Notariusz ma prawo do odmowy dokonania określonej czynności notarialnej w sytuacji, gdy jest ona sprzeczna z prawem (art. 81 ustawy Prawo o notariacie). Osobę, której odmówiono dokonania czynności notarialnej, należy pouczyć o prawie i trybie zaskarżenia odmowy, a na jej pisemne żądanie doręczyć w terminie tygodnia uzasadnienie odmowy (art. 82 ustawy Prawo o notariacie). Na odmowę dokonania czynności notarialnej osoba zainteresowana może wnieść, w terminie tygodnia, zażalenie do sądu okręgowego właściwego ze względu na siedzibę kancelarii notarialnej (art. 83 § 1 ustawy Prawo o notariacie).
Zobacz także: Czy umowa sprzedaży mieszkania musi mieć formę aktu notarialnego?
Deweloper, po tym jak notariusz odmówił sporządzenia aktu notarialnego dokumentującego zawarcie umowy deweloperskiej nie uruchomił procedury przewidzianej w przepisach ustawy Prawo o notariacie. Swoje postępowanie tłumaczył tym, że nie został pouczony przez notariusza o przysługującym mu prawie zaskarżenia odmowy. Po prostu udał się do innego notariusza, który takiej czynności dokonał.
Polecany produkt: Zwrot VAT za materiały budowlane - Poradnik
Polecany produkt: Jak bronić swoich praw przed bankiem, komornikiem, nieuczciwym sprzedawcą?
W mojej ocenie notariusz nie miał prawa odmówić deweloperowi dokonania żądanej czynności notarialnej. Nie jest on uprawniony do badania zgodności projektu budowlanego z przepisami prawa, a w szczególności do oceny, czy dokument ten spełnia warunki, o jakich mowa w rozporządzeniu. Jasne jest, że notariusz ponosi odpowiedzialność za obrazę przepisów prawa; winien też w sposób należyty zabezpieczyć interes stron umowy. Jednak ingerencja w projekt budowlany pod kątem jego zgodności z przepisami prawa jest zbyt daleko idąca.
Zobacz także: Akt notarialny dla umowy przedwstępnej
Notariusze posiadają pewien instrument, który pozwala im na sygnalizowanie stronom danej umowy, iż niektóre rozwiązania w niej przyjęte rodzą określone konsekwencje, powodują powstanie jakiegoś obowiązku. Są to tzw. pouczenia, które w przypadku sytuacji, z jaką zetknął się deweloper, mogły być swobodnie zastosowane. Są one dość powszechnie używane w aktach notarialnych, bowiem często stanowią jedyny dowód na to, że notariusz zwrócił uwagę na pewne okoliczności, które musiał wziąć pod uwagę, dokumentując określoną czynność. Zatem ich zastosowanie przez notariusza w zupełności by wystarczyło, uwalniając go tym samym od możliwości postawienia mu zarzutu dokonania czynności sprzecznej z prawem.