Prócz ustawy Prawo budowlane szczegółowe wymogi techniczne obiektów użyteczności publicznej określa Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.
Polecany produkt: Utrzymanie czystości i porządku w gminach - Poradnik
Polecany produkt: Zwrot VAT za materiały budowlane - Poradnik
Polecany produkt: Jak rozliczać najem za 2014 i 2015 rok
Zgodnie z wymienionym rozporządzeniem do budynków użyteczności publicznej należy zakwalifikować budynki przeznaczone na potrzeby administracji publicznej, wymiaru sprawiedliwości, kultury, kultu religijnego, oświaty, szkolnictwa wyższego, nauki, wychowania, opieki zdrowotnej, społecznej lub socjalnej, obsługi bankowej, handlu, gastronomii, usług, w tym usług pocztowych lub telekomunikacyjnych, turystyki, sportu, obsługi pasażerów w transporcie kolejowym, drogowym, lotniczym, morskim lub wodnym śródlądowym, oraz inny budynek przeznaczony do wykonywania podobnych funkcji; za budynek użyteczności publicznej uznaje się także budynek biurowy lub socjalny.
Zobacz także: Jak uzyskać pozwolenie na użytkowanie?
Podstawowe wymogi, które powinny być spełnione podczas procesów projektowania i wznoszenia każdego typu budynku, w szczególności omawianych w niniejszym artykule, obejmują zapewnienie bezpieczeństwa konstrukcji, pożarowego i użytkowania, a także zapewnienie odpowiednich warunków higienicznych i zdrowotnych oraz ochrony środowiska, ochrony przed hałasem i drganiami oraz oszczędności energii i odpowiedniej izolacji cieplnej przegród. W ramach warunków użytkowych, przepisy prawa budowlanego, wyróżniają zaopatrzenie w wodę i energię elektryczną oraz, odpowiednio do potrzeb, w energię cieplną i paliwa, przy założeniu efektywnego wykorzystania tych czynników, a także usuwania ścieków, wody opadowej i odpadów.
Zobacz także: Kiedy można otrzymać nakaz rozbiórki budynku
Niejednokrotnie budynki użyteczności publicznej stanowią miejsca pracy wielu osób. W związku z powyższym powinny również odpowiadać zasadom bezpieczeństwa i higieny pracy.
Dostosowanie budynków do potrzeb osób niepełnosprawnych
Przepisy prawa budowlanego zobowiązują inwestora do zapewnienia niezbędnych warunków do korzystania z budynków użyteczności publicznej w sposób sprawny i bezpieczny bez zbędnych barier architektonicznych przez osoby w każdym stopniu niepełnosprawności, w szczególności przez osoby poruszające się na wózkach inwalidzkich.
Zobacz także: Wytyczne geodezyjne obiektów w terenie
Inwestor zobowiązany jest do wybudowania odpowiednich dojść do budynku bądź co najmniej jednego z nich, umożliwiających dostęp do części budynku, z której będą korzystać osoby niepełnosprawne. Istotny jest również dostęp do wyższych kondygnacji danego budynku. Jeżeli dany budynek użyteczności publicznej nie został objęty obowiązkiem zainstalowania w nim dźwigów osobowych, wówczas inwestor powinien wybudować odpowiednie pochylnie (na zewnątrz i wewnątrz budynku) bądź np.: zamontować odpowiednie podnośniki dla osób niepełnosprawnych. Warto przy tym także wspomnieć, iż przepisy prawa budowlanego zobowiązują do wybudowania dźwigów osobowych w budynkach użyteczności publicznej, w przypadku gdy różnica między posadzkami, znajdującymi się pomiędzy pierwszą a ostatnią kondygnacją naziemną danego budynku wynosi 9,5m.
Wymagania techniczne, służące dostosowaniu obiektów do potrzeb osób niepełnosprawnych, dotyczą również pomieszczeń sanitarnych usytuowanych w budynkach użyteczności publicznej, w których należy zamontować odpowiednie poręcze oraz zapewnić odpowiednią przestrzeń, umożliwiające bezpieczne skorzystanie z danego pomieszczenia.
