Wraz z 1 kwietnia 2009 roku zwiększył się katalog inwestycji, które można sfinansować z premii gwarancyjnej z książeczki mieszkaniowej. Premia może stanowić m.in. wkład własny przy kredycie mieszkaniowym.
Zmiana ustawy
Kwestia książeczek mieszkaniowych i premii gwarancyjnych udzielanych za ich likwidację uregulowana jest w ustawie o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, udzielaniu premii gwarancyjnych oraz refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych (t. jedn. Dz. U. 2003 r. Nr 119, poz. 1115 z późn. zm.).
1 kwietnia br. weszła w życie duża nowelizacja, zmieniająca i rozszerzająca możliwość skorzystania z kwot zebranych na książeczce mieszkaniowej (Ustawa z dnia 23 stycznia 2009 r. o zmianie ustawy o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, udzielaniu premii gwarancyjnych oraz refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych, Dz. U. Nr 30, poz. 190. ).
Zobacz także: Czy warto zaciągnąć kredyt na 100 proc. wartości mieszkania?
Jakie inwestycje pozwalają na uzyskanie premii gwarancyjnej?
Jedną z najistotniejszych zmian jest możliwość wykorzystania kwoty premii gwarancyjnej również jako wkładu własnego przy kredycie na jedną z poniższych inwestycji.
Prawo do premii gwarancyjnej z tytułu likwidacji książeczki mieszkaniowej przysługuje w związku z:
1) uzyskaniem spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub prawa odrębnej własności lokalu mieszkalnego w spółdzielni mieszkaniowej;
2) nabyciem, w drodze zakupu lub zamiany, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, z wyjątkiem nabycia tego prawa w części ułamkowej;
3) nabyciem, w drodze zakupu lub zamiany, własności lokalu mieszkalnego, stanowiącego odrębną nieruchomość, lub domu jednorodzinnego, z wyjątkiem nabycia lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego na zasadach współwłasności w częściach ułamkowych;
4) przystąpieniem do użytkowania wybudowanego własnego domu jednorodzinnego;
5) uzyskaniem własności domu jednorodzinnego lub odrębnej własności lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym, w związku z wykonaniem umowy zobowiązującej właściciela gruntu do wybudowania na tym gruncie domu jednorodzinnego lub budynku wielorodzinnego, bądź w związku z budową budynku wielorodzinnego na gruncie stanowiącym własność właściciela książeczki mieszkaniowej;
6) uzyskaniem odrębnej własności lokalu mieszkalnego powstałego w drodze przebudowy, nadbudowy lub rozbudowy budynku mieszkalnego, bądź pomieszczeń niemieszkalnych;
7) uzyskaniem własności domu jednorodzinnego lub odrębnej własności lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym, wybudowanym przez spółdzielnię mieszkaniową w celu przeniesienia na jej członków własności domów jednorodzinnych lub lokali mieszkalnych w budynku wielorodzinnym;
8) wpłaceniem kaucji zabezpieczającej pokrycie należności z tytułu najmu lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym, w wysokości przekraczającej 3% wartości odtworzeniowej lokalu, którego budowa była finansowana przy udziale kredytu zaciągniętego w Banku Gospodarstwa Krajowego ze środków Krajowego Funduszu Mieszkaniowego;
9) dokonaniem wpłaty na podstawie umowy w sprawie partycypacji, (TBS)w wysokości nie niższej niż 20% ostatecznych kosztów budowy, przypadających na dany lokal mieszkalny;
10) całkowitą spłatą zadłużenia obciążającego lokal właściciela książeczki mieszkaniowej powstałego w związku z kredytem, zaciągniętym przez spółdzielnię mieszkaniową (dotyczy głównie bloków budowanych na przełomie lat 80–90 ub. wieku).
