Polacy są świadomi korzyści jakie niesie za sobą energooszczędność. 66% z nas zadeklarowało, że już wprowadzili energooszczędne rozwiązania w swoich domach, a kolejne 22% zamierza to uczynić – to wyniki badania zrealizowanego przez kampanię „Energooszczędność moim domu”. Ci, którzy wprowadzili energooszczędne rozwiązania zauważają efekt w postaci niższych rachunków za energię (ponad połowa tej grupy). To istotne dla domowych budżetów kwoty, gdyż według danych GUS ponad 70% energii zużywanej w polskich gospodarstwach domowych przypada na ogrzewanie.
Opłacalny wydatek
Coraz częściej powstają domy energooszczędne, które choć różnią się w kosztach budowy, to zapewniają niższe opłaty eksploatacyjne. Na szczęście dla budujących wymagana w takim przypadku inwestycja jest coraz niższa. Jeszcze 3-4 lata temu szacowano, że budowa domu energooszczędnego kosztuje około 10 procent więcej niż budowa domu tradycyjnego. Według danych Biura Projektowego Lipińscy w 2014 r. różnica ta znacząco zmalała – teraz to tylko 5-6% więcej dla domów energooszczędnych.
Skąd się biorą wyższe koszty? Przede wszystkim z konieczności przygotowania bardzo precyzyjnej dokumentacji projektowej, zatrudnienia doświadczonej ekipy budowlanej oraz stosowania technologii i materiałów budowlanych z „wyższej półki”. Szacuje się, że koszty związane z uzyskaniem standardu niskoenergetycznego to ok. 15-25% kosztów całej inwestycji. Składają się na nie m.in.: koszty zakupu systemu wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła, systemu tzw. domu inteligentnego, specjalnych, energooszczędnych okien, a także zwiększenia grubości izolacji termicznej.
„Najlepiej zadbać o energooszczędność już na etapie projektowania, ponieważ wtedy nakłady są kilku lub nawet kilkunastokrotnie niższe niż koszty późniejszej termomodernizacji. Gdy korzystamy z kredytu, oszczędności uzyskane na obniżonych kosztach ogrzewania już w pierwszym roku mogą zniwelować z nawiązką wyższą ratę kredytu. Potwierdza to analiza wykonana przez naszą firmę” – przekonuje Piotr Pawlak z Rockwool Polska.
Koszt budowy domu jednorodzinnego, którego dotyczą analizy Rockwool, o powierzchni użytkowej 182 m2 niepodpiwniczonego, z poddaszem użytkowym, ogrzewanego gazem sieciowym i zlokalizowanego w centralnej Polsce wyniósł około 600 tys. zł przy kredycie na 30 lat z oprocentowaniem 6%. Na potrzeby analizy zoptymalizowano izolację ścian zewnętrznych z 12 cm na 20 cm oraz dachu z 20 cm na 32 cm. „Taka zmiana wiąże się z dodatkowym wydatkiem wynoszącym 5,5 tys. zł i tylko minimalnym zwiększeniem rat kredytu. Już w pierwszym roku eksploatacji moglibyśmy zaoszczędzić na ogrzewaniu ponad 700 zł, natomiast po 30 latach łącznie 47 tys. zł przy wzroście cen gazu na poziomie 5% rocznie” twierdzi Piotr Pawlak.
Zalecane inwestycje
Dla zapewnienia wysokiego poziomu energooszczędności domu ważna jest nie tylko dobra izolacja, ale także odpowiednie okna. Całkowity koszt okien do średniej wielkości domu jednorodzinnego to, wraz z montażem, wydatek około 15–20 tys. zł. Okna o wyższym standardzie, np. te energooszczędne lub pasywne, mogą być nawet o połowę droższe. „Istotne jest to, że mogą one odgrywać istotną rolę w pozyskiwaniu energii cieplnej ze słońca. Muszą jednak posiadać właściwe parametry izolacyjności, które określa Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju w Warunkach Technicznych. Według aktualnych wymagań współczynnik przenikania ciepła Uw dla okien dachowych nie może być wyższy niż 1,5 (W/m2K), zaś w styczniu 2021 roku nie powinien przekraczać 1,1 (W/m2K)” – mówi Monika Kupska – Kupis z firmy Velux. Okna połaciowe, które kupuje się najczęściej wraz z całym dachem, w najbardziej popularnym w Polsce rozmiarze to wydatek rzędu około 1000 – 1400 zł/ sztuka. To ceny różnych modeli okien Velux. Okna specjalistyczne kosztują znacznie więcej, ale jednocześnie ich właściwości izolacyjne są nieporównywalne do standardowej stolarki. „Certyfikowane przez Instytut Domów Pasywnych w Darmstadt okno pasywne Velux ma współczynnik Uw równy 0,51 (W/m2K), co znacznie wyprzedza obecne i przyszłe standardy” – dodaje architekt Velux.
Nowoczesne oświetlenie, najlepiej typu LED, to kolejny obowiązkowy element energooszczędnego domu. „Pozwala ono zmniejszyć zużycie energii elektrycznej potrzebnej do oświetlenia pomieszczeń nawet o 90% w porównaniu ze stosowaniem tradycyjnych żarówek. Nowoczesne lampy LED działają od 15 do 50 razy dłużej niż tradycyjne żarówki wytwarzając przy tym taką samą ilość światła. Cena źródeł światła LED jest wyższa od cen tradycyjnych źródeł światła, lecz duże oszczędności w zużyciu energii elektrycznej sprawiają, że zakup LED zwraca się w czasie” – zauważa dr inż. Andrzej Wiśniewski z firmy Osram. Porównując wyłącznie koszt energii zużytej przez 10 sztuk żarówek tradycyjnych oraz lamp led Osram w okresie 15 lat różnica na korzyść lamp LED może wynosić nawet 3800 zł.
Racjonalne funkcjonowanie domu energooszczędnego wspierają systemy elektroniczne, które zapobiegają niepotrzebnym stratom energii i pozwalają uzyskać konkretne oszczędności na etapie eksploatacji. "Inteligentne oprogramowanie optymalizuje wykorzystanie oświetlenia i ogrzewania w domu. Nasze dane wskazują, że przy pomocy automatyki możemy zmniejszyć zużycie energii elektrycznej nawet o 30 proc., a energii cieplnej o ponad 20 proc. Ponadto samo wyłączenia urządzeń zwykle pozostających w stanie uśpienia pozwala zaoszczędzić kilkaset złotych rocznie” – mówi Joanna Ossowska z Fibar Group. Takie systemy kosztują od 5 tys. złotych wzwyż, w zależności od wielkości obiektu oraz stopnia zaawansowania instalacji. Co więcej, dzięki temu, że jest to system bezprzewodowy, poszczególne moduły można uzupełniać stopniowo rozkładając koszt całości instalacji w czasie.
Decydując się na budowę domu energooszczędnego warto pamiętać o dotacji, która obniży koszty tej inwestycji. Program dopłat do kredytów hipotecznych prowadzony przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej zapewnia osobom budującym energooszczędne domy możliwość otrzymania dofinansowania w wysokości 30 tys. zł. Jednak starać się o nie można tylko wtedy, kiedy zaciągamy kredyt na budowę takiego domu, i to w banku, który ma podpisaną umowę z NFOŚiGW.