Zobacz także: Dostosowanie budynku do potrzeb osób niepełnosprawnych
Bezpieczeństwo pożarowe
Budynki przeznaczone do użytku ogółu ludności powinny posiadać zabezpieczenia i odpowiednie systemy w zakresie ochrony przeciwpożarowej. Celem zapewnienia usprawniania przyszłych akcji ratunkowych w przypadku powstania zagrożenia pożarowego, przy kontroli przeprowadzonej przez Państwową Straż Pożarną przed oddaniem danego obiektu do użytku, należy przekazać plan danego budynku wraz z danymi dotyczącymi: powierzchni i liczby kondygnacji z podziałem na strefy pożarowe, parametrów pożarowych występujących substancji palnych, oceny zagrożenia wybuchem pomieszczeń oraz przestrzeni zewnętrznych, warunków ewakuacji i oświetlenia awaryjnego, a także dane odnośnie doboru właściwych urządzeń przeciwpożarowych w obiekcie (np.: stałych urządzeń gaśniczych, przenośnych gaśnic). Ponadto należy zaznaczyć, iż dany budynek użyteczności publicznej powinien być poddawany systematycznej kontroli Państwowej Straży Pożarnej pod względem skuteczności i sprawności technicznej, do których zalicza się np.: instalację oświetlenia awaryjnego (wraz z drogami ewakuacyjnymi), stałe urządzenia gaśnicze, instalację odgromową, instalację elektryczną, instalację gazową i przewodów kominowych, instalację urządzeń oddymiających.
Zobacz także: Państwowa Straż Pożarna
Bezpieczeństwo konstrukcji
Zgodnie z przepisami prawa budowlanego budynki użyteczności publicznej powinny być utrzymane w należytym stanie technicznym i estetycznym, zapewniającym im sprawne i bezpieczne jego funkcjonowanie. Jest to obowiązek zarządcy bądź właściciela danego budynku użyteczności publicznej. Warto zaznaczyć, iż budynki użyteczności publicznej z pomieszczeniami przeznaczonymi do przebywania znacznej liczby osób, takie jak; hale widowiskowe, sportowe, wystawowe, targowe, handlowe, dworcowe powinny być wyposażone, w zależności od potrzeb w urządzenia do stałej kontroli parametrów istotnych dla bezpieczeństwa konstrukcji, np. przemieszczenia, odkształcenia i naprężenia konstrukcji na skutek zalegającego śniegu. Zainstalowanie urządzeń umożliwiających pomiar w ostatnim przykładzie pozwoli uniknąć niepotrzebnych katastrof budowlanych.
Ponadto budynki użyteczności publicznej należy sytuować w miejscach najmniej narażonych na występowanie hałasu i drgań. W ramach ochrony przed zewnętrznym hałasem i drganiami, przepisy prawa budowlanego, przewidują kilka możliwości, w tym zachowanie odpowiednich odległości od źródła uciążliwości, odpowiednie usytuowanie i ukształtowanie budynki, stosowanie elementów amortyzujących drgania oraz osłabiających i ekranujących przed hałasem oraz zapewnienie odpowiedniej izolacyjności akustycznej przegród w budynkach i ich elementach budowlanych.
Zobacz serwis: Prawo budowlane
Kontrola budynków użyteczności publicznej
Przepisy prawa budowlanego zobowiązują właściciela lub zarządcę do przeprowadzenia w budynkach użyteczności publicznej kontroli okresowych, polegające na sprawdzeniu stanu technicznego poszczególnych elementów budynku. Co najmniej raz na rok kontroli wymagają instalacje gazowe oraz przewody kominowe, instalacje i urządzenia służące ochronie środowiska oraz elementy budynku, budowli i instalacji narażonych na szkodliwe wpływy atmosferyczne i niszczące działanie podczas użytkowania obiektu. Ponadto do najistotniejszych kontroli należy zakwalifikować również ocenę stanu technicznego i przydatności do użytkowania obiektu budowlanego, jego estetyki oraz otoczenia. W ramach wskazanej kontroli należy również przeprowadzić badanie m. in. instalacji elektrycznej i piorunochronnej.
Zobacz także: Balkon – jako część składowa nieruchomości
W sytuacji, gdy organ przeprowadzający kontrolę uzna, iż obiekt budowlany może stanowić zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi, dla bezpieczeństwa mienia bądź środowiska albo też jest użytkowany w sposób zagrażający życiu lub zdrowiu ludzi, bezpieczeństwu mienia lub środowisku bądź znajduje się w nieodpowiednim stanie technicznym bądź powoduje swym wyglądem oszpecenie otoczenia, wówczas, w drodze decyzji administracyjnej, nakaże usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości wraz z wskazaniem terminu wykonania tego obowiązku. Ponadto organ może nakazać zakaz użytkowania danego obiektu użyteczności publicznej.
Zobacz także: Remont domu a przebudowa budynku