczność uczestnictwa w kosztach zarządu związanych z utrzymaniem nieruchomości wspólnej oraz przysługuje mu prawo do korzystania z niej w sposób nie utrudniający korzystania przez innych współwłaścicieli. Poza tym właściciel lokalu ma obowiązek współdziałać wraz z innymi w celu ochrony wspólnego dobra.
Na koszty zarządu nieruchomością wspólną składają się wydatki na remont oraz bieżącą konserwację, a także opłaty za dostawę energii elektrycznej i cieplnej, gazu i wody, w części dotyczącej nieruchomości wspólnej oraz opłaty za antenę zbiorczą i windę. Członkowie wspólnoty ponoszą koszty w zakresie ubezpieczeń, podatków oraz innych opłat publicznoprawnych, o ile nie są one pokrywane bezpośrednio przez właścicieli poszczególnych lokali. Utrzymanie porządku i czystości pomieszczeń wspólnych oraz wynagrodzenie członków zarządu lub zarządcy także można zaliczyć do wydatków niezbędnych na zarząd nieruchomością.
Na pokrycie kosztów zarządu właściciele lokali uiszczają zaliczki w formie bieżących, miesięcznych opłat. W sytuacji, gdy właściciel lokalu długotrwale zalega z zapłatą należnych opłat lub wykracza w rażący sposób przeciwko porządkowi domowemu, wspólnota mieszkaniowa ma prawo zażądać w trybie procesowym licytacji lokalu na podstawie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego o egzekucji nieruchomości, przy czym właścicielowi zlicytowanego lokalu nie przysługuje prawo do lokalu zamiennego.
Zobacz również serwis: Spółdzielnia mieszkaniowa
Zobacz również serwis: Najem