W III kw. 2011 roku banki działające na polskim rynku udzieliły 57,9 tys. kredytów hipotecznych, o 9,2 proc. mniej niż w analogicznym okresie rok wcześniej, gdy liczba ta przekroczyła 63,7 tys. – wynika z danych zebranych przez Open Finance z banków. W porównaniu do II kw. br. zanotowano spadek o 6,25 proc.
Zobacz także: W 2012 r. znikną depozyty antypodatkowe
W ciągu ostatnich czterech kwartałów (ujęcie 12-miesięczne niweluje wpływ sezonowości) udzielono łącznie ponad 234 tys. kredytów hipotecznych. W porównaniu do poprzedniego okresu (czyli od IV kw. 2009 do III kw. 2010) jest to wzrost o 4,74 proc. W porównaniu do 12-miesięcznego okresu zakończonego w II kw. 2011 roku zanotowano spadek o 2,44 proc. Był to drugi z rzędu spadek, wcześniej pięć razy z rzędu obserwowano wzrosty.
Do najbardziej drastycznych zmian doszło w kredytach walutowych. Już od kilku miesięcy mamy do czynienia z wycofywaniem się banków z tego segmentu rynku. Na przełomie lata i jesieni z rynku praktycznie zniknęły kredyty we franku szwajcarskim, a z pożyczania w euro zrezygnowało kilka instytucji. Efekt tego widać jak na dłoni. O ile jeszcze rok temu udział kredytów walutowych w rynku wynosił prawie 21 proc., dziś jest to zaledwie 14,5 proc. Spadek liczby kredytów w obcej walucie odnotowano w 75 proc. ankietowanych banków.
Rekordy bił za to program „Rodzina na Swoim”. W okresie lipiec-wrzesień 2011 udzielono 14,3 tys. preferencyjnych kredytów na 2,95 mld złotych. Porównując do analogicznego okresu ubiegłego roku, liczba kredytów w III kw. 2011 roku wzrosła o 30,6 proc., a ich wartość o 42,7 proc. Najwyższy w historii był także udział RnS w rynku. Rok temu wynosił on 17,21 proc., a w ostatnim kwartale 24,75 proc. Wiosną 2011 roku było to 23,18 proc.
Wg danych zebranych przez Open Finance łączna wartość rynku hipotek w III kw. 2011 roku wyniosła 10,76 mld zł, rok wcześniej było to 12,18 mld zł. Mamy więc do czynienia ze spadkiem o 11,65 proc. Spadek wartości udzielonych kredytów jest większy od spadku ich liczby. Powodem tego jest obniżka cen mieszkań. Polacy zaciągają coraz niższe kredyty.
Z 20 banków, które odpowiedziały na ankietę Open Finance, sprzedaż kredytów (liczbowo) wzrosła w 11, w jednym wyniosła dokładnie tyle samo, a w ośmiu spadła. Spadki dotyczyły jednak kilku dużych instytucji, co przełożyło się na negatywny wynik całego rynku.
Komentarz Open Finance
Dwa pierwsze kwartały 2011 roku były dla banków udzielających kredytów hipotecznych udane, bo trwała kontynuacja ożywienia rynku zainicjowanego w 2010 roku. Trzeci kwartał był już dużo gorszy, spadek o 9,18 proc. rok do roku to największy spadek od IV kw. 2009 roku, czyli od prawie dwóch lat.
Wejście w życie nowelizacji rekomendacji S (pierwsza część obowiązuje od kilku miesięcy, druga wejdzie w życie na początku 2012 roku) doprowadziło do znacznego spadku liczby udzielonych kredytów walutowych. Do spadku popytu bez wątpienia przyczyniły się też letnie wahania kursu franka szwajcarskiego. Oczekujemy, że w kolejnych kwartałach będziemy notować dalsze spadki na tym polu, a udział kredytów walutowych w rynku może spaść poniżej 10 proc.
Zobacz także: Polacy niechętnie zaciągają kredyty
III kw. 2011 roku był najprawdopodobniej ostatnim dobrym kwartałem w historii programu „Rodzina na Swoim”. Pod koniec sierpnia weszły w życie zmiany w RnS i już październikowe statystyki pokazały znaczny spadek liczby i wartości udzielonych kredytów. W stosunku do września spadki wyniosły ponad 30 proc. W kolejnych miesiącach liczba udzielonych kredytów preferencyjnych dalej będzie spadać, bo we wrześniu i październiku wpływ na wynik miały wnioski kredytowe złożone tuż przed wejściem w życie zmian.
Ze względu na dalsze działania Komisji Nadzoru Finansowego mające na celu ograniczenie dostępności kredytów walutowych, specjaliści podtrzymują swoją prognozę: czwarty kwartał 2011 roku będzie pod względem liczby kredytów słabszy niż analogiczny w 2010 roku. Jeśli spadek będzie tak duży jak w przypadku III kw., liczba udzielonych kredytów wyniesie w całym 2011 roku ok. 230 tys., czyli o 2–3 proc. mniej niż rok wcześniej.