11) remontem polegającym na wymianie okien lub instalacji gazowej lub instalacji elektrycznej w lokalu mieszkalnym lub domu jednorodzinnym, którego właścicielem jest właściciel książeczki mieszkaniowej, lub do którego przysługuje właścicielowi książeczki mieszkaniowej spółdzielcze prawo do lokalu lub domu jednorodzinnego;
12) dokonaniem przez właściciela książeczki mieszkaniowej wpłaty na fundusz remontowy wspólnoty mieszkaniowej lub spółdzielni mieszkaniowej kwoty należnej za okres 12 miesięcy poprzedzających miesiąc złożenia wniosku o likwidację książeczki, pod warunkiem że kwota wydatków wspólnoty mieszkaniowej lub spółdzielni mieszkaniowej poniesionych w okresie 24 miesięcy poprzedzających miesiąc złożenia wniosku o likwidację książeczki na remont części wspólnych budynku, w którym znajduje się lokal mieszkalny, z tytułu posiadania którego powstał obowiązek świadczeń na fundusz remontowy – w części odpowiadającej udziałowi właściciela książeczki w kosztach remontów nieruchomości wspólnej, ustalonego uchwałą wspólnoty mieszkaniowej lub uprawnionego organu spółdzielni mieszkaniowej – jest co najmniej równa tej wpłacie.
W przypadku dwóch ostatnich inwestycji (11 i 12) możliwość ubiegania się o premię nie powstaje od razu – data powstania uprawnienia powstaje po określonej dacie – zależnej od daty założenia książeczki mieszkaniowej:
• od dnia 1 kwietnia 2009 r. dla książeczek wystawionych włącznie do roku 1968;
• od dnia 1 stycznia 2010 r. dla książeczek wystawionych w latach 1969- 1972;
• od dnia 1 stycznia 2011 r. dla książeczek wystawionych w latach 1973- 1975;
• od dnia 1 stycznia 2012 r. dla książeczek wystawionych w latach 1976- 1979;
• od dnia 1 stycznia 2013 r. dla książeczek wystawionych w latach 1980- 1985;
• od dnia 1 stycznia 2014 r. dla książeczek wystawionych w 1986 r.;
• od dnia 1 stycznia 2015 r. dla książeczek wystawionych w 1987 r.;
• od dnia 1 stycznia 2016 r. dla książeczek wystawionych w 1988 r.;
• od dnia 1 stycznia 2017 r. dla książeczek wystawionych w latach 1989-1990.
Złożenie wniosku o likwidację książeczki i wypłatę premii gwarancyjnej musi nastąpić w ciągu 6 miesięcy od daty uzyskania uprawnienia.
Zobacz także: Kto może kupić dom za 800 tysięcy złotych?
Co trzeba zrobić żeby uzyskać premię gwarancyjną ?
Możemy wnosić o wypłacenie premii gwarancyjnej w trakcie trwania inwestycji. Zostaje wówczas przekazana inwestorowi. Jeśli sami nie prowadzimy budowy (np. budując dom jednorodzinny) kwota zostanie przekazana deweloperowi.
Aby uzyskać premię gwarancyjną wymagane jest poniesienie określonej części kosztów:
- W przypadku przekazania kwoty bezpośrednio posiadaczowi książeczki:
- budowy własnego domu jednorodzinnego, w wysokości co najmniej 20% jego wartości kosztorysowej,
- przebudowy, nadbudowy lub rozbudowy budynku mieszkalnego lub pomieszczeń niemieszkalnych, jeżeli w ten sposób ma powstać odrębna własność lokalu mieszkalnego, w wysokości co najmniej 50% jej wartości kosztorysowej;
- w przypadku przekazania kwoty gwarancji inwestorowi (deweloperowi, spółdzielni).
- wniesienia co najmniej 50% wymaganego przez spółdzielnię mieszkaniową wkładu budowlanego lub mieszkaniowego,
- wpłacenia co najmniej 50% wartości kosztorysowej lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego,
- wniesienia co najmniej 50% kwoty partycypacji.
Jeżeli wnosimy o wydanie premii gwarancyjnej po skończeniu finansowania inwestycji, mamy 90 dni na złożenie wniosku o udzielenie gwarancji – licząc od dnia spełnienia warunków (z uwzględnieniem dat granicznych wskazanych we wcześniejszej części opracowania, w zakresie remontu lokalu). Jeśli wypełniamy warunki finansowe uzyskania premii, musimy udać się do właściwego oddziału banku PKO BP – tylko on prowadzi książeczki mieszkaniowe.
Zobacz także: Czym różni się przychód od dochodu?
Nasza wizyta w banku sprowadza się do likwidacji książeczki mieszkaniowej:
Musimy złożyć:
- książeczkę
- dokument potwierdzający spełnienie warunków niezbędnych do uzyskania premii np.:
- akt notarialny sprzedaży mieszkania
- umowę o lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego
- decyzję o dopuszczeniu domu do użytkowania itp.
- zaświadczenie o spłacie zadłużenia
- fakturę VAT za wymienione okna
- Protokół sprawdzenia odbiorczego i faktura za usługę w przypadku wymiany instalacji gazowej lub elektrycznej.
Jeżeli wnosimy o premię w trakcie finansowania inwestycji będziemy musieli złożyć:
- oświadczenie inwestora o poniesieniu określonych kosztów;
- pisemne zobowiązanie do zwrócenia, za pośrednictwem banku, równowartości przekazanej premii gwarancyjnej w terminie 30 dni od dnia zbycia przez właściciela książeczki mieszkaniowej ekspektatywy odrębnej własności lokalu określonej, a po upływie tego terminu - wraz z odsetkami ustawowymi;
- pisemne upoważnienie udzielone inwestorowi do zwrócenia za pośrednictwem banku równowartości przekazanej premii gwarancyjnej w przypadku wycofania przez właściciela książeczki mieszkaniowej środków na wymagany przez spółdzielnię wkład lub sfinansowanie kosztów budowy domu jednorodzinnego lub lokalu mieszkalnego.
W przypadku wykorzystania kwoty premii gwarancyjnej jako wkładu własnego przy kredycie mieszkaniowym obowiązkiem jest:
- przedstawienie przez właściciela książeczki mieszkaniowej umowy kredytu, w której, w szczególności:
- przewidziano udzielenie kredytu na sfinansowanie jednej z czynności, o których mowa we wcześniejszej części opracowania, z uwzględnieniem udziału własnego właściciela książeczki mieszkaniowej, pochodzącego z premii gwarancyjnej przekazanej bankowi;
- wskazano rachunek banku- kredytodawcy, na który zostanie przekazana premia gwarancyjna;
- przewidziano wypłacenie kwoty otrzymanej premii gwarancyjnej przez bank, wraz z kredytem lub transzą kredytu – właścicielowi książeczki mieszkaniowej, wskazanemu inwestorowi lub sprzedawcy nieruchomości lub prawa do nieruchomości, na której zakup został udzielony kredyt;
- złożenie przez właściciela książeczki mieszkaniowej pisemnego upoważnienia banku kredytodawcy, do zwrócenia, za pośrednictwem PKO BP, równowartości przekazanej premii gwarancyjnej – w przypadku rezygnacji właściciela książeczki mieszkaniowej z wykorzystania udzielonego kredytu i rozwiązania umowy kredytu przed dokonaniem przez instytucję ustawowo upoważnioną do udzielania kredytów wypłaty otrzymanej premii gwarancyjnej;
- złożenie przez właściciela książeczki mieszkaniowej pisemnego zobowiązania do zwrócenia, za pośrednictwem PKO BP, równowartości przekazanej premii gwarancyjnej w terminie 30 dni od dnia rozwiązania umowy kredytu, a po upływie tego terminu wraz z odsetkami ustawowymi – w przypadku rezygnacji właściciela książeczki mieszkaniowej z wykorzystania udzielonego kredytu i rozwiązania umowy kredytu po dokonaniu przez instytucję ustawowo upoważnioną do udzielania kredytów wypłaty otrzymanej premii gwarancyjnej.
Jeśli nasz wniosek okaże się niekompletny, bank wezwie nas do jego uzupełnienia w terminie nie dłuższym niż 30 dni.
Jaka jest wysokość premii gwarancyjnej ?
Wysokość premii gwarancyjnej zależy od wielu czynników, a algorytm jej wyliczania jest stosunkowo skomplikowany. W celu określenia jej wysokości najlepiej skierować się do banku.
Uwagi ogólne
- własność książeczki mieszkaniowej (czyli wkładów na niej umieszczonych) można przenieść na inne osoby. Jeśli więc nie możemy sami skorzystać z premii gwarancyjnej, dobrym rozwiązaniem jest przekazanie praw z książeczki na członka rodziny, który będzie mógł ją wykorzystać.
- kwota premii zależy od okresu płatności, wysokości wpłat i innych czynników (w tym danych statystycznych) – w zasadzie tylko bank jest w stanie określić jej wysokość.
- zazwyczaj wynosi od kilku do kilkunastu tysięcy złotych.
Zobacz także: Czy warto korzystać z pomocy doradców w zaciągnięciu kredytu?