Pale – czym są i kiedy należy je stosować?
Pale są specyficznym rodzajem fundamentów. Stosuje sie w sytuacji, kiedy w poziomie posadowienia budynku znajduje sie grunt, który nie nadaje sie pod fundamenty płytkie takie jak ławy czy stopy fundamentowe. Dzieje się tak m.in. w sytuacji kiedy w gruncie układ warstw jest pochyły oraz wszędzie tam, gdzie istnieje niebezpieczeństwo obsunięcia sie wierzchniej warstwy gruntu wraz z posadowionej na niej budynkiem . Pale można tez stosować też w sytuacjach gdy nie można wykonać wystarczająco szerokiego wykopu lub występują inne problemy z posadowieniem budynku.
W jaki sposób pracuje pal i jak przekazuje obciążenia na grunt?
Pale fundamentowe obciążenia na grunt przekazują na dwa sposoby, poprzez swoją podstawę, która działa na warstwę gruntu nośnego oraz poprzez opór tarcia, poprzez powierzchnie boczne pala.
Zobacz także: 7 pytań na temat betonu – skład, zasady transportu i inne
Zobacz także: Żelbet – jeden z ważniejszych materiałów na budowie
Zobacz także: Ekspert radzi: Jak pielęgnować świeży beton?
Z jakich materiałów wykonuje się fundamenty palowe?
Pale fundamentowe wykonuje się z rożnych materiałów: z drewna, ze stali z betonu, żelbetu i betonu sprężonego. Ze względu na sposób wykonania w gruncie, pale wykonuje sie na dwa sposoby: wbija sie gotowe pale do gruntu lub wykonuje w uprzednio wykonanych otworach, w których umieszcza się zbrojenie, a następnie zalewa betonem (pale monolityczne).
Pale gotowe
Palami gotowymi nazywa się pale, które umieszcza się w gruncie poprzez wbijanie. Pale gotowe mogą być wykonane z drewna lub z żelbetu.
– Pale drewniane – można je stosować jedynie w gruntach, gdzie pale na całej swojej długości nie będą mieć styczności z woda i będą znajdować się poniżej lustra wody gruntowej – inaczej ulegną one zniszczeniu pod wypływem wilgoci. Pale drewniane wykonuje sie z drewna sosnowego lub dębowego. Wykonane pale powinny mieć średnicę od 20 do 40 cm, a koniec pala powinien być zakończony ostrzem, które podczas wbijania dodatkowo zabezpieczy koniec pala przed uszkodzeniem. Na drugim końcu pala umieszcza sie stalowa obręcz, w celu zabezpieczenia pala przed uszkodzeniem kiedy ten będzie wbijany w grunt za pomocą kafara. Pale drewniane powinny być wykonane z jednego kawałka drewna, tylko dzięki temu będą miały odpowiedni ą wytrzymałość.
Pale żelbetowe – to pale które mogą być wpijane jako pale pełne lub jako rurowe (poste w środku). Ze względu na masę, długość pali żelbetowych nie powinna wynosić więcej jak 20 m. Pale rurowe z racji tego, ze są puste w środku mogą mieć długość nie większa jak 30 m.
Pele żelbetowe wykonuje się w trzech różnych przekrojach: okrągłym, kwadratowym lub sześciokątnym. Zbrojenie składa sie z prętów pionowych oraz strzemion lub z uzwojenia poprzecznego. Pale żelbetowe, tak samo jak pale drewniane podczas wbijania powinny mieć osłonięte ostrze metalowa nakładką. Specjalną głowicę zakłada się na pal tylko na czas jego wbijania, zabezpiecza ona beton przed ukruszeniem się podczas uderzania kafara.
Innym rodzajem pali żelbetowych są pale żelbetowe wciskane – pale te stosuje sie najczęściej pod inne fundamenty – juz istniejące aby je wzmocnić. Pale te mogą być wykonywane jako pale betonowe w gilzie z blachy stalowej lub jako żelbetowe zbrojone czterema prętami o średnicy 12–16 mm które powiązane są uzwojeniem. Duża zaletą pali żelbetowych wciskanych jest brak wstrząsów podczas „montażu” i prosty sprzęt do ich wykonania. Problemem który może się pojawić podczas wykonywania tych pali jest trudność w zachowaniu pionowego kierunku wbijania pala i niewielka ich nośność.