Hipoteka przymusowa jako forma zabezpieczenia
Tytułem wstępu należy przypomnieć, iż w świetle przepisów obowiązujących – hipoteka przymusowa służy do zabezpieczenia wierzytelności już istniejących. Hipoteka przymusowa powstaje zarówno bez zgody, jak i wbrew woli właściciela nieruchomości. Podmiotowi, któremu przysługuje roszczenie pieniężne względem innego podmiotu, któremu przysługuje uprawnienie do obciążenia hipoteką np. użytkowanie wieczyste – ma prawo żądać ustanowienia hipoteki w celu zabezpieczenia wierzytelności.
Jakie zmiany dotyczą przedmiotu hipoteki przymusowej?
Ustawa nowelizująca wprowadziła dnia 20 lutego 2011 roku zmiany w katalogu praw, które są przedmiotem hipoteki przymusowej.
Przedmiotem hipoteki przymusowej są następujące prawa:
• użytkowanie wieczyste wraz z budynkami i urządzeniami na użytkowanym gruncie stanowiącymi własność użytkownika wieczystego;
• spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu;
• wierzytelność zabezpieczona hipoteką;
• statek morski lub statek morski w budowie wpisane do rejestru okrętowego.
Zobacz także serwis: Dom i Prawo
Hipoteka przymusowa a tytuł wykonawczy
W wyniku zmian hipotekę przymusową uzyska wierzyciel, którego wierzytelność zostanie stwierdzona tytułem wykonawczym (tytuł egzekucyjny w każdym przypadku musi być zaopatrzony przez sąd w klauzule wykonalności). Wierzyciel będzie musiał uzyskać stosowne orzeczenie sądowe i złożyć odpowiedni wniosek o wpis hipoteki do księgi wieczystej w celu ustanowienia hipoteki przymusowej. Wpis ten ma charakter konstytutywny. W tymże zakresie ustawa nowelizująca wprowadziła następujące zmiany: wpisu hipoteki przymusowej do księgi wieczystej będzie dokonywał właściwy sąd rejonowy, a w przypadku hipoteki morskiej przymusowej właściwa izba morska na wniosek organu podatkowego.
Wyjątek od reguły – „hipoteka przymusowa łączna”
Generalnie hipoteka przymusowa może powstać na mocy aktu pochodzącego od organów administracyjnych np. administracyjny tytuł wykonawczy stwierdzający należność pieniężną. Wyjątek stanowi tzn. hipoteka przymusowa łączna. Będzie ona powstawała wtedy, gdy wierzyciel zażąda obciążenia hipoteką przymusową kilku lub wszystkich nieruchomości dłużnika, a przy tym określenia, jaka część wierzytelności zostanie zabezpieczona na tychże wierzytelnościach.
Zobacz serwis: Rynek nieruchomości
Czym jest hipoteka morska przymusowa
Wśród licznych zmian w zakresie hipoteki przymusowej, należy także wspomnieć o instytucji, tj. hipoteka morska przymusowa. Przez hipotekę morską przymusową należy rozumieć obciążenie statku morskiego lub statku morskiego w budowie zastawem wpisanym do rejestru okrętowego. W tymże zakresie ustawodawca wprowadził następującą zasadę: w przypadku, gdy organ egzekucyjny nie będzie jednocześnie wierzycielem, obciążenia nieruchomości hipoteką przymusową lub statku morskiego (statku morskiego w budowie) hipoteką morską przymusową dokona wierzyciel.
Reasumując opisane powyżej instytucje, warto pamiętać o tym, iż po wejściu w życie ustawy nowelizacyjnej - przed skierowaniem wniosku do sądu o ustanowienie hipoteki przymusowej lub do izby morskiej o ustanowienie hipoteki morskiej przymusowej wierzyciel występuje do organu egzekucyjnego o nadanie tytułu wykonawczego lub zarządzeniu zabezpieczenia klauzuli o skierowaniu tytułu wykonawczego do egzekucji lub zarządzenia zabezpieczenia do wykonania.
Zapoznaj się także ze zmianami w hipotece w 2011 roku:
Nowe zmiany w przedmiocie hipoteki
Zmiany w zakresie hipoteki przymusowej
Przeniesienie wierzytelności hipotecznej po zmianach
Podstawa Prawna:
- art. 26 § 3b ustawa z dnia 26 czerwca 2009 r. o księgach wieczystych i hipotece (Dz. U. Nr 131, poz. 1075).
- art. 34 § 4 ustawa z dnia 26 czerwca 2009 r. o księgach wieczystych i hipotece (Dz. U. Nr 131, poz. 1075).
- art. 35 § 3 ustawa z dnia 26 czerwca 2009 r. o księgach wieczystych i hipotece (Dz. U. Nr 131, poz. 1075).
- art. 164 § 1 pkt 3 ustawa z dnia 26 czerwca 2009 r. o księgach wieczystych i hipotece (Dz. U. Nr 131, poz, 1075).
- art. 164 § 2 ustawa z dnia 26 czerwca 2009 r. o księgach wieczystych i hipotece (Dz. U. Nr 131, poz. 1075).
- art. 164 § 3 ustawa z dnia 26 czerwca 2009 r. o księgach wieczystych i hipotece (Dz. U. Nr 131, poz. 1